Representatie op het lokale niveau

Onderzoek door Julie Sevenans, Karolin Soontjens en Stefaan Walgrave

​

Details van het onderzoek: 

Tussen 16 maart tot 23 april 2021 nodigden we 3.021 willekeurig geselecteerde lokale politici uit om deel te nemen aan onze bevraging. Van hen namen in totaal 807 politici deel (een responsgraad van 26.7%). De deelnemers zijn tamelijk representatief voor de gehele populatie aan lokale politici. Politici uit alle provincies en van alle ideologische strekkingen zijn vertegenwoordigd in het onderzoek. Om te compenseren voor lichte over- en ondervertegenwoordigingen—de respons was bijvoorbeeld iets hoger in de provincie Antwerpen—gebruiken we wegingscoëfficiënten in de analyses.

​

De belangrijkste bevindingen:

• De lokale politiek vormt geen perfecte afspiegeling van de bevolking. Er is bijvoorbeeld een ondervertegenwoordiging van laag- en middengeschoolden, van mensen die tot de arbeidersklasse behoren en van mensen van buitenlandse herkomst. De inkomensverdeling van lokale politici lijkt echter niet zo heel verschillend van die van mensen in het algemeen. De ondervertegenwoordiging is minder uitgesproken op het lokale dan op het nationale niveau.
  
  
• Veel lokale politici belanden in de politiek door rekrutering: ze worden gevraagd door iemand van een politieke partij. Lidmaatschap van een middenveldorganisatie lijkt daarvoor geen determinerende factor te zijn.

• Lokale politici spenderen veel tijd aan hun mandaat. Burgemeesters zijn logischerwijs het actiefst (gemiddeld 47 uur per week), gevolgd door schepenen (34 uur) en raadsleden (17 uur). De meeste politici besteden met name veel tijd aan vergaderingen, aan het in contact blijven met burgers en aan het volgen van de actualiteit.

• Een meerderheid van de lokale politici is eerder sceptisch over de kwaliteit van de publieke opinie. Geconfronteerd met concrete informatie over de publieke opinie omtrent twee thema’s (belastingen en het hoofddoekenverbod), denken zij dat veel burgers de complexiteit van het debat niet begrijpen. Er zijn daarbij verschillen tussen signalen: politici schatten bijvoorbeeld in dat de mening van mensen die veel verdienen meer doordacht is dan de mening van de mensen die weinig verdienen.

• Wanneer we kijken naar de ideologische positie van lokale politici—gemeten aan de hand van hun mening over allerlei beleidsthema’s—zien we dat de lokale politici van alle partijen een positie innemen die gelegen is tussen de positie van de gemiddelde kiezer (die eerder gematigd is) en de positie van de nationale partij (die eerder ‘extremer’ is). Lokale politici vormen als het ware een brug tussen de kiezer en de nationale politiek.

• Volgens lokale politici zijn er diverse grote uitdagingen op het lokale niveau. De volgende drie worden het vaakst genoemd: (1) mobiliteit en verkeersveiligheid; (2) de COVID-crisis en de gevolgen ervan; (3) ruimtelijke ordening en de inrichting van de gemeente.

• Lokale politici associëren verschillende politieke partijen met verschillende vormen van solidariteit.