Politici bepalen mee welk nieuws we vertrouwen
Willem Buyens (UAntwerpen) onderzocht hoe politici nieuws verspreiden op sociale media
Politici spelen een belangrijke rol in de verspreiding van nieuws op sociale media, ontdekte doctoraatsonderzoeker Willem Buyens (Universiteit Antwerpen). Ze bepalen niet alleen welk nieuws hun volgers te zien krijgen, maar ook wat ze ervan moeten vinden. “Een Vooruit-stemmer zal een nieuwsbericht gedeeld door Conner Rousseau (Vooruit) eerder vertrouwen dan een nieuwsbericht gedeeld door Tom Van Grieken (Vlaams Belang), ongeacht de inhoud of de bron.”
Sociale mediaplatformen zoals Facebook, X en TikTok worden steeds belangrijker voor de verspreiding van nieuws. Mediabedrijven brengen er hun artikels aan de man, maar ook individuele gebruikers hebben een invloed op het nieuws dat anderen te zien krijgen op hun feed. Willem Buyens, doctoraatsonderzoeker in de politieke wetenschappen (UAntwerpen), bestudeerde welke rol politici nu juist spelen in die verspreiding van nieuws via sociale media.
“Door zelf een nieuwsbericht te delen, of er commentaar op te geven, kunnen politici het nieuwsdieet van hun volgers mee samenstellen en kruiden,” vertelt de onderzoeker. “Ze staan via sociale media in direct contact met hun kiezers, en kunnen hen ongefilterd informatie verstrekken of bestaande informatie mee kleuren. Wanneer een politicus een nieuwsartikel deelt, lijkt hij een artikel of krant aan te bevelen”
Omdat politici al dan niet bewust invloed uitoefenen op het nieuws dat hun volgers te zien krijgen, onderzocht Buyens welk nieuws politici delen, hoe ze dat doen, en of ze op die manier de mening van hun volgers over het nieuws bepalen.
Alternatieve media
Het antwoord op de vraag welk nieuws politici delen is duidelijk. Aan de hand van een grootschalige analyse van Facebook-berichten in België en 14 andere Europese landen blijkt dat politici beduidend meer nieuws delen van media die aansluiten bij de politieke overtuiging van hun publiek. De kans dat een politicus een artikel van een bepaalde krant deelt, verdubbelt wanneer het publiek van die krant zijn ideologie deelt. Dat wil zeggen dat rechtse politici vooral nieuwsberichten delen van nieuwsoutlets met een eerder rechts publiek, en vice versa voor linkse politici.
Buyens: “In landen waar nieuwsconsumptie sterk samenhangt met ideologische voorkeuren, zoals Hongarije en Polen, is dit het meeste zichtbaar. In de Vlaamse context zijn de ideologische verschillen tussen bekende kranten en nieuwsprogramma’s eerder bescheiden. Opvallend hierbij is dat radicale en rechtse politici meer nieuws delen van nieuwe, alternatieve outlets met een conservatief profiel zoals PAL NWS en Doorbraak. Omdat die media over het algemeen een minder groot publiek aanspreken kunnen politici een belangrijke rol spelen in de bekendheid van die platformen. Als Theo Francken (N-VA) bijvoorbeeld een bericht deelt van het rechts-conservatieve Doorbraak, dan bereikt dat plots een veelvoud aan mogelijke lezers.”
Vertrouwen in het nieuws
Het nieuws dat politici delen op sociale media heeft een duidelijk effect op hun volgers. Het beïnvloedt niet enkel welke artikels ze te zien krijgen, maar ook wat ze van het nieuws vinden. Uit een experiment van Buyens blijkt dat sociale mediagebruikers minder vertrouwen hebben in nieuws dat gedeeld wordt door een politicus met wie ze het oneens zijn, ongeacht de bron van het nieuws. Nieuws dat gedeeld werd door hun favoriete politicus klikken ze dan weer vaker aan. “Een Vooruit-stemmer zal een nieuwsbericht gedeeld door Conner Rousseau (Vooruit) eerder vertrouwen dan een nieuwsbericht gedeeld door Tom Van Grieken (Vlaams Belang), ongeacht de inhoud of de bron.”
“Politici delen systematisch specifieke soorten en bronnen van nieuws, en beïnvloeden zo wat hun volgers te zien krijgen en hoe ze die informatie verwerken,” besluit Buyens. “Deze bevindingen tonen aan dat de nieuwsaanbevelingen van politici het nieuwsdieet van hun volgers op lange termijn zouden kunnen bepalen. Juist daarom is en blijft het belangrijk om op te volgen hoe mensen zich informeren en te bestuderen welke rol invloedrijke publieke figuren zoals politici spelen in dat proces op sociale media.”