4D4ALL

Nieuwe technologie UAntwerpen biedt veel mogelijkheden voor patiënten en ondernemers

Je hele lichaam tot in de kleinste details in kaart laten brengen, en dat binnen de drie seconden? Een koud kunstje voor de gloednieuwe 4D4ALL-scanner van de Universiteit Antwerpen. Het unieke toestel opent enorm veel perspectieven voor mensen die revalideren na een beroerte, maar bijvoorbeeld ook wat het voorspellen van neurologische aandoeningen betreft.

Het Center for Health and Technology (CHaT) is een interfacultair instituut van de Universiteit Antwerpen. De wetenschappers gebruiken technologie en innovatie om oplossingen te vinden voor medische problemen. Daarvoor slaan ze de handen in elkaar met onder anderen gezondheidswerkers, ingenieurs, ondernemers en investeerders.

In samenwerking met het Edegemse revalidatieziekenhuis RevArte nam het team van prof. Steven Truijen, Wim Saeys en Sofia Scataglini (Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen) recent een hoogtechnologische nieuwe bodyscanner in gebruik. Geen indrukwekkend apparaat waar de patiënt roerloos in moet gaan liggen, maar een innovatieve setting met veertien scanmodules, bestaande uit heel wat camera’s. In het 4D4ALL-lab kan razendsnel én goedkoop een volledige menselijke lichaamsvorm worden opgemeten, met een dichtheid van 50 000 punten.

Evolutie eenvoudig opvolgen

“Mensen die een beroerte krijgen, raken vaak eenzijdig verlamd”, legt Saeys uit. “Zij moeten opnieuw leren stappen. Om na te gaan of de therapie succes kent, moet er een ganganalyse van de patiënt gemaakt worden. Dat is een tijdrovende en arbeidsintensieve klus: de patiënt werd vol markers gekleefd en moest lang rechtop blijven staan, wat voor een gedeeltelijk verlamde persoon natuurlijk erg lastig is. Met die markers is stappen ook niet eenvoudig, waardoor de ganganalyse geen natuurlijk beeld geeft.”

De 4D4ALL-scanner biedt heel wat voordelen: de veertien scanmodules brengen alles op enkele seconden tijd haarfijn in beeld. Er moeten geen markers gekleefd worden, waardoor de patiënt op een natuurlijke manier kan stappen. De camera’s maken gebruik van (niet-schadelijk) infraroodlicht. Truijen: “De evolutie van de patiënt kan zo eenvoudig en tot in de kleinste details worden opgevolgd.”

Bikefitting in beweging

Truijen en collega’s willen de nieuwe technologie ook inzetten om aan preventie te doen. “Aan details in de manier van stappen kan je jaren vooraleer een neurologische aandoening zich duidelijk manifesteert, reeds zien dat er iets mis is. Bij mensen met een genetisch risico op bijvoorbeeld alzheimer zou je dan een ganganalyse kunnen doen. Met het blote oog is er niets te zien, maar de honderden scans en metingen van de bewegingen kunnen dergelijke zaken wel vastleggen. Ook keeltumoren en melanomen zouden we zo veel sneller kunnen ontdekken.”

Truijen ziet ook mogelijkheden in een samenwerking met ondernemers. “Gepersonaliseerd kledingadvies is een optie, of het maken van gespecialiseerde aangepaste schoenen. Ik denk ook aan bikefitting. Nu gebeurt dat op basis van een statische biometrische meting: de fietser zit stil op het zadel. Wanneer je zo’n scan van de vorm van het lichaam kan doen in beweging, wordt het veel nauwkeuriger.”

Bezoek uit Australië en van de NASA

De 4D-scanner – naast 3D-beelden wordt ook de dimensie tijd toegevoegd – is momenteel uniek in de wereld. De setting lokt wetenschappers uit de hele wereld. “We kregen al collega’s uit Australië over de vloer”, aldus Steven Truijen. “Ook ruimtevaartorganisatie NASA kwam al een kijkje nemen. Op termijn gaat deze innovatieve setting – een grote stap richting gepersonaliseerde geneeskunde – overal opduiken. De voordelen zijn immers enorm. ”

Daarom organiseerden Sofia Scataglini (voorzitter van de internationale technische commissie voor digitale menselijke modellen van ergonomie), Wim Saeys en Steven Truijen recent samen met wereldwijde toponderzoekers de eerste internationale zomerschool en het congres Digital Human Modeling in Antwerpen.