Projects

Abstract:

Adequate representation by political elites entails a more or less accurate perception of what the public cares about and wants its representatives to do. The goal of this study is (1) to examine to what extent elected politicians have correct perceptions regarding the preferences of the population they represent (both the population at large and their party’s electorate) and (2) to explain why some politicians hold more accurate perceptions than others. The study consists of a survey with elites and a symmetrical population survey, in ten different countries (Belgium, the Netherlands, France, Denmark, Scotland, Germany, Canada, Norway, Israel, Switzerland) that are sufficiently different to test comparative hypotheses.

Researchers:

• Stefaan Walgrave (Principal Investigator)
• Julie Sevenans (Post-doctoral researcher)
• Karolin Soontjens (PhD student)
• Arno Jansen (PhD student)

Funding:                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO)                                                                                                

Abstract:

In a democracy, citizens need information about politics. Only when people have knowledge about the actors, the issues and the rules of the political game, they can hold informed opinions and act meaningfully as citizens. The mass media are traditionally considered as key actors in providing this informational backbone of democracy. Ample studies on agenda-setting and framing, for example, have shown time and again that the news media have a profound influence on what people know, and how they think about politics. The question is to what extent it is possible to maintain many of these classic insights from mainstream political communication in the digital era. The increasing importance of the Internet and social media as a means of communication and information has most likely changed how people learn about what is going on in the world in general and about politics more specifically. At the same time, the emergence of these new media have enabled citizens not only to inform themselves differently, but also – by liking, commenting and sharing news stories within their networks – to become more actively involved in the distribution of news content.  Using the triangle of media, politics and citizens as analytical framework, this project focuses on how people, in the social media age, consume and engage with political news and how they are affected by it, but also on how journalists and politicians are, in turn, influenced by people’s engagement with the news. The (new) reciprocal relationships afforded by digital media challenge some of the established theoretical insights in political communication, but simultaneously these developments also offer ample new opportunities to reassess political news and its effects on citizens, politicians and journalists and to develop new theories of political news production, consumption, and effects.

Researchers:

• Peter Van Aelst (Promotor)
• Walter Daelemans (Co-promotor)
• David Martens (Co-promotor)
• Steve Paulussen (Co-promotor)
• Stefaan Walgrave (Co-promotor)
• Patrick van Erkel (Post-doctoral researcher)
• Tim Kreutz  (PhD student)
• Kenza Lamot (PhD student)
• Jeroen Peeters (PhD student)
• Stiene Praet (PhD student)

Funding:                                                                                                                                        BOF GOA

Abstract:

In een goed werkende democratie luisteren vertegenwoordigers naar de mensen die hen verkozen hebben—zo wordt vaak verondersteld. Het beleid dat ze maken, moet een afspiegeling zijn van de voorkeuren van de burgers. Een kerntaak van politieke wetenschappers is te onderzoeken of aan deze democratische assumptie voldaan wordt. Dit onderzoeksproject wil bijdragen aan deze onderzoekstraditie op drie verschillende manieren. Ten eerste wordt het causale effect van publieke opinie op politieke elites onder de loep genomen. Bestaand onderzoek heeft aangetoond dat er een verband bestaat tussen publieke opinie en beleidsbeslissingen, maar bewijs dat dit verband het gevolg is van responsiviteit door politieke elites, is schaars. Ten tweede wil het project de mechanismen achter het representatieproces ontrafelen. Er bestaan theorieën over waarom politieke elites hun gedrag—en soms zelfs hun eigen voorkeuren—aanpassen in functie van de publieke opinie, maar deze verklaringen zijn tot dusver zelden empirisch getoetst. Ten slotte wil dit project methodologisch vernieuwend zijn. De onderzoeksvragen zullen beantwoord worden aan de hand van survey-experimenten en diepte-interviews met politici zelf. Omdat de onderzoeker bij experimenten veel factoren kan controleren, zijn ze geschikt om causaliteit te testen en de mechanismen achter responsiviteit bloot te leggen. De diepte-interviews helpen om de bevindingen te interpreteren en in context te plaatsen.

Onderzoeker(s)

• Mandaathouder: Julie Sevenans
• Promotor: Walgrave Stefaan

Financiëring:                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO)     

Abstract

Politici krijgen tegenwoordig vaak de kritiek te horen dat ze niet reageren op de eisen van burgers, met als een klassiek maar cruciaal voorbeeld de recente populistische tendensen. Burgers lijken te geloven dat, zelfs als ze hun voorkeuren luid en duidelijk overbrengen, ze worden genegeerd door degenen die hen zouden moeten vertegenwoordigen. Een cruciale garantie voor responsieve politici ligt in de dreiging van electorale afstraffing bij verkiezingen: politici worden gestimuleerd om te doen wat burgers willen, omdat ze hun functie willen behouden. De drang van politici om herkozen te worden, maakt dat ze vermoedelijk meer congruent beleid voeren. In dit project richt ik me op dit belangrijke mechanisme, door te kijken naar de overtuigingen van politici over hoe en in welke mate de congruentie van hun gedrag met wat burgers willen, positieve of negatieve verkiezingsgevolgen zal hebben. In tegenstelling tot de centrale plaats van deze onderzoeksvraag in het publieke debat, is het onderwerp zelden onder de aandacht van academici gekomen. In dit project behandel ik deze kloof met een diepgaande studie van de zogenaamde "verantwoordelijkheidsovertuigingen" van politici. Ten eerste wil ik deze verantwoordingsovertuigingen conceptualiseren. Ten tweede onderzoek ik ze empirisch in kaart brengen aan de hand van een uitgebreid onderzoek met politici in drie verschillende landen. Ten derde wil ik zulke overtuigingen uitleggen door na te gaan of er verschillen zijn tussen landen, partijen, politici,… Tot slot, door een experiment uit te voeren, tracht ik te onderzoeken ik of de verantwoordingsverklaringen van politici op hun beurt ook hun eigenlijke gedrag beïnvloeden.

Onderzoeker(s):

• Mandaathouder: Karolin Soontjens
• Promotor: Stefaan Walgrave

Financiëring:                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO)     

Abstract:

Existing democracies are challenged by critics such as Trump, Brexiteers and populists claiming that democracy is not representative anymore. RepResent takes these claims serious by empirically examining the relationship between popular democratic resentment and the functioning of representation. Is representation failing? And, is democratic resentment driven by failing representation? Democratic representation consists of several dimensions, a substantive (policies), a procedural (institutions) and a symbolic dimension (feeling represented by representatives). Adequate representation entails there is congruence between the preferences of citizens and the actual policies, democratic procedures and representatives. RepResent is novel in the sense that it systematically compares citizens' views with elites' views, that it tackles all three dimensions at the same time to assess their individual contribution to democratic resentment, and that it does so in a dynamic over-time design. Concretely, RepResent examines the 2019 elections in Belgium, the campaign that precedes it and the term that follows. Its institutional structure makes Belgium a good, even a critical case. Using a large variety of methods all with a dynamic component and ranging from traditional panel surveys, over content analyses and experiments, to focus groups and interviews, RepResent aims to dig deep into one of the root causes of the widespread democratic resentment characterizing current politics.

Researchers:

• Stefaan Walgrave (Co-promotor)
• Patrick van Erkel (Post-doctoral researcher)
• Isaïa Jennart (PhD student)

Funding:                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO)                     

Abstract:

Veel studies beschrijven de afkeer van burgers t.o.v. politiek. Mensen lijken het gevoel te hebben dat ze niet naar behoren worden vertegenwoordigd door de politici die men verkiest. Waar komt dit gevoel vandaan? Een gedeeltelijke verklaring, zo stel ik in dit project, kunnen we vinden in de communicatie van politici, meer bepaald in hun vertegenwoordigende claims. Elke dag beweren politici mensen te vertegenwoordigen (bv. Ik vertegenwoordig vrouwen) en stellen ze dat hun tegenstanders dit niet doen (bv. Hij vertegenwoordigt het volk niet). Doordat men genoemd wordt als 'de vertegenwoordigde' zullen sommigen zich misschien goed vertegenwoordigd voelen, terwijl anderen zich net vergeten en niet vertegenwoordigd voelen. Echter, weinig tot geen studies hebben tot dusver gedefinieerd wat 'zich vertegenwoordigd voelen' precies wil zeggen, laat staan dit gemeten. Ook is er amper empirisch onderzoek naar de vertegenwoordigende claims van politici. Hierdoor weten we zo goed als niets over de mogelijke effecten van deze claims op het gevoel van burgers dat ze (niet) vertegenwoordigd worden door politici en partijen. Dit project buigt zich over deze hiaten in de literatuur door eerst 'zich (niet) vertegenwoordigd voelen' te operationaliseren en te meten en vervolgens, de vertegenwoordigende claims door politici in Vlaanderen te meten en analyseren. Tenslotte zal ik experimenteel nagaan hoe deze claims de mate beïnvloeden waarin burgers zich vertegenwoordigd voelen.

Onderzoekers:

• Walgrave Stefaan (Promotor)
• Daelemans Walter (Co-promotor)
• De Mulder August (Mandaathouder)
  

Funding:                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Opvangmandaat aspirant FWO         

Abstract:

De afgelopen jaren zijn we getuige geweest van een aanzienlijke toename in de ontevredenheid van burgers over politiek. Eén van de oorzaken is de negativiteit tussen politieke actoren dat leidt tot lager politiek vertrouwen en hogere polarisering. Hoewel de effecten van negativiteit in de politiek steeds beter gekend zijn, is er tot nu toe weinig aandacht besteed aan het voorkomen van deze negativiteit zelf. De meeste studies richten zich uitsluitend op negativiteit in campagnes en we weten zo goed als niks over negativiteit in routine tijd in verschillende landen en settings. Deze studie daarentegen, heeft als doel om negativiteit tussen politieke actors te bestuderen waarbij we rekening houden met de verschillende vormen van negativiteit (onbeleefdheid, emotionaliteit...). Ik zal negativiteit bestuderen zowel tijdens als buiten campagneperiodes op verschillende communicatie platforms. Ik zal zoeken naar verklaringen op verschillende niveaus, om zo een inzicht te krijgen in verschillende negativiteit types en wanneer ze voorkomen door te kijken naar trends doorheen de tijd en naar verschillen tussen actoren, issues en landen. Analyses zullen gebaseerd zijn op data uit België, Kroatië en het VK, waarbij ik kijk naar interacties in het parlement, op sociale en in de traditionele media gedurende de periode 2000-2020. De resultaten zullen toelaten bewust te worden welke factoren negativiteit faciliteren, om zo na te kunnen denken over manieren om met deze uitdaging om te gaan.

Onderzoekers

• Walgrave Stefaan (Promotor)
• Poljak Zeljko (Mandaathouder)