Op vrijdag 6 oktober hebben onze alumni, studenten, docenten en sympathisanten van FTI een exclusief bezoek kunnen brengen aan de prachtig gerenoveerde Campus Paardenmarkt in hartje Antwerpen.
Campus Paardenmarkt was de thuis van onze studenten technisch en industrieel ingenieur in Antwerpen van 1977 tot 2013, maar het pand is veel ouder. De roots van deze campus liggen in de 16de eeuw, toen het Knechtkenshuys, een toevluchtsoord voor weesjongens werd gesticht.
Meer dan 450 jaar na de oprichting van het Knechtjeshuis aan de Paardenmarkt kreeg deze historische site een nieuwe invulling. Universiteit Antwerpen investeerde 12,5 miljoen euro in een grondige make-over en na een renovatie van 2,5 jaar is deze locatie vanaf heden de thuishaven van de studenten productontwikkeling, de Faculteit Ontwerpwetenschappen van UAntwerpen.
En wij mochten met een 100-tal nieuwsgierigen de nieuwe bestemming dat er aan dit mooie historische pand gegeven is ontdekken. Tijdens een rondleiding met gids konden onze deelnemers een bezoek brengen aan onder andere het Knechtjeshuis, de bibliotheek en uiteraard “de cata’s”. Het werd een mooie trip “down memory lane”.
Naast de rondwandeling konden onze deelnemers ook genieten van lekkere hapjes en drankjes en werd er uitvoerig bijgebabbeld met collega-alumni en docenten.
Een welgemeende dankjewel aan Ian Severins en Bart Ribbens, de organisatoren van deze avond. Dankjewel om hier jullie schouders onder te zetten en ons met zoveel collega’s en sympathisanten samen te brengen. Dankjewel ook aan de faculteit Ontwerpwetenschappen en aan alle helpende handen (voor en achter de schermen). Zonder jullie hadden DavingA en FTI deze avond niet tot stand kunnen brengen!
Algemene informatie renovatie
UAntwerpen blaast historische site Paardenmarkt nieuw leven in!
Meer dan 450 jaar na de oprichting van het Knechtjeshuis aan de Paardenmarkt krijgt de historische site een nieuwe invulling. De Universiteit Antwerpen investeerde 12,5 miljoen euro in een grondige make-over van wat veel Antwerpenaren kennen als de Stedelijke Nijverheidsschool. In 2023 krijgt het Departement Productontwikkeling er haar nieuwe thuishaven.
Fase 1
In een eerste fase wordt de helft van de campus, waaronder het nog originele gebouw van het Knechtjeshuis, aangepakt. “Dat beschermde pand wordt in al zijn glorie hersteld”, vertelt Lieven Willems. “Het beschikt onder meer over een unieke zestiende-eeuwse kelder met ronde zuilen en kruisgewelven: ideaal om als exporuimte voor bijvoorbeeld de eindwerken van de studenten in te richten.”
Fase 2
In een latere fase wil de universiteit ook de andere helft van de site aanpakken. Dan zullen ook de historische panden op Paardenmarkt 90 (Fortuyne en Peerboom) en Paardenmarkt 92 (Botermelckstoop) gerestaureerd worden.
Verleden
De roots van het grote schoolcomplex liggen in Antwerpens Gouden Eeuw. In 1558 werd aan de Paardenmarkt 94 een groot weeshuis voor jongens gebouwd, enkele jaren na de realisatie van het Maagdenhuis (1552). Tot 1891 kregen de wezen er een onderdak en een opleiding tot onder meer bakker, kleermaker of wever. Toen het weeshuis naar een nieuwbouw in de Durletstraat verhuisde, werd het complex aan de Paardenmarkt de thuis van de net opgerichte Stedelijke Nijverheidsschool.
In de negentiende en twintigste eeuw verrezen er meerdere nieuwe gebouwen op de site, gelegen tussen Paardenmarkt, Rodestraat en Kleine Kauwenberg. Naast opleidingen secundair onderwijs werd er ook avondonderwijs en hoger onderwijs aangeboden. De opleiding Toegepaste Ingenieurswetenschappen, sinds 2013 onder de vleugels van UAntwerpen, verhuisde in 2016 naar het nieuwe Gebouw Z op Campus Groenenborger.
Erfpachtovereenkomst
“We sloten met de stad een erfpachtovereenkomst voor 40 jaar af”, legt Bart Heijnen uit. “De Paardenmarkt moet de nieuwe thuishaven voor onze boomende opleiding productontwikkeling worden. Die huist momenteel in de Mutsaardstraat, maar kampt er met plaatsgebrek. Als de productontwikkelaars verhuisd zijn, komt er in de Mutsaardstraat meteen ook extra ruimte voor de opleidingen (interieur)architectuur, stedenbouw en erfgoedstudies.”
De universiteit schreef een architectuurwedstrijd uit, met onder anderen de Antwerpse stadsbouwmeester als jurylid. Vijf architectenbureaus werkten een visienota uit voor het complex aan de Paardenmarkt. De tijdelijke vereniging Driesen-Meersman-Thomaes en Maatwerk_architecten kwam als winnaar uit de bus. Driesen-Meersman-Thomaes ontwierp voor de universiteit in 2002 reeds de nabije Aula Rector Dhanis, Maatwerk_architecten restaureren momenteel de protestantse kerk in de Lange Winkelstraat, ook aangrenzend.
Tipje van de sluier
In de gebouwen aan de Rodestraat komen onder meer heel wat ateliers. Willems: “De twee open gangen aan die kant zullen met glas overkoepeld worden, waardoor het binnenruimtes worden en de drie gebouwen met elkaar verbonden worden. De invulling van de gebouwen gebeurt in nauw overleg met de opleiding.”
In hun visienota zetten de architecten sterk in op de link met de andere gebouwen van de Stadscampus. Zo komen er meerdere ‘indoor’ verbindingen met het aanpalende Gebouw R. “We trekken het kleine Kauwenstraatje door tot op de vroegere speelplaats van de Paardenmarkt”, zegt architect Jan Meersman, zelf ook docent architectuur op UAntwerpen. “Op die manier sluit de site Paardenmarkt perfect aan op het informele voetgangersnetwerk doorheen de Stadscampus.”