Zoek in de catalogus van de collectie Thijs
Het geloof van gewone mensen in beeld gebracht
Per 1 januari 2018 is de Collectie Thijs van de Universiteitsbibliotheek ontsloten en gedigitaliseerd in een speciaal ontworpen elektronische catalogus. Als getuigenissen van de alledaagse geloofspraktijk van gewone mensen zijn ze in deze verfijnde zoekmodule een belangrijke bron voor verzamelaars, onderzoekers en andere geïnteresseerden.
De collectie Thijs
Historicus prof. dr. Alfons K.L. Thijs van de UAntwerpen verzamelde zijn hele leven lang volksboekjes, handschriften, bedevaartvaantjes en devotieprenten. Kort voor zijn overlijden in 2014 selecteerde hij, samen met zijn vrouw Ilse, ongeveer 1100 devotionalia die een uitzonderlijk onderdeel vormden van zijn uitgebreide verzameling. Deze objecten – zowel prenten als korte teksten van de 17de tot 20ste eeuw – hebben vooral betrekking op plaatsgebonden devotie of verering, zoals de Heilige Wivina van Groot-Bijgaarden. De Universiteitsbibliotheek Antwerpen kocht deze selectie en gaf ze in langdurige bewaargeving aan de Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap, waar ze in de leeszaal kunnen geraadpleegd worden. Als getuigenissen van het gebruik van devotionele beelden en teksten bij de geloofsbeleving vormen ze een belangrijke aanvulling op de bestaande collectie devotieprenten van het Ruusbroecgenootschap.
‘Parce que ça m’amuse’
Gevraagd naar het waarom van zijn verzameling, antwoordde Fons Thijs graag met Emile van Heurcks ‘parce que ça m’amuse’. Maar het plezier dat hij erin vond, gaat verder dan puur hobbyisme. Het gaat, zoals hij zelf schreef, om ‘het onnoemelijk grote plezier van het zoeken en soms ook effectief vinden van ontbrekende stukjes uit de grote puzzel van het verleden’. Als folklorist was Fons bovendien vooral geïnteresseerd in het doen en laten van doodgewone mensen uit het verleden. En daarvoor zijn deze devotionalia, die een licht werpen op de alledaagse geloofspraktijk van gewone mensen, een uitstekende bron. De titel van Fons’ huldebundel, die hij overigens zélf koos, is niet voor niets Doodgewoon: mensen en hun dagelijks leven in de geschiedenis.
De elektronische catalogus
De objecten van de Collectie Thijs mogen dan wel gewone gebruiksvoorwerpen geweest zijn, als bibliotheekmaterialen zijn ze lastig te beschrijven. Soms bevatten ze enkel een beeld, dan weer enkel tekst, en vaak een combinatie van beide. Bovendien willen gespecialiseerde onderzoekers van alles weten over dergelijke objecten. Wie ontwierp ze? Waar werden ze gedrukt? Om welke devotie gaat het precies? Wie betaalde de uitgave? Om al deze informatie op een overzichtelijke manier bij mekaar te brengen, ontwikkelde projectmedewerker dr. Karen L. Bowen (Universiteitsbibliotheek Antwerpen), in samenwerking met de dienst bibliotheekautomatisering Anet, een elektronische catalogus die speciaal ontworpen is voor een optimale ontsluiting van deze verzameling als onderdeel van het Brocade bibliotheeksysteem (Brocade Library Services). Met dit systeem kunnen allerlei combinaties van tekst en beeld samen in één beschrijvingsmodule ontsloten én volledig gedigitaliseerd worden.
Zoeken op maat
De zoekinterface biedt de mogelijkheid om met één zoekactie niet alleen een divers aanbod van resultaten, elk met afbeelding, te doorbladeren, maar staat ook toe deze resultaten te verfijnen of te linken met andere informatie uit het Brocadenetwerk. Op die manier kunnen allerhande geïnteresseerden, van verzamelaars tot onderzoekers, uit verschillende invalshoeken hun eigen zoektocht door de verzameling maken. Men kan bijvoorbeeld zoeken op datum, eigennaam, plaatsnaam, godsdienstige orde, enzovoort. Deze resultaten kunnen dan verfijnd worden, bijvoorbeeld op type object (prent, tekst, …), type drager (papier, perkament, stof, …), techniek (gravure, houtsnede, litho, …), en nog veel meer. In een onderdeel ‘Hulp bij zoeken’ wordt uitgelegd hoe je op die manier tot de meest complexe zoekopdrachten kan komen.
Zoeken in de catalogus kan via https://anet.be/opac/opacuactobj