Begeleiding & ondersteuning

​Ondersteuning van werkstudenten​

De combinatie van een (al dan niet voltijdse) job met een studie hoger onderwijs vraagt extra motivatie en veel doorzettingsvermogen en discipline. Werkstudenten hanteren vaak het principe ‘Don’t waste my time’ en houden van duidelijke communicatie vooraf zodat ze een efficiënte planning kunnen aanhouden. In deze tip reiken we enkele concrete handvatten aan om hen te ondersteunen.

^{(juli 2024)}

​Ondersteunend reageren op studenten met emotionele moeilijkheden​

Met welke emotionele moeilijkheden kunnen studenten kampen? Hoe herken je tijdig psychische problemen? Waarom is het belangrijk om ondersteunend te reageren? Hoe doe je dat? Naar wie of wat verwijs je best door? Onze tip zet je op weg!

^{(juni 2024)}

​Voorbereiding en begeleiding van labopractica​

We geven tips en tricks mee omtrent volgende aspecten: doel practicum, functie practicum, bewaken studiedruk, activeren voorkennis, belang van feedback, individueel versus groepswerk en leermateriaal.

^{(februari 2024)}

De wereld van het labo: van kookboekpractica naar geleid onderzoek​

Deze tip bekijkt kookboekpractica en geleid onderzoek. We gaan in op de valkuilen en geven tips.​
_{(september 2023)}

​Wie schrijft, die blijft!​

Benieuwd hoe jij ervoor kan zorgen dat je studenten het maximale uit hun schrijfopdrachten halen?
_{(juni 2023)}

​Wat maakt een groepsopdracht succesvol?​

Hoe creëer je met een groepsopdracht de juiste omstandigheden om een leereffect te bereiken?
_{(november 2022)}

​Stress bij studenten: wat kan je doen als docent?​

Wat doe jij wanneer je in aanraking komt met een student die last heeft van (chronische) stress?

^{(oktober 2022)}

​​Differentiërend lesgeven in het hoger onderwijs 

Wat is differentiatie, waarom verdient het de nodige aandacht en hoe kan je er als lesgever op inzetten tijdens en buiten contactmomenten? 
_{(september 2021)}

​Iedereen coach? Een focus op studentenwelzijn​

In deze onderwijstip gaan we samen met jou dieper in op hoe je studenten kan coachen in het kader van hun welzijn: waarin onderscheidt coaching zich van therapie, wat is de grondhouding van een coach, welke technieken hanteer je het best tijdens zo’n coachinggesprek en wanneer kan je de student het best doorverwijzen naar een collega-expert?
_{(augustus 2021)}

​Het beste uit studenten halen? Let's coach! ​

Hoe studenten coachen tijdens lessen of individuele begeleidingsmomenten? In deze tip krijg je praktische handvaten aangereikt om het beste uit studenten én jezelf naar boven te halen met behulp van coaching.
_{(januari 2021)}

Thesisbegeleiding met hoofd én hart​

Een goede thesisbegeleiding vertrekt vanuit de noden van de individuele student.  Hoe kan je als promotor hierop inspelen, zowel wat betreft het taakgerichte aspect als het relatiegerichte?
_{(mei 2020)}

Bandbreedte van studenten breed houden​

Soms lijkt het of studenten er niet in slagen zich te richten op de essentiële aspecten van je vak of de opleiding. In deze tip introduceren we het begrip “bandbreedte” als mogelijke bril om hiernaar te kijken.
_{(maart 2020)}

Versterken van zelfregulerend leren in het hoger onderwijs​

Studenten in het hoger onderwijs moeten een grote mate van zelfstandigheid tonen in het verwerken en toepassen van leerinhouden. Welke maatregelen kan jij als docent nemen om de studenten hierin te ondersteunen?
_{(januari 2020)}

Bijzondere faciliteiten en examens​

Steeds meer studenten met een functiebeperking vinden hun weg naar het hoger onderwijs en hebben hierbij recht op een aantal faciliteiten.  In deze tip bekijken we hoe deze worden toegekend en wat dit betekent voor de examens.
_{(juni 2019)}

Feedback geven bij beginassessments​

Beginassessments meten de startcompetenties van studenten bij het begin van het eerste jaar hoger onderwijs. Goede feedback hierop kan hen ondersteunen in de belangrijke stap van secundair onderwijs naar een hogere opleiding.
_{(januari 2019)}

Studenten zelf een examenvraag laten bedenken​

Zoek je een manier om studenten te stimuleren om regelmatig hun boeken boven te halen en met de leerstof aan de slag te gaan? Misschien kan je hen zelf een examenvraag over de leerstof laten bedenken.
_{(november 2018)}

Bevorderen van de doorstroom van kansengroepen in het hoger onderwijs​

De studieloopbaan van studenten met één of meerdere risicostatuskenmerken loopt niet altijd van een leien dakje. We reiken u enkele handvaten aan om de kansen van deze groepen in het hoger onderwijs te vergroten.
_{(juli 2018)}

Begeleiden van studenten met autisme bij opdrachten​

Steeds vaker vinden studenten met een autismespectrum stoornis (ASS) de weg naar het hoger onderwijs. In deze onderwijstip tonen we aan hoe je als docent, mits een beetje extra begeleiding, het leerproces in het kader van een (groeps)opdracht voor de student met ASS haalbaar en aangenaam kan houden.
_{(juni 2018)}

Ondersteunen van samenwerkingscompetenties: Studenten 'leren' samenwerken​

Studenten leren in groep werken door het gewoon te doen. Toch? In deze tip wordt besproken hoe docenten en opleidingen kunnen inzetten op het ondersteunen van samenwerkingscompetenties bij studenten.
_{(maart 2018)}

Hoe omgaan met taalfouten van niet-moedertaalsprekers Nederlands?​

Steeds meer studenten met een anderstalige achtergrond doorlopen hun academische studie in het Nederlands. Hoe kan je als docent omgaan met taalfouten die zij soms nog maken, maar die niet meer voorkomen bij moedertaalsprekers Nederlands?
_{(december 2017)}

Doorstroom en diversiteit bij leerbedreigde studenten​

De ongelijke verdeling van studiekansen in het hoger onderwijs vanwege sociaal-economische achtergrondkenmerken blijft een realiteit. We lichten kort het speciaal daarvoor in het leven geroepen ‘Mentoraat Plus’ toe. Daarnaast geven we enkele aanbevelingen voor opleidingen die zelf een initiatief willen uitbouwen om de doorstroom van leerbedreigde studenten te bevorderen.
_{(november 2017)}

Rubrieken als begeleidings- en beoordelingsinstrument​

Complexe competenties zo objectief en transparant mogelijk beoordelen... het is geen sinecure. In deze tip wordt uitgelegd hoe je rubrieken kan gebruiken om complexe taken van feedback te voorzien of te beoordelen.
_{(september 2017)}

We want more...! Honours programma's​

Aan verschillende universiteiten worden zogenaamde honours programma’s ingericht, die een selecte groep van gemotiveerde en getalenteerde studenten de kans willen geven om zich verder te ontwikkelen, over de grenzen van het reguliere programma heen. In deze tip bundelen we enkele ervaringen hiermee en geven we tips voor de opstart ervan.
_{(oktober 2016)}

Begeleiden en beoordelen van studenten met een functiebeperking​

Ieder jaar dient een aanzienlijk aantal studenten met een leerstoornis, ASS of ADHD een aanvraag in voor bijzondere faciliteiten. Docenten hebben vaak heel wat vragen over hoe ze rekening kunnen houden met deze studenten. In deze tip gaan we in op enkele concrete en veel gestelde vragen bij het begeleiden en beoordelen van deze studenten.
_{(december 2014)}

Ondersteunen van studenten met een functiebeperking​

De afgelopen jaren is het aantal studenten dat beroep doet op faciliteiten sterk toegenomen. Maar hoe kan kwaliteitsvol onderwijs gerealiseerd worden voor iedereen – en dus ook voor studenten met een functiebeperking? In deze tip geven we een aantal praktische handvaten.
_{(januari 2014)}

Peerassessment: Studenten beoordelen elkaar​

Elkaars werk beoordelen, kunnen studenten dat wel? De laatste jaren wordt peer assessment als maar vaker gebruikt, maar er heerst ook heel wat kritiek. In deze tip bespreken we hoe u tegemoet kan komen aan de voornaamste valkuilen van peer assessment.
_{(september 2013)}

Inrichten van practica​

Tijdens een practicum krijgen de studenten de kans om individueel of in kleine groepen, in een gecontroleerde omgeving en onder begeleiding, welbepaalde technieken, vaardigheden of procedures in te oefenen. Waarmee houd je best rekening bij het inrichten hiervan?
_{(december 2012)}

Coachen van studenten​

De laatste jaren is de docent niet enkel docent, maar ook coach van studenten. In deze tip leggen we uit wat dit concreet inhoudt.
_{(juni 2012)}

​Laat studenten elkaar beoordelen​

Wat houdt peer-assessment in en waarom zou je dit toepassen? In deze tip geven we hierop kort enkele antwoorden.
_{(oktober 2011)}

Zelfreflectie schrijven en beoordelen met de reflectiecyclus van Korthagen​

Zelfreflectie is zowel voor studenten als voor docenten een belangrijk aspect in het verwerven en verder ontwikkelen van competenties. In deze tip reiken we een methodologie aan om dit in de praktijk toe te passen.
_{(september 2008)}

Hieronder vindt u het overzicht van de ECHO-sessies die hebben plaatsgevonden gelinkt aan het thema: Begeleiding en ondersteuning van studenten, beginnend bij de meest recente sessie.

​Module support skills​

Module bestaande uit screencasts en een praktische oefensessie rond ondersteunend reageren op studenten met emotionele moeilijkheden

^(2023-2024)

Studiecoaching: groeps- & individuele interventies

Module bestaande uit screencasts en een praktische oefensessie rond een student(engroep) ondersteunen bij het verwerken van de leerstof

^(2022-2023)

​Module studiecoaching

Module bestaande uit screencasts en een praktische oefensessie rond LEMO en tools voor studieplanning

^(2022-2023)

​Coaching rond emotioneel welbevinden - screencasts en praktische oefensessie​

Module bestaande uit screencasts en een praktische oefensessie rond stress en eenzaamheid

^(2021-2022)

​Coaching Basics - screencasts​

Reeks screencasts met praktische handvaten om om te zetten tijdens je (coaching)gesprekken met studenten

​Een studenten in paniek - Wat te doen als docent?​

Sessie over paniek herkennen bij studenten en hen ondersteunen

^(2020-2021)

​Ondersteunen van academisch schrijven​

Sessie over het ondersteunen van academisch schrijven onder andere d.m.v. zelfstudiepaketten
_(2019-2020)

In de ECHO-publicatie Vijftig Onderwijstips, die voor personeelsleden van de UAntwerpen hier online raadpleegbaar is,  komt het aspect 'begeleiding en ondersteuning' eveneens aan bod:

• Tip 16: Begeleidingsvormen bij opdrachten
• Tip 17: Suggesties voor het presenteren van opdrachten
• Tip 18: Het leereffect van opdrachten vergroten
• Tip 19: Begeleidingsrollen van de docent bij het werken met opdrachten
• Tip 26: Studiewijzer als ondersteuning van het leerproces
• Tip 27: Begeleiden met behulp van de zevensprong
• Tip 28: Practica begeleiden met leerjournaals
• Tip 29: Begeleiden van een discussie
• Tip 30: Handvaten bij scriptiebegeleiding
• Tip 31: Studenten voorbereiden op een nieuwe toetsvorm

Het ECHO-boek Praktijkboek activerend hoger onderwijs bevat een deel betreffende het aspect 'begeleiding en ondersteuning', namelijk:

• Deel 1: Studiemateriaal
  • 1. De studiewijzer
  • 2. De studiewijzer in de praktijk
• Deel 3: Opdrachten
  • 7. Ontwerpen, begeleiden en evalueren van taken
  • 8. Ontwerpen, begeleiden en evalueren van taken in de praktijk