Een opmerkelijk aantal studenten ondervindt moeilijkheden in (de overgang naar) het hoger onderwijs. Wanneer leerlingen in het hoger onderwijs instromen, blijken ze onvoldoende uitgerust te zijn om hun leerproces zelfstandig te plannen, monitoren en evalueren. Als docent kan je er dus niet zomaar vanuit gaan dat studenten het zelf wel redden. Zeker in een leeromgeving waarin online onderwijs centraal staat, is het belangrijk dat studenten het roer van hun leren in eigen handen kunnen nemen.
Enkele manieren om de zelfsturing van studenten te stimuleren
Versterk de leerstrategieën van studenten
Om studenten effectiever en efficiënter te leren studeren, kan je studenten leerstrategieën aanleren. Zo is het bijvoorbeeld belangrijk om studenten ertoe aan te zetten om de leerinhouden op een actieve manier te verwerken. Dit kan je doen door bijvoorbeeld de voorkennis van studenten te activeren. De leermomenten spreiden in de tijd is een andere effectieve leerstrategie. Studenten zijn er namelijk bij gebaat om op meerdere (korte) momenten de leerinhouden te herhalen in plaats van in één keer alles proberen te onthouden.
Stimuleer zelfevaluatie en zelfreflectie
Om studenten bewust te maken van hun leerproces en om ervoor te zorgen dat ze hun leerproces bijsturen indien nodig, is het noodzakelijk om hen aan te zetten tot zelfevaluatie en zelfreflectie. In een online leeromgeving kan je zelfevaluatie en zelfreflectie stimuleren door studenten bijvoorbeeld een logboek te laten bijhouden. Door enkele denkvragen te voorzien, kan je het denken van studenten in de juiste richting sturen.
Voorzie reminders
Het kan helpen om reminders naar studenten te sturen. Deze herinneren hen eraan dat er bijvoorbeeld een deadline nadert. Dergelijke signalen kan je ook inzetten om studenten te motiveren. Zeker bij afstandsonderwijs weten studenten een schouderklopje te appreciëren.
Scaffolding
Scaffolding betekent letterlijk ‘een stelling bouwen’. Dit concept verwijst naar het belang om studenten uit te dagen op hun niveau, waarbij je genoeg ondersteuning biedt zodat studenten in staat worden gesteld om de vooropgestelde leerdoelen te bereiken. Zo kan je bijvoorbeeld gebruikmaken van een discussieforum waarbij studenten de mogelijkheid krijgen om vragen te stellen over de leerstof. Je kan ervoor kiezen om hierbij in te zetten op ‘peer-to-peer assistentie’, een manier om studenten elkaar te laten ondersteunen en naar een hoger niveau te brengen.
Sta model voor je studenten
Om studenten aan te tonen dat bepaalde vaardigheden onmisbaar zijn in het hoger onderwijs, is het essentieel om model te staan voor hen. Zo kan je bijvoorbeeld duidelijk communiceren over de vooropgestelde leerdoelen en planning. Door hier transparant over te zijn, toon je aan studenten wat de verwachtingen zijn en hoe zij het zelf kunnen doen. Het ultieme doel hierbij is om van ‘externe sturing’ (sturing door de docent) naar ‘interne sturing’ (sturing door de student) te komen.