Update ECHO-onderwijstip april 2014
I.s.m. Centrum WeST, UAntwerpen
Levenslang leren zit in Vlaanderen al enkele jaren in de lift. In 2022 volgde maar liefst 10,7% van de volwassenen een opleiding (Departement Werk en Sociale Economie, Levenslang Leren Dashboard). De mogelijkheden tot levenslang leren breidden de afgelopen tijd dan ook sterk uit. Er zijn niet alleen werkstudententrajecten en postgraduaten, maar ook micro-credentials, die vaak gericht zijn op wie een opleiding combineert met een job. Zo biedt bijvoorbeeld de Universiteit Antwerpen momenteel 34 werkstudententrajecten (bachelors, masters en schakelprogramma’s), 21 postgraduaten en meer dan 100 micro-credentials aan. Het aantal werkstudenten stijgt er jaar na jaar, met 1117 geregistreerde werkstudenten in 2023-2024.
De combinatie van een (al dan niet voltijdse) job met een studie hoger onderwijs vraagt extra motivatie en veel doorzettingsvermogen en discipline. Werkstudenten hanteren vaak het principe ‘Don’t waste my time’ en houden van duidelijke communicatie vooraf zodat ze een efficiënte planning kunnen aanhouden. In wat volgt reiken we enkele concrete handvatten aan om hen te ondersteunen.
Creëer ruimte voor differentiatie
Bied werkstudenten de keuze tussen contactonderwijs of afstandsonderwijs (bijvoorbeeld door lesopnames ter beschikking te stellen. Bevragingen bij werkstudenten tonen keer op keer aan dat zij opnames als erg nuttig ervaren (zie ook ECHO-onderwijstip, 2023).
Zorg via de elektronische leeromgeving voor een flexibel didactisch kader met:
- Een duidelijke structurering van verplicht en facultatief studiemateriaal;
- Opnames van de dagcolleges als weblectures voor werkstudenten (cf. supra);
- Digitale zelfevaluatieopdrachten en -toetsen;
- Een online forum ter bevordering van de interactie tussen studenten onderling.
Bouw een blended leertraject uit
Stel online studiemateriaal ter beschikking op maat van werkstudenten, zoals een open leerpakket. Voorzie een schriftelijke toelichting bij verwachte zelfstudie en vul de zelfstudie aan met een beperkt aantal contactmomenten die plaatsvinden na 16 uur.
Zie ook de ECHO-onderwijstips, rubriek ‘Online en blended onderwijs’.
Leg de koppeling naar de praktijk van het werkveld
Creëer tijdens je lessen ruimte voor de inbreng van werkstudenten vanuit verschillende beroepservaringen. Dit werkt motiverend voor hen en kan ook erg inspirerend zijn voor reguliere studenten. Zet in op interactieve werkvormen die uitnodigen tot reflectie op de praktijk van het werkveld.
Als je studenten in groepen aan een opdracht laat werken is het vaak aangewezen om werkstudenten samen te zetten. Dit zowel om praktische (i.c. meer kans op zelfde voorkeur qua locatie/wijze en tijdstip van samenkomen) als inhoudelijke (i.c. mogelijkheid tot onderlinge uitwisseling beroepservaringen) redenen. Zie ook ECHO-onderwijstip, 2018.
Communiceer duidelijk en voldoende lang op voorhand
Maak collegeroosters en examendata zo vroeg mogelijk bekend en vermijd last-minute wijzigingen. Zorg voor een tijdige, duidelijke communicatie van verwachte opdrachten die je bij voorkeur (ook) apart uitstuurt naar de groep werkstudenten.
Voorzie faciliteiten
Denk na en communiceer duidelijk over de flexibiliteit die bij jouw opleidingsonderdeel mogelijk is voor werkstudenten. Voorbeelden van faciliteiten zijn: toegang tot les- of video-opnames, de mogelijkheid tot het volgen van een alternatief blended learning traject met een beperkt aantal contactmomenten ’s avonds, opdrachten ter vervanging van het bijwonen van werkcolleges, een vrije groepskeuze voor oefeningen of practica, de vervanging van een groepstaak door een individuele opdracht.
Meer weten?
ECHO-onderwijstips:
- Hoe studenten indelen bij groepswerk (2018)
- Lesopnames zinvol inzetten (2023)
- ECHO-onderwijstips, rubriek ‘Online en blended onderwijs’
Centrum voor Werken en Studeren, UAntwerpen
Enkel voor UAntwerpen-personeel:
Om onderwijs- en examenfaciliteiten aan te vragen, kunnen studenten zich in SisA registreren als werkstudent indien ze aan een aantal voorwaarden voldoen.
Naast de dienstverlening voor werkstudenten ondersteunt Centrum WeST (Centrum voor Werken en Studeren) opleidingen die een werkstudententraject wensen aan te bieden. Bij het opzetten van een nieuw blended leertraject worden de huidige mogelijkheden voor werkstudenten in kaart gebracht en eventueel verder afgestemd op de vereisten van DHO (Databank Hoger Onderwijs), zodat de opleiding in aanmerking komt voor de financieringsbonus voor werkstudententrajecten.