Expertise­Centrum Hoger Onderwijs

Ondersteunen van studenten met een functiebeperking

• januari 2014 •

ism het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs

De afgelopen jaren is het aantal studenten dat beroep doet op faciliteiten sterk toegenomen. De kans dat u in contact komt met studenten met een functiebeperking is dan ook groot. Onder functiebeperking verstaan we alle “langdurige fysieke, mentale, verstandelijke of zintuiglijke beperkingen die studenten in wisselwerking met diverse drempels kunnen beletten volledig, daadwerkelijk en op voet van gelijkheid met anderen te participeren in de samenleving” (VN-verdrag inzake gelijke rechten van personen met een handicap).

Maar hoe kan kwaliteitsvol onderwijs gerealiseerd worden voor iedereen - en dus ook voor studenten met een functiebeperking? Dit kan door inclusie in te bouwen in uw onderwijs. Enkele algemene richtlijnen zijn de volgende:

  • Kijk naar het talent en mogelijkheden van alle studenten binnen uw diverse groep.
  • Kijk kritisch naar uw eigen handelen. Bijvoorbeeld, sluiten we niet ongewild mensen uit?
  • Ga in dialoog met uw studenten. Beslis niets over hen, zonder hen te consulteren.
  • Probeer uw onderwijs al van bij de start zo toegankelijk mogelijk te maken (zowel fysiek als in inhoudelijk). Hou dus op voorhand rekening met diversiteit.
  • Bied redelijke aanpassingen aan studenten met een functiebeperking.

Wat verstaan we onder ‘redelijke aanpassingen’ voor studenten met een functiebeperking? Redelijke aanpassingen zijn aanpassingen die in een concrete situatie de onaangepaste omgeving voor de student met een beperking zoveel mogelijk neutraliseren. Deze redelijke aanpassingen maken studeren mogelijk voor iedereen. Op die manier kan iedereen zijn talenten ten volle ontplooien. Enkele concrete voorbeelden zijn de volgende:

Redelijke aanpassingen en ondersteuning tijdens het academiejaar:

  • De lessen vinden plaats in een lokaal dat vlot bereikbaar is met de lift.
  • De docent bezorgt de collegepresentaties op voorhand aan de student.
  • De docent draagt een speciaal microfoontje zodat de student hem goed kan verstaan.
  • De student mag een geluidsopname maken van de les om de les nadien beter te kunnen verwerken.
  • De student kan gebruik maken van hulpmiddelen, zoals een laptop en voorleessoftware.
  • De docent verduidelijkt visuele informatie. Hij/zij is er zich van bewust dat zaken gemakkelijk verkeerd worden begrepen indien een student enkel auditief de informatie kan verwerken.
  • Een student met een beperking kan - als hij of zij dat wenst - ondersteuning krijgen van een medestudent (een buddy) of een tutor.
  • De docent verduidelijkt een aantal zaken uit de lessen, bv. in een wekelijkse afspraak met de student.

Redelijke aanpassingen op het examen:

  • Studenten krijgen een voor hen toegankelijke versie van het opgaveformulier (bv., een digitale versie, in een groter lettertype, op een groter blad, in braille, in gesproken versie,…).
  • Het gebruik van hulpmiddelen is toegestaan, zoals een leesloep, voorleessoftware, een brailleleesregel,…
  • Examenvragen worden mondeling toegelicht aan de student, of ze krijgen de mogelijkheid om de vragen zelf te beluisteren (via een opname of voorleessoftware).
  • Studenten krijgen een alternatieve examenvorm, bv. mondelinge afname in plaats van schriftelijk.
  • Studenten mogen het schriftelijke examen ook mondeling toelichten, of ze mogen hun antwoorden door iemand anders laten noteren (bv. een assistent).
  • Studenten krijgen meer tijd om aan hun examen te werken.
  • Het examen wordt opgedeeld in kleinere stukken (bv. je kan extra tijd krijgen omwille van het gebruik van software bij een visuele beperking, of omwille van moeilijkheden om te concentreren).
  • Studenten mogen hun examens spreiden en leggen het examen op een ander moment af dan de andere studenten.

Meer weten?

Algemene informatie en contactpunten over studenten met een functiebeperking vindt u op de website van de Universiteit Antwerpen .

Meer informatie vindt u in de presentatie ‘Di(ver)sability Awareness’ van het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO). Op hun website http://www.siho.be vindt u verdere informatie en tips. U kunt hen ook contacteren voor ondersteuning of met vragen: info@siho.be of 0474 04 39 67.

Voor verdere ondersteuning en vragen over studenten met een functiebeperking, kunt u terecht bij het aanspreekpunt binnen uw hogeschool of universiteit:

 

(Onderwijstip januari 2014)