Wat is fraude? Wat is plagiaat?
Plagiaat wordt beschouwd als een vorm van fraude. Fraude betekent dat studenten bedrog plegen bij het afleggen van examens. Maar ook andere onregelmatigheden die de uitslag van het examen kunnen beïnvloeden, vallen onder de term ‘fraude’ (bv. afkijken). Ook als een student middelen gebruikt waarmee fraude kan worden gepleegd (bv. smartphone, iPod, pc enz.), kan dit als fraude beschouwd worden, zelfs als dit slechts na de uitslag van het examen kan worden vastgesteld.
Onder de term ‘plagiaat’ verstaat men concreet de volgende zaken:
- het letterlijk overnemen, ook in vertaalde vorm, van een tekst of van de structuur van een tekst, tabellen, data, enz. zonder bronvermelding;
- het parafraserend overnemen van een deel van de inhoud of de strekking van een tekst (bv. de redenering, de argumentatie), zonder bronvermelding. Met ‘bronvermelding’ wordt een verwijzing naar zowel gepubliceerde als niet gepubliceerde bronnen bedoeld;
- het door anderen laten schrijven van een tekst of een deel ervan (‘ghost writing’), zoals dit o.m. blijkt uit de mondelinge toelichting of de verdediging van de student.
Hoe kan je als docent plagiaat voorkomen?
- Wees als docent zelf het goede voorbeeld in je cursusmateriaal (correct citeren en refereren);
- Informeer studenten over wat plagiaat is: wees duidelijk in terminologie (Wat is het verschil tussen een citaat, een parafrase, copyright,…), leg aan studenten uit hoe ze informatie moeten opzoeken, leg uit waarom plagiaat niet kan;
- Schenk aandacht aan hoe je een opdracht naar studenten formuleert: geef specifieke en originele opdrachten, verander de opdracht om de zoveel tijd, …;
- Gebruik tussentijdse feedback indien het gaat om een opdracht of masterproef;
- Geef studenten de mogelijkheid hun opdrachten of masterproef zelf te laten indienen via elektronische tools.
Enkele vaak gebruikte, elektronische tools:
- SafeAssign vergelijkt ingezonden opdrachten met een aantal academische verhandelingen om vast te stellen of er sprake is van overlap tussen de ingezonden opdracht en al bestaand materiaal. SafeAssign kan worden gebruikt om plagiaat op te sporen, maar ook om te voorkomen en om studenten duidelijk te maken hoe ze bronvermelding kunnen toepassen in plaats van bestaand werk anders geformuleerd over te nemen. SafeAssign kan dus worden gebruikt als preventiemiddel, maar ook als leermiddel. [Voor personeelsleden UAntwerpen: meer informatie kan u vinden op Blackboard onder ‘handleidingen’ (na login)]
- TurnItIn is een onlineservice om plagiaat op te sporen. TurnItIn vergelijkt teksten met een referentiewerk en kan zo gelijkenissen met andere documenten detecteren. De overeenkomsten tussen beide teksten worden aan de hand van een ‘percentage tekstgelijkenis’ berekend en weergegeven in een rapport, dat een link maakt naar de gevonden bronnen en de mogelijke niet-originele tekstfragmenten visueel aanduidt.
Meer weten?
ExpertiseCentrum Hoger Onderwijs (2013). Vijftig onderwijstips. Antwerpen-Apeldoorn: Garant. (Voor personeelsleden UAntwerpen hier online raadpleegbaar):
- tip 20: Plagiaatpreventie
Katholieke Universiteit Leuven (z.d.). Plagiaat voorkomen. Geraadpleegd op 20 juli 2015.
Universiteit Antwerpen. Onderwijs en examenreglement Universiteit Antwerpen
Personeelsleden van de UAntwerpen kunnen gebruik maken van het plagiaatcontrole-programma SafeAssign. Meer informatie op BlackBoard > Handleidingen > SafeAssign
(Onderwijstip januari 2016)