Weet u wat een MOOC is? Waar een elektronische leeromgeving voor gebruikt kan worden? Wat u met PollEverywhere kan doen? De kans is reëel dat u één van die termen al wel eens bent tegen gekomen, of dat u er zelfs al gebruik van hebt gemaakt in uw onderwijs. Het gaat hier namelijk om onderdelen van online onderwijs of blended onderwijs (waar men een mix van online en face-to-face elementen implementeert).
Een interessant voorbeeld van dit online en blended onderwijs is het gebruik van digitale video-opnames in de leeromgeving. Dat is de focus van deze onderwijstip.
Weblecture en screencast: definitie
Als we het hebben over video-opnames in het onderwijs, kunnen we een belangrijk onderscheid maken tussen een ‘weblecture’ en een ‘screencast’ (ook wel ‘kennisclip’ genoemd). Een weblecture is een opname van een bestaand (hoor)college (zie voorbeeld). Een screencast of kennisclip (zie voorbeeld ) is ook een opname, maar dan korter en gericht op een specifiek onderwerp. Beide kunnen worden afgespeeld in de webbrowser van de student.
Het voordeel van een weblecture is het ‘anytime-anywhere’-principe. Studenten kunnen op elk moment en overal het hoorcollege opnieuw bekijken. De weblecture is tegelijkertijd niet meer dan dat: een weergave van het hoorcollege. Uiteraard kan dit zijn waarde hebben. Een degelijk hoorcollege is nog steeds een van de pijlers van het hoger onderwijs. Het feit dat studenten steeds op een online versie kunnen terugvallen, is een mooie surplus.
Het voordeel van een screencast is dat deze opname flexibeler ingeschakeld kan worden in een leeromgeving, omdat een screencast korter en meer gefocust (op één onderwerp) is.
Weblecture en screencast: de verschillen
Lengte en focus
Het grote verschil tussen een weblecture en een screencast zit dus in het flexibel kunnen inschakelen in een leeromgeving maar ook in de lengte en focus van de video. De weblecture is de letterlijke weergave van het college, duurt even lang en focust op alle onderwerpen die de lesgever behandelt. De screencast is korter (idealiter maximaal 6 minuten) en focust op 1 thema.
Format
Weblectures en screencasts verschillen in format. De standaardformat van de weblecture is een weergave van de lesgever (vooraan in de aula of leslokaal) eventueel gecombineerd met de powerpoint of andere projectie (dmv een splitscreen) die in het contactmoment gebruikt wordt. Soms worden de studenten ook weergegeven.
Bij de screencast kan de format meer variëren. De meest voorkomende varianten zijn de ‘pure’ screencast en ‘de talking head’. De ‘pure’ screencast is een weergave van het computerscherm die gecombineerd wordt met een mondelinge uitleg. Op het computerscherm kan dan een (PowerPoint) presentatie geprojecteerd worden (zie voorbeeld), maar kan ook een uitleg gegeven worden over, bijvoorbeeld, een Excel document of een statistisch programma dat getoond wordt op het beeldscherm (zie voorbeeld). Bij de ‘talking head’ wordt de webcam ingeschakeld en ziet de student ofwel enkel de lesgever die een uitleg doet of een combinatie van de lesgever met een projectie van het computerscherm (zie voorbeeld). Uiteraard zijn dit niet alle bestaanden varianten. Zo ook demonstraties opgenomen worden (bv. om studenten Kinesitherapie een handeling aan te leren), kan een kort interview van een expert uit een bepaald vakgebied getoond worden, kan er op locatie gefilmd worden, en kan er zelfs gewerkt worden met meer geanimeerde screencast (bv. met powtoon of videoscribe).
Meer weten?
Over weblectures
- Bos, N. , Groeneveld, C., & Brand-Gruwel, S. (2016). Webcolleges: zegen of vloek? Een literatuurstudie en empirisch onderzoek. Onderzoek van Onderwijs, 45, 6-11.
- Marinissen, J., & van Andel, S. G. (2012). Weblectures, een verrijking van het onderwijs. Ervaringen met verschillende varianten van weblectures in het hoger onderwijs. Onderzoek van Onderwijs, 41, 29-33.
Over Screencasts
- Hansch, A., Hillers, L., McConachie, K., Newman, C., Schmidt, P., & Schildhauer, T. (2015). The role of video in online learning: Findings from the field and critical reflections. TopMOOC research project.
- Thomson, A., Bridgstock, R., & Willems, C. (2014). “Teachers flipping out” beyond the online lecture: maximizing the educational potential of video. Journal of Learning Design, 7(3), 67-78.
Software voor het ontwikkelen van screencasts
Voor UAntwerpen-personeelsleden
- Aan de Universiteit Antwerpen:
- is er een universiteitsbrede licentie beschikbaar van de Mediasite desktop recorder. Deze recorder wordt gebruikt voor het opnemen van screencasts. Voor meer informatie, contacteer Roel De Ryck of kijk hier.
- heeft elke faculteit enkele individuele licenties van Camtasia. Contacteer de CIKO van jouw faculteit voor meer informatie of kijk hier. Je kan ook aan verminderd tarief een individuele licentie verkrijgen.
- kunnen er weblectures opgenomen worden. De contactgegevens voor het aanvragen van een lesopname, vind je terug op de Pintra-pagina van de Nieuwe Mediadienst.
Op het infocenter onderwijs vindt u nog enkele good practices van het gebruik van (online) video aan de Universiteit Antwerpen.
(Onderwijstip januari 2017)