Streaming video is een techniek waarbij video materiaal via internet direct op het computerscherm verschijnt, zonder dat de gebruiker het bestand eerst moet downloaden. Een toepassing van deze technologie in het onderwijs bestaat er in om videofragmenten van colleges of contactmomenten simultaan aan te bieden met de door de docent/spreker gebruikte presentatie. Op het scherm worden het beeldmateriaal en de presentatie naast elkaar getoond. Uiteraard is het eveneens mogelijk om dit toe te passen door je les te geven vanuit een willekeurige locatie (bv thuis), waarbij studenten de les thuis bekijken.
Op didactisch gebied zijn hierbij zeker een aantal meerwaarden te onderkennen:
- Indien lessen door overmacht niet in een leslokaal kunnen doorgaan (vb. afschaffen lessen in geval van uitbraak epidemie), biedt dit een alternatief.
- Studenten kunnen de colleges of delen ervan achteraf opnieuw bekijken. Studenten moeten voor de verwerking van de leerstof niet enkel terugvallen op schriftelijk materiaal, maar kunnen de les ook opnieuw horen of bekijken.
- Werkstudenten of studenten met een geïndividualiseerd traject zijn in staat om (alle) contactmomenten van een opleidingsonderdeel bij te wonen.
- Uniek leermateriaal (zoals een college door een gerenommeerde gastspreker) kan worden herbruikt en gedeeld.
- Lessen of lesdelen kunnen worden ingezet in het overbruggings- of remediëringsonderwijs, als aanvulling op een beperkt aantal contactmomenten of zelfstudiepakketten, ….
Het gevaar op een verhoogde passiviteit bij studenten is echter reëel, niet enkel bij die studenten die thuis achter de pc ‘het filmpje bekijken’, maar ook tijdens de contactmomenten, omdat de docent zijn manier van lesgeven aanpast aan de beperkingen die de video-opnames hem opleggen. Deze manier van werken is dan ook niet geschikt voor elk type college. Met een beetje creativiteit is een activerend gebruik van streaming video echter wel mogelijk. Deze tip geeft drie mogelijkheden ter inspiratie:
1. Het gebruiken van aangepaste activerende impulsen tijdens het contactmoment:
Door bij de keuze van (een aantal van) uw activerende impulsen voor uw contactmoment bewust aandacht te hebben voor het feit dat sommige studenten deze lessen ook individueel thuis bekijken, kunt u deze doelgroep ook bij het college betrekken. Een aantal voorbeelden:
- Een one-minute paper: is een korte (individuele) schrijfopdracht die zowel de studenten in de les als thuis kunnen schrijven.
- Een casus-analyse: kunnen studenten thuis ook maken. Belangrijk is hier om deze casus op een gestructureerde manier na te bespreken.
- Via ‘Stemmen op stellingen of meerkeuzevragen’ kunt u niet alleen tijdens de les nagaan of studenten de leerinhoud begrepen hebben, ook studenten op afstand kunnen zichzelf toetsen. Belangrijk is ook hier weer dat er op deze activerende impuls een nabespreking volgt.
2. Een activerende impuls verbinden aan het bekijken van het lesfragment:
In dit gebruik van de video staat het idee centraal dat studenten ‘iets doen’ met het videofragment. Ook hier weer zijn er verschillende mogelijkheden:
- Het verbinden van een taak aan het fragment, zoals het maken van een samenvatting of een schematische voorstelling.
- Het op voorhand geven van een aantal richtvragen, waarop studenten tijdens het bekijken van een fragment een antwoord moeten construeren.
- Het invoegen van vragen tijdens een videofragment. Hierbij kan je er zelfs voor kiezen om studenten te laten verder kijken wanneer ze een bepaald percentage van de vragen correct beantwoord hebben.
- Het laten volgen van een (elektronische) toets op het videofragment.
3. Het videofragment gebruiken als opstap voor een activerend traject:
In dit geval wordt het videofragment eerder gebruikt om een (theoretisch) kader of inleiding te schetsen, terwijl de activerende verwerking of de toepassing daarvan erop volgt in aparte werkvormen zoals taken, responsiecolleges en discussies, … Op deze manier kan de (beperkte) contacttijd worden gebruikt voor activerende werkvormen.
Meer weten?
Aan de Universiteit Antwerpen:
- is er een universiteitsbrede licentie beschikbaar van de Mediasite. Deze recorder hiervan wordt gebruikt voor het opnemen van screencasts, het Mediasite-platform wordt gebruikt voor het aanbieden van de videofragmenten. Mediasite biedt eveneens mogelijkheden voor het integreren van vragen in je videofragment. Voor meer informatie, contacteer Roel De Ryck of kijk hier. Op Blackboard staan eveneens handleidingen hiervan ter beschikking (startpagina > 'Handleidingen')
- kunnen er weblectures opgenomen worden. De contactgegevens voor het aanvragen van een lesopname, vind je terug op de Pintra-pagina van de Nieuwe Mediadienst.
- is er een universiteitsbrede licentie voor de stemmingstool PollEverywhere. De 'survey'-optie hiervan laat toe om dit asynchroon te gebruiken (dus zonder dat de studenten op hetzelfde moment in de les stemmen). Op pintra staat een handleiding hiervoor. Op de officiële website van PollEverywhere vind je nog uitgebreidere informatie over de verschillende mogelijkheden.
Op het infocenter onderwijs vindt u nog enkele good practices van het gebruik van (online) video aan de Universiteit Antwerpen.
Didactische informatie:
IDEA-paper 64: Actively Engaging Students in Asynchronous Online Classes
IDEA-paper 68: Now Streaming: Strategies That Improve Video Lectures
Race, P. (1995) Making the most of video. In SEDA (Ed.). Empowering teachers and learners through technology. SEDA Paper 90. London: SEDA.
Sheppard; K. (2003). Questioning, promoting and evaluating the use of streaming video to support student learning. British journal of Educational Technology, 34 (3), 395-308
Keefe, T. (2003) Enchancing a Face-to-Face Course with Online Lectures: Instructional and Pedagogical Issues. Paper presented at the 8th Annual Mid-South Instructional Technology Conference, Middle Tenessee State University, march 30-april 1.
(Onderwijstip november 2010)