Het Arabisch: een wereldtaal met verschillende varianten
Het Arabisch behoort tot de grootste wereldtalen met zo’n 319 miljoen sprekers. Naast moedertaalsprekers zijn er ook veel mensen die de Koran kunnen lezen en reciteren. Kalligrafie en literatuur vormen eveneens een groot onderdeel van de Arabische cultuur. Het Arabisch heeft dus een grote waarde op cultureel en religieus vlak.
Omdat het Arabisch in zoveel verschillende landen en contexten wordt gebruikt, kunnen we uiteraard niet spreken van een statische taal. We benoemen het wel als "hét Arabisch", maar we krijgen in de praktijk te maken met diglossie. Dit wil zeggen dat er twee sterk van elkaar afwijkende taalvarianten in gebruik zijn in de Arabische landen, nl. de officiële standaardtaal Modern Standaard Arabisch (fushâ) en de informele plaatselijke spreektaal (3âmiya). De spreektalen worden meestal onderscheiden in vier hoofdgroepen:
- het Maghrebijns (Algerije, Marokko en Tunesië)
- het Egyptisch (Egypte en Soedan)
- het Levantijns (Libanon, Syrië, Jordanië, Palestina)
- het Golf-Arabisch (de Perzische golf: Bahrein, Koeweit, Oman, Saoedi Arabië,...)
In elk van deze regio's zijn er verschillende subdialecten, de spreektaal in Cairo bijvoorbeeld verschilt van die in Alexandrië. Hoe dan ook delen ze genoeg gelijkenissen om te kunnen worden ingedeeld in één categorie. Mensen van dezelfde regio hebben weinig problemen om elkaar te begrijpen. Tussen de afzonderlijke groepen spreektalen zijn de verschillen wel vrij groot. Zo zou een Arabier uit het Midden-Oosten maar 10% verstaan van de Maghrebijnse spreektaal.
In Marokko en in delen van Algerije en Tunesië is de taalsituatie nog ingewikkelder. Naast de hierboven aangehaalde varianten van het Arabisch, bestaat in deze landen ook het Berbers als moedertaal van veel inwoners. De Marokkaanse spreektaal en het Modern Standaard Arabisch zijn dus twee vreemde talen voor hen. Vaak leren ze deze varianten op school, maar het komt echter regelmatig voor dat een Marokkaan alleen het Berbers beheerst.
Arabieren gebruiken het plaatselijke dialect in informele context. Deze spreektalen worden zo goed als niet geschreven maar wel gesproken. Het komt voor in liedjes, films, televisieshows, en voornamelijk dagdagelijkse conversaties. Het Modern Standaard Arabisch wordt gebruikt in de media, literatuur en officiële gelegenheden. Het is ook vaak deze variant die wordt aangeleerd op universiteiten in het westen.
Toch gebruikt geen enkele Arabier het Standaard Arabisch in het dagelijkse leven. Hun moedertaal is de spreektaal die gebruikt wordt in de streek waar ze wonen. Ze leren pas Standaard Arabisch wanneer ze naar school gaan, bijgevolg is de beheersing ervan sterk afhankelijk van hun opleidingsniveau. Hoger opgeleide Arabieren kunnen vlot lezen en begrijpen, maar velen verleren de actieve kennis van deze variant omdat ze die niet vaak gebruiken.
Met enkel kennis van de het Modern Standaard Arabisch kun je gerust naar het Midden-Oosten reizen en je verstaanbaar maken onder de Arabische bevolking (tenzij je gesprekspartners erg laag opgeleid zijn). Maar je zal waarschijnlijk zelf niet veel begrijpen van wat de mensen zelf zeggen. Arabieren zijn het namelijk gewoon om hun eigen dialect te spreken, converseren in Standaard Arabisch voelt onnatuurlijk aan. Sommige Arabieren hanteren een mix van dialect en Standaard Arabisch.
Arabisch studeren bij Linguapolis: een dubbele troef
Studenten Arabisch staan altijd voor een dilemma: welke variant van de taal moet ik nu kiezen? Als je enkel Standaard Arabisch zou studeren, dan kun je niet op een natuurlijke manier communiceren met Arabieren. Je mist eveneens een groot deel van de Arabische cultuur zoals muziek, tv en films. Maar als je je beperkt tot de spreektaal word je buiten gesloten uit de literatuur en de media. Idealiter moet men dus beide varianten van het Arabisch beheersen.
Het Arabisch behoort tot de semitische talenfamilie en kent enkele grote verschillen met het Nederlands, zowel op gebied van grammatica en woordenschat, als het schrift en de uitspraak. Bij Linguapolis schenken we enerzijds aandacht aan het Modern Standaard Arabisch. De grammaticale basisbeginselen die achter de taal schuilen worden ontsluierd, en ook het schrift wordt aangeleerd. Op die manier kun je nadien zelfstandig omgaan met de Arabische media.
Anderzijds bieden we ook de Egyptische spreektaal aan. Het Egyptisch is namelijk het dialect dat veruit het meest begrepen wordt in de rest van de Arabische wereld. In de eerste plaats heeft Egypte een belangrijke politieke en culturele invloed. De meeste Arabische films, soaps of populaire liedjes zijn van Egyptische makelij. Er zijn ongeveer 80 miljoen Egyptenaren met de Egyptische spreektaal als moedertaal.
In Linguapolis ligt de nadruk sterk op communicatief talenonderwijs. Er werd bewust voor gekozen om alle luister-, lees- en spreekoefeningen te laten verlopen in de Egyptische spreektaal. Want als je wil rondreizen in het Midden-Oosten, wil praten met Arabische familie en vrienden, en wil genieten van de rijke cultuur, dan moeten we ons uiteraard focussen op de spreektaal. Daarnaast komen er in de lessen ook culurele informatie en weetjes aan bod, zodat je je comfortabel voelt in de omgang met Arabieren.