Aan de Universiteit Antwerpen is sinds januari 2021 de "Reinier de Graaf Leerstoel Jongeren en Alcohol" actief die onderzoek verricht naar het alcoholgebruik bij jongeren in Vlaanderen. Nico van der Lely, kinderarts en leerstoelhouder, wil net zoals in Nederland nu ook in Vlaanderen een alcoholpoli opstarten en vertelde ons hier onlangs wat meer over. Met een alcoholpoli worden jongeren met een alcoholintoxicatie binnengebracht in het ziekenhuis en verder opgevolgd via een speciaal programma om zo herval te reduceren, iets wat in Nederland al ruim zijn nut bewezen.
De alcoholpoli aanpak
"Alles begint in het ziekenhuis, vanaf het moment van opname want hier komt de jongere immers toe met een alcoholintoxicatie. We bekijken de aard van de situatie en meten het promillegehalte terwijl we verschillende medische aspecten monitoren. Bij het ontwaken krijgt de jongere meteen een voorlichting en heel wat vragen omtrent het alcoholgebruik. Na ontslag uit het ziekenhuis volgt een afspraak bij de kinderarts en psycholoog. Hier gaan we dieper in op de voorlichting van het ziekenhuis en specifiek over de attitude rond alcohol."
"Maar hier stopt het niet. Na twee maanden komt de jongere terug bij de kinderarts en na zes maanden bij de psycholoog. Uit interviews met de jongeren en hun ouders blijkt dat deze aanpak werkt."
Kennis over de maatschappij is cruciaal
"Om dergelijke alcoholpoli op poten te zetten, merkte ik dat ik een beperkte kennis had over zaken die buiten het ziekenhuis lagen. Ik volgde een opleiding om meer te leren denken als een manager zodat ik ook maatschappelijke zaken zou kunnen bewerkstelligen zoals het oprichten van een alcoholpoli. Uiteindelijk bracht het werkveld mij tot inzicht dat er iets moest veranderen op het vlak van alcoholgebruik bij jongeren. Ik wil deze kijk op de maatschappij ook meegeven aan de nieuwe generatie artsen, het is immers belangrijk te weten hoe de maatschappij werkt en hier inzicht in te hebben. Ik merk wel dat de nieuwe generatie hier meer voor openstaat, wat een goed teken is voor de toekomst."
Binnenkort ook in Antwerpen
"In Nederland zijn we na de jaren van opstart al 10 jaar bezig met de alcoholpoli, het wordt dus een hele uitdaging dit ook in Vlaanderen te implementeren. We hebben momenteel voor drie jaar financiële steun maar hebben sowieso meer en op langere termijn middelen nodig. Ik ken mijn doel en de resultaten uit Nederland dus een eerste opstart in Antwerpen moet later kunnen doorstromen naar Vlaanderen."
"We kunnen ook niet alles overnemen qua werking vanuit Nederland omdat het Vlaamse systeem helemaal anders werkt. In Vlaanderen bestaat er bijvoorbeeld geen financiering voor psychologische bijstand waardoor meteen al een groot deel van de bevolking wordt uitgesloten. Ook wordt er in Vlaanderen vaak niet verder gekeken dan de spoedopname terwijl deze gegevens net van cruciaal belang zijn. Meten is weten."
"In België zullen de eerste stappen het aanreiken van een vragenlijst zijn wanneer een jongere met een alcoholintoxicatie wordt aangemeld op spoed. Hierna volgt de doorverwijzing naar een psycholoog. Stap per stap willen we ook inzicht krijgen in de doelgroep om zo een duidelijker beeld te hebben over de oorsprong van overmatig alcoholgebruik. Het is namelijk belangrijk om te weten waar in België het meeste alcoholgebruik voorkomt bij jongeren. Ook hier is het maatschappelijke karakter aan verbonden."
Leerstoel "Reinier de Graaf Jongeren en Alcohol"
"Met de "Leerstoel Reinier de Graaf Jongeren en Alcohol" willen we eigenlijk op 3 vlakken verandering teweeg brengen. Op klinisch vlak hebben we Antwerpse dokters overtuigd om meer data te verzamelen op het vlak van alcoholgebruik bij jongeren. Momenteel hebben we hier een goed zicht op. Op wetenschappelijk vlak hebben we een doctoraatsstudente die alle data analyseert en duiding geeft. En op maatschappelijk vlak willen we het thema vooral onder de aandacht brengen en op de kaart zetten. Dit bijvoorbeeld door interviews te geven in televisieprogramma's zodat de gehele bevolking zich bewust wordt van alcoholgebruik bij jongeren en de problemen die hiermee gepaard gaan."
"Natuurlijk loopt niet alles van een leien dakje, we hebben heel wat tijd nodig om dit allemaal te realiseren waarbij het financiële aspect ook weer komt bovendrijven natuurlijk. Hiervoor is het Universiteitsfonds Antwerpen een goede partner, het vormt de verbinding tussen maatschappij en wetenschap. Het geeft de leerstoel en de opstart van alcoholpoli's in Vlaanderen meer kansen."
Bewustzijn creëren rond alcoholgebruik
"Mijn taak bestaat er vooral uit mensen te overtuigen en hen mijn drive en kennis me te
geven. Ik geef mijzelf soms de naam 'gids of verkenner van alcohol en de jeugd in Vlaanderen'. Natuurlijk gaat het gebruik van alcohol verder dan enkel dronken personen. Er moet ook iets gebeuren aan het lastigvallen van meisjes en vrouwen, wat je weer op het maatschappelijke aspect brengt. Zo hebben we in het Nederlands uitgaansleven tappunten geïnstalleerd met water en alcoholvrij bier."
"Ook in studentenverenigingen is het belangrijk alcohol te verminderen en hier meer bewustzijn rond te creëren. In Nederland werken we bijvoorbeeld met een alcoholcommissaris. Deze maakt echt deel uit van de studentenvereniging en zorgt ervoor dat het sociaal aanvaard is minder alcohol te consumeren. Dit is een beweging die in Vlaanderen ook moet plaatsvinden want alcohol mag niet zomaar sociaal aanvaard worden door iedereen."