“Polymedicatie bij ouderen kan levenskwaliteit verminderen”
Arega Leerstoel op
UAntwerpen streeft naar meer zorg op maat
Veel mensen moeten dag in, dag uit meerdere geneesmiddelen nemen. Vooral ouderen nemen vaak veel geneesmiddelen, maar ook voor jongere mensen kan dat het geval zijn in de strijd tegen hun gezondheidsproblemen. Die ‘polyfarmacie’ heeft vaak ook een impact op de levenskwaliteit. In het kader van de nieuwe Arega Leerstoel Kwaliteit van Leven en Zorg voor Patiënten met Polyfarmacie wil UAntwerpen het probleem aanpakken.
Men spreekt over polyfarmacie wanneer iemand vijf of meer verschillende geneesmiddelen chronisch gebruikt. Heel wat mensen zitten in die situatie. Polyfarmacie komt voor bij ongeveer een kwart van de mensen tussen 65 en 75. Bij thuiswonende ouderen van meer dan 80 jaar is dat 58%. In deze groep neemt 9% zelfs tien geneesmiddelen of meer.
Het nemen van die geneesmiddelen kan van groot belang zijn om de gezondheid zoveel mogelijk in stand te houden of te verbeteren, en aldus de kwaliteit van leven te vergroten. Maar wanneer meerdere geneesmiddelen tegelijkertijd en voor lange tijd gebruikt worden, is dat niet altijd eenvoudig voor de patiënt.
Meer inspraak van patiënten
“Het nemen van deze geneesmiddelen kan een hele uitdaging vormen voor de patiënt”, legt prof. Tinne Dilles (UAntwerpen) uit. Zij leidt de onderzoeksgroep Nurse and Pharmaceutical Care (NuPhaC). “De inname van de producten kan interfereren met het dagelijkse leven en de neveneffecten hebben soms ook een negatieve impact op de levenskwaliteit, wat we natuurlijk zoveel mogelijk willen beperken. Het is belangrijk om te bekijken hoe we de zorgverlening voor deze mensen kunnen verbeteren.”
Met dat doel wordt de Arega Leerstoel Kwaliteit van Leven en Zorg voor Patiënten met Polyfarmacie opgericht aan de Universiteit Antwerpen. Arega is een farmaceutisch bedrijf, met hoofdkwartier in Wilrijk. Arega biedt de onderzoeksgroep financiële ruimte voor vrij academisch onderzoek. Dat wil zeggen dat de leerstoelhouder het geld vrij kan besteden, zonder inmenging van het bedrijf.
Patiëntenzorg optimaliseren
“De naam van ons bedrijf, Arega, ontleent zich aan het Oudgriekse woord voor ‘ondersteunen’, en dat is ook waar wij voor willen staan”, legt dr. Teun Grooters, CEO van Arega, uit. “Wij willen de patiëntenzorg optimaliseren, en betaalbaar en toegankelijk houden door verschillende partijen bij elkaar te brengen en aandacht te besteden aan de uitdagingen waar patiënten en zorgprofessionals dagelijks mee geconfronteerd worden. Hiermee willen we eveneens de gangbare werkwijze van farmaceutische bedrijven doorbreken. Goede zorg draait namelijk niet alleen om de juiste medicatie, maar ook om de juiste begeleiding.”
“We dragen dit onderzoek dan ook een warm hart toe omdat wij aandacht willen hebben voor de uitdagingen waar chronische en vaak oudere patiënten dagelijks voor staan bij het innemen van meerdere medicijnen. Wij willen, preventief en curatief, inzichten creëren en innovatieve gezondheidsoplossingen bieden om zo het comfort rond zorg en welzijn te optimaliseren voor zowel de patiënten als de zorgverleners, waarbij therapietrouw, de efficiëntie van de behandeling alsook veiligheid en welzijn van de patiënt centraal staan. Dit doen we altijd vanuit een systeemfilosofie over alle facetten heen, waarbij we vertrekken vanuit het menselijke, en altijd gebaseerd op wetenschap.”
Hoe en wanneer pilletje nemen?
Prof. Dilles wordt leerstoelhouder. “Door middel van wetenschappelijk onderzoek willen we nieuwe methodologieën en innovatieve technologieën ontwikkelen om de zorgverlening voor mensen die veel geneesmiddelen slikken, te verbeteren. De betrokkenheid van de patiënt staat daarbij vaak centraal. Zo kan een deel van de oplossing bestaan uit het versterken van de inspraak van patiënten.”
Binnen de onderzoeksgroep NuPhaC lopen er al meerdere projecten die passen binnen de visie van de leerstoel. Dilles: “Misschien ben je al eens thuisgekomen na een ziekenhuisopname waarbij je toch niet helemaal goed wist hoe en wanneer je nu welke geneesmiddelen moest nemen. We testen of een aangepaste zorg tijdens de ziekenhuisopname hier een verschil kan maken. Of ervaar je bijwerkingen die je veel hinder bezorgen? Door een sterkere digitale, interprofessionele evaluatie van het geneesmiddelengebruik helpen we zorgverleners om jouw therapie te kunnen verbeteren.”
De leerstoel zal het mogelijk maken om jonge onderzoekers een aanvraag voor onderzoeksfinanciering te laten uitwerken en in te dienen om een onderzoekscarrière op te starten. Daarnaast wordt een project opgestart waarbij de invloed van diversiteit op het omgaan met polyfarmacie wordt geëvalueerd, om meer zorg op maat te kunnen gaan realiseren.