Aan de Universiteit Antwerpen gebeurt heel wat wetenschappelijk onderzoek. Ook Erik Matthysen, professor Biologie aan de Universiteit Antwerpen, verricht al jaren onderzoek naar de vogelpopulaties van kool-en pimpelmezen. Hierdoor zijn er duidelijke lange-termijn trends aan het licht gekomen.

Lange termijnonderzoek loont

"Voor het onderzoek kozen we voor kool- en pimpelmezen omdat het de meest algemene vogelsoorten zijn die in natuurlijke holen van bomen broeden en heel gemakkelijk gebruik maken van nestkasten. Op sommige plaatsen hangen al meer dan 40 jaar identieke nestkasten aan telkens dezelfde bomen zodat de data die we verzamelen heel consistent zijn en perfect over decennia kunnen vergeleken worden."

Het belang van data

"Het project Vogelpopulaties is destijds gestart vanuit specifieke onderzoeksvragen zoals de competitie tussen de kool- en pimpelmezen, waarvoor telkens korte-termijn financiering beschikbaar was. Door een opeenvolging van die korte projecten hebben we nu zeer waardevolle data over langere termijn, waardoor we de effecten op het klimaat kunnen waarnemen over de jaren heen en vooral hoe deze vogelsoorten hierop reageren. Het is dus een fundamenteel biologisch onderzoek waaruit we populatie- en gedragsveranderingen kunnen waarnemen."

"Zo kunnen we jaarlijks opvolgen hoe de kool-en pimpelmezen hun broedperiode aanpassen aan het veranderende klimaat. Hieruit kunnen we alvast concluderen dat in onze studiegebieden deze vogelpopulatie heel goed anticipeert op de klimaatveranderingen waardoor ze nu gemiddeld meer dan twee weken vroeger broeden dan in de jaren '80. Ze reageren dus heel flexibel en passen hun gedrag gemakkelijk aan naar het klimaat waarin ze leven, in vergelijking met sommige bossen in Nederland waar dit minder vlot verloopt."

De toekomst van het onderzoek ligt ook in jouw handen

"Dergelijk onderzoek heeft uiteraard ook een financieel kostenplaatje en het is niet altijd gemakkelijk om voor dit lange termijn project financiering te vinden. Er zijn middelen nodig om de jaarlijkse controle van de nestkasten en het onderhoud van de complexe database te kunnen blijven verzekeren en te optimaliseren waarvoor we ook de juiste mensen kunnen inschakelen. We willen ook verder blijven investeren in automatische data-invoer en kwaliteitscontrole van de database". mij

"Door dit onderzoek helpen we ook de mens en de maatschappij want we verhogen onze kennis van de natuur in het algemeen en welk effect dit op ons allen heeft. Het is dus enorm belangrijk dat wij ons onderzoek kunnen blijven uitvoeren."