*** Deze lezing vindt plaats in het Nederlands ***
In verschillende culturele en religieuze tradities bestaan verschillende gebruiken als het gaat om de omgang met de doden. Begraafplaatsen en uitvaartcentra maken steeds meer ruimte voor de groeiende diversiteit in onze samenleving. Maar er is nog nood aan meer gesprek: wat betekent het om de religieuze en culturele vrijheden te garanderen met betrekking tot dodenzorg? Is het soms geoorloofd om grenzen aan die vrijheid op te leggen? Welke hindernissen zijn er vandaag nog om dat te bereiken? En hoe zijn verschillende gebruiken te verzoenen met andere maatschappelijke vraagstukken, zoals de ecologische crisis of publieke gezondheidsoverwegingen?
In deze lezing gaat moderator Naoual El Yattouti (UA) in gesprek met dr. Chaïma Ahaddour (KUL) en dr. Yvon van der Pijl (UU).
Dr. Yvon van der Pijl is universitair hoofddocent culturele antropologie aan de Universiteit Utrecht. In haar werk verkent ze de cross-culturele betekenis van de dood en hoe daar op uiteenlopende wijzen mee om wordt gegaan. Ze verbindt daarbij kennis en methoden uit de antropologie, culturele studies en etnografisch onderzoek. Yvon is in het bijzonder geïnteresseerd in de wisselwerking tussen levenseindevraagstukken enerzijds en de continuïteit en opkomst van nieuwe zorgarrangementen en pre- en postmortale rituele praktijken anderzijds. Ze heeft uitvoerig onderzoek gedaan in Suriname en Nederland. Yvon is tevens vakdocent bij Après la Vie Academie voor uitvaartprofessionals.
Dr. Chaïma Ahaddour is professor Islamitische Ethiek aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen, KU Leuven, en lid van de onderzoekseenheid Theologische en Comparatieve Ethiek. Zij is momenteel ook de voorzitter van Leuven Centre for the Study of Islam, Culture and Society (LCSICS). Haar onderzoek situeert zich op het vlak islamitische ethiek, ‘lived religion’ en kwesties aan het begin en einde van het leven. Chaïma behaalde haar doctoraatsdiploma in de religiestudie aan de KU Leuven. Haar doctoraatsdissertatie handelt over de opvattingen, de overtuigingen en de praktijken met betrekking tot sterven en dood bij Marokkaanse moslimvrouwen van middelbare en gevorderde leeftijd uit Antwerpen (België). Momenteel verricht Chaïma onderzoek rond islamitische perspectieven op ethische kwesties aan het begin van het leven, waaronder prenatale testen en zwangerschapsonderbreking.
Naoual El Yattouti is doctoraatsonderzoekster en FWO-Aspirant aan de Rechtenfaculteit van de Universiteit Antwerpen. Ze studeerde rechten aan de Universiteit Antwerpen en bracht een Erasmussemester door aan de Católica Global School of Law in Lissabon. In haar onderzoek richt Naoual zich op multiculturalisme in de zorg en enkele van de uitdagingen die zich voordoen in deze context. De studie is tweeledig: ten eerste onderzoekt ze de rechtvaardigingen achter het beperken van zorgverleners om religieuze kleding te dragen bij het verlenen van zorg en evalueert ze de wenselijkheid van dergelijke verboden. Ten tweede verkent haar onderzoek het snijvlak van het gezondheidsrecht en het discriminatierecht wanneer zorgverleners te maken krijgen met potentieel discriminerende verzoeken van patiënten om (niet) behandeld te worden door een zorgverlener van onder andere een bepaald geslacht, etnische afkomst, of religie. De nadruk ligt op het onderzoeken van een potentieel recht op cultureel passende gezondheidszorg binnen het kader van het discriminatierecht.