Lachen: wetenschappelijk denken over humor
Vraagt u zich soms af waarom de ene grap u doet schateren en de andere uw mondhoeken niet eens in beweging krijgt? Waarom lachen aanstekelijk is? Hoe het u een goed gevoel geeft? Waarom mensen überhaupt lachen?
Lachen is van alle tijden en alle culturen. Maar of, hoe, waarom, wanneer en waarmee u lacht, wordt sterk bepaald door uw sociale en culturele achtergrond. Waarschijnlijk kunt u het luidruchtige vertier van de middeleeuwse nar niet erg meer appreciëren. Maar zijn functie vinden we nog steeds terug in de hedendaagse humor. Humor lost enerzijds spanningen op, creëert een groepsgevoel en zorgt voor een gezellige sfeer. Anderzijds kan humor gebruikt worden om maatschappijkritiek te uiten, om te provoceren, soms zelfs om te schaden. En wat als lachen uitlachen wordt of erger? Moet een democratische samenleving dan sanctionerend optreden?
Om de evolutionaire wortels van dit universele menselijke gedrag te achterhalen graven we diep in onze ontstaansgeschiedenis. Wat heeft de angstige grijns van een aap te maken met onze beminnelijke glimlach? Wat gebeurt er in onze hersenen als we lachen en wat is de rol van spiegelneuronen? Zijn mensen die veel lachen gezonder dan hun serieuzere medemens? En hoe zit het met de steeds intelligenter wordende robots, krijgen zij ook een gevoel voor humor?
Deze en andere vragen komen aan bod in de lezingencyclus Studium Generale 2011-2012. Acht sprekers uit verschillende disciplines belichten de lach vanuit hun eigen invalshoek: van evolutiebiologie tot recht, van neurologie tot cultuurgeschiedenis, van geneeskunde tot filosofie, van sociologie tot informatica. Ze nodigen u van harte - en met een glimlach - uit om te komen luisteren!
Programma
10 oktober 2011
De biologische wortels van humor
Spreker: Mark Nelissen, Universiteit Antwerpen
Inleider: Walter Weyns, Universiteit Antwerpen
17 oktober 2011
Over de zot als maatschappelijke houvast
Echte en gemaakte gekken in de middeleeuwen en vroegmoderne tijd
Spreker: Herman Pleij, Universiteit van Amsterdam
Inleider: Thom Mertens, Universiteit Antwerpen
24 oktober 2011
Ik lach, dus ik overleef: Joodse humor als strategie
Spreker: Ludo Abicht, Universiteit Antwerpen
Inleider: Walter Weyns, Universiteit Antwerpen
7 november 2011
Spiegelneuronen en de aanstekelijkheid van de lach
Spreker: Harold Bekkering, Radboud Universiteit
Inleider: Peter De Deyn, Universiteit Antwerpen
14 november 2011
Robots met gevoel voor humor
Spreker: Bram Vanderborght, Vrije Universiteit Brussel
Inleider: Bart Goethals, Universiteit Antwerpen
21 november 2011
Lachen is gezond
Spreker: Madelon Peters, Universiteit Maastricht
Inleider: Jan Verlooy, Universiteit Antwerpen
28 november 2011
Humor, recht en ethiek
Sprekers: Dirk Voorhoof en Ruddy Doom, Universiteit Gent
Inleider: Fernand Tanghe, Universiteit Antwerpen
5 december 2011
Europa, lach en waarheid
Spreker: Guido Vanheeswijck, Universiteit Antwerpen
Inleider: Walter Weyns, Universiteit Antwerpen