Lezing Patrick Meire

Maandag 26 oktober 2015

Korte omschrijving van de lezing

Het is steeds duidelijker dat ons klimaat aan het veranderen is. In deze bijdrage gaan we dieper in op welke veranderingen we in Vlaanderen kunnen verwachten, wat de mogelijke gevolgen zijn voor onze ecosystemen en hoe onze ecosystemen mogelijks kunnen helpen.

Veranderingen in temperatuur en neerslagpatronen hebben een impact op de verspreiding van soorten en nu reeds zien we dat sommige soorten steeds meer noordelijk voorkomen. Het voorkomen van soorten wordt echter door veel meer factoren dan alleen klimaat bepaald. Habitatverlies, versnippering en vervuiling zijn minstens even zo belangrijk. Dit alles zorgt er evenwel voor dat netto de biodiversiteit in de meeste ecosystemen stelselmatig afneemt. Daarnaast worden natuurlijk allerlei ecologische processen gestuurd door klimatologische omstandigheden. Een toegenomen CO2 concentratie en temperatuur kan groei van planten stimuleren maar anderzijds zijn de cycli van alle belangrijke elementen C, N, P, en water zeer nauw met elkaar verbonden en kan een verhoogde CO2 concentratie snel afgezet  worden tegenover een lagere beschikbaarheid van water bv. Een aantal mogelijke trends zullen besproken worden.

Dat onze omgeving zal veranderen staat evenwel vast en we zullen moeten omgaan met de gevolgen van klimaatverandering. Naast mitigatie, het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen teneinde de temperatuurstijging zoveel mogelijk te beperken, is adaptatie, het aanpassen aan de klimaatwijziging, zeer belangrijk om de negatieve impact van de klimaatverandering op de maatschappij zoveel mogelijk te beperken. Hier spelen ecosystemen een zeer belangrijke rol. Hoewel ze zelf beïnvloed worden door de klimaatwijziging kunnen ze niettemin een deel van de oplossing zijn. Ecosystemen leveren immers veel “ecosysteemdiensten”. Zo zorgen bomen, bossen en open water voor een aangename afkoeling tijdens hitte golven, vormen moerassen een belangrijke buffer voor water en kunnen vochtige bodems erg veel koolstof opslaan. In deze bijdrage zullen verschillende voorbeelden van deze “ecosystem based adaptation” aan de klimaatwijziging toegelicht worden.

(Rainforest ecosystems are rich in biodiversity. This is the Gambia River in Senegal's Niokolo-Koba National Park.)

Patrick Meire

Patrick Meire (° 1958) studeerde biologie aan de Universiteit Gent waar hij ook zijn doctoraat behaalde. Hij werkte vervolgens 1 jaar in het Nederlandse “Delta Instituut voor Hydrobiologisch Onderzoek” te Yerseke waarna hij aan het Vlaamse Instituut voor Natuurbehoud ging werken. In 1995 werd hij deeltijds verbonden aan de Universiteit Antwerpen als titularis van de leerstoel integraal waterbeheer en vanaf 1999 is hij als voltijds professor verbonden aan het departement Biologie van de Universiteit Antwerpen.
Zijn onderzoek spitst zich toe op het functioneren van aquatische en semi-terrestrische systemen en het vertalen van deze fundamentele kennis naar mogelijkheden voor behoud en herstel van ecosystemen. Zo lag hij mee aan de basis van het geactualiseerde Sigmaplan wat het herstel van het Schelde estuarium beoogt.