Zwermgedrag - organisatie zonder leiding!?
Maandag 15 oktober 2018 - 19u30
Korte omschrijving van de lezing
Zwermgedrag is bij sommige diersoorten ingeburgerd. Denk bijvoorbeeld aan de schitterende balletten die spreeuwen opvoeren… zonder choreograaf! Hoe krijgen ze dat voor elkaar? En kunnen wij mensen daar iets mee?
We starten de avond om 19.30 uur met een experiment, waarbij we met alle deelnemers een zwerm vormen waarmee we een toestand van volmaakt evenwicht nastreven. (Wees gerust: met beide voeten op de grond). Prof. dr. Jean Paul Van Bendegem publiceerde hierover een artikel waarin hij bewees dat het die zwerm niet zal lukken. Hij komt daarover op video aan het woord omstreeks 20.15 uur. Er zijn evenwel zeer goede redenen om het tegendeel te veronderstellen. We gaan het zien! Voorlopig kunnen we in het belang van het experiment niet veel concreter zijn, maar op 15 oktober om 19.30 uur krijgt u precieze instructies.
Na afloop van het experiment (ca. 20.15 uur) begeven we ons naar het auditorium om te reflecteren en naar toepassingen te kijken. Eerst komt Jean Paul Van Bendegem via video aan het woord. Prof. dr. Walter Weyns (socioloog, Universiteit van Antwerpen) en Paul Wouters (filosoof en organisatiekundige, namens Wetenschapscafé Antwerpen) leiden vervolgens het gesprek en kijken naar inspirerende én misleidende verbanden tussen zwermgedrag bij mens en dier.
Tot besluit van het programma presenteert dr. Winnie Daamen om 20.45 uur in het kort het onderzoek van T.U. Delft naar het (soms fatale) zwermgedrag dat optreedt in mensenmassa’s. Met haar onderzoek naar voetgangersgedrag draagt ze bij tot het veiliger maken van bijvoorbeeld winkelcentra en evenementen. Wellicht heeft zij nog goede raad om omstreeks 21.15-21.30 uur zonder kleerscheuren uit het auditorium te komen!
De avond wordt georganiseerd in samenwerking met Wetenschapscafé Antwerpen, naar aanleiding van het tienjarig bestaan ervan.
Foto Pixabay
Jean-Paul Van Bendegem (videobijdrage)
Jean Paul Van Bendegem is licentiaat in de wiskunde en doctor in de wijsbegeerte. Thans is hij buitengewoon hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel voor de vakken logica en wetenschapsfilosofie en deeltijds gastprofessor aan de Universiteit Gent. Daarnaast is hij directeur van het Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie (www.vub.ac.be/CLWF/) waar een twintigtal onderzoekers aan verbonden zijn en is hij de uitgever van het logica-tijdschrift “Logique et Analyse”. Hij is auteur van o.a. Over wat ik nog wil schrijven, Hamlet en entropie, De vrolijke atheïst, Elke drie seconden en Verdwaalde stad – Filosoferen langs straten en pleinen.
Zijn wetenschappelijk onderzoek spitst zich toe op het domein van de filosofie van de wiskunde. Aan de ene kant wordt onderzocht welke rol het oneindigheidsbegrip in de wiskunde speelt, waarbij een “extreme” variant wordt bestudeerd, namelijk de opvatting dat oneindigheid uit de wiskunde kan geëlimineerd worden. Aan de andere kant wordt bekeken hoe de wiskundige praktijk reëel wordt beoefend (en niet in één of andere geïdealiseerde voorstelling). Hij interesseert zich ook voor de problematiek van de relaties tussen wetenschappen en religieuze opvattingen. Het laatste onderwerp heeft zijn neerslag gevonden in Tot in der eindigheid. Over wetenschap, New-Age en religie (Antwerpen: Hadewijch, 1997).
Zijn maatschappelijk engagement is enerzijds zichtbaar door de talrijke lezingen die hij verzorgt voor allerhande culturele verenigingen in Vlaanderen over een brede waaier van onderwerpen (gemiddeld een vijftig/zestig lezingen per jaar); anderzijds is er een zekere aanwezigheid in de media, ofwel in de vorm van radio- en tv-interviews ofwel in de vorm van columns voor diverse kranten, tijdschriften en websites. In 2014 ontving hij van de VUB de bonusprijs voor maatschappelijke valorisatie.
Winnie Daamen
