Lezing Tim Soens

Maandag 14 oktober 2019 - 19.30 uur

Korte omschrijving van de lezing

Nostalgie naar de mythische begindagen van een gemeenschap treffen we in heel wat culturen aan. Oorsprongsmythes vertellen hoe in de 11e en 12e eeuw Hollandse kolonisten vanaf het hoge land de uitgebreide veenmoerassen van de Lage Landen introkken, en er een nieuwe samenleving stichtten, gekenmerkt door een niveau van vrijheid en samenwerking, dat ongezien was in het feodale Europa van de middeleeuwen. Hun nazaten deden dit in de 17e eeuw nog eens dunnetjes over, toen ze aan de monding van de Hudson Nieuw-Nederland stichtten. En natuurlijk is er de Amerikaanse Frontier, het Wilde Westen, waar Amerikaanse kolonisten in de 19e eeuw de verstikkende Europese beschaving achter zich lieten en in de wildernis de ‘primitieve kracht van hun ras’ (Frederik Jackson Turner, 1893) herontdekten en er de directe democratie en het vrije ondernemerschap uit de grond stampten. Los van alle mythevorming stelt zich de vraag of historische ‘pioniers-samenlevingen’ nu echt zo verschillend waren van de samenlevingen die de kolonisten ontvluchtten. Waren kolonisten niet vooral gelukzoekers, op zoek naar een hogere sociale status dan ze in hun thuisland konden bereiken? En was die ‘wildernis’ wel zo ‘wild’ en ‘onontgonnen’ als de beeldvorming het doet uitschijnen? 

Tim Soens

Tim Soens is hoogleraar ecologische en middeleeuwse geschiedenis verbonden aan het Centrum voor Stadsgeschiedenis van de Universiteit Antwerpen. Zijn onderzoek richt zich op de lange-termijnevolutie van de interactie tussen mens en natuur in verstedelijkte samenlevingen, tussen de late middeleeuwen en de negentiende eeuw. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar de geschiedenis van rampen en calamiteiten, rivier- en kustgebieden, stadslandbouw en de ecologische interactie tussen stad en platteland. Hij werkt momenteel aan een vergelijkend onderzoek naar overstromingsrampen in het Noordzeegebied tussen 1250 en 1800.