Lezing Manuel Sintubin

Maandag 16 oktober 2017 - 19u30

Korte omschrijving van de lezing

“Earthrise”, 24 december 1968. Deze foto, genomen door astronauten tijdens de Apollo 8-missie naar de maan, veranderde voorgoed de manier waarop de mens naar de Aarde kijkt. Boven het dorre maanlandschap vol met inslagkraters verschijnt een heldere ‘blauwe knikker’ tegen de gitzwarte achtergrond van de onmetelijke ruimte. Onze planeet was niet langer ‘zomaar’ een steenplaneet, net zoals Mercurius, Mars, of onze zusterplaneet Venus. De mens ontdekte een uiterst kwetsbare planeet omgeven met een flinterdunne atmosfeer die het leven op onze planeet mogelijk maakt.
Deze meer ‘externe’, globale kijk op Aarde heeft uiteindelijk aanleiding gegeven tot het besef dat het leven op Aarde zich niet zomaar heeft aangepast aan de veranderende planetaire voorwaarden, maar dat het leven op Aarde een uitermate actieve rol heeft gespeeld – en nog steeds speelt – in een complex spel van terugkoppelingen met de atmosfeer, hydrosfeer en geosfeer om de planeet leefbaar te houden … nu al voor meer dan 3 miljard jaar. Het concept van een ‘levende planeet’ zag het licht. Dit vertaalde zich in het binnenbrengen van systeemdenken in de aardwetenschappen. Hiermee liet de aardwetenschappen het vakjesdenken, eigen aan de reductionistische ‘moderne’ natuurwetenschappen, definitief achter zich. En zo stond de aardwetenschappen klaar om de globale uitdagingen van de eenentwintigste eeuw, waarmee onze samenleving nu geconfronteerd worden, op een holistische manier aan te pakken.

Foto: Freeimages - Igor Kasalovic

Manuel Sintubin

Manuel Sintubin is gewoon hoogleraar verbonden aan de K.U.Leuven. Hij is professor in de Geodynamica, actief binnen de Departement Aard- en Omgevingswetenschappen. In zijn onderzoek legt hij zich voornamelijk toe op het doorgronden van geodynamische processen in de midden- en bovenkorst (tot 15 à 20 km diepte) die zich voordoen tijdens de ontwikkeling van gebergten. Hierbij hecht hij bijzondere aandacht aan structuren die mogelijk in relatie kunnen gebracht worden met aardbevingsactiviteit en het voorkomen van ertsen. Het onderzoek concentreert zich op de oude gebergten in Noordwest-Europa en Noord-Afrika om zo het tektonische verhaal dat zich zo’n 300 à 400 miljoen jaar in onze ondergrond afspeelde beter te begrijpen.
Een tweede onderzoeksdomein heeft betrekking tot actieve aardbevingsgeologie. In het bijzonder richt het onderzoek zich op de integratie van archaeologische sites in de geologische zoektocht naar actieve – en dus potentieel aardbevingsgevaarlijke – breuken. Dit onderzoek gebeurt voornamelijk in het oostelijke Middellandse Zeegebied. Hij heeft rond aardbevingsarcheologie recent een internationaal UNESCO programma succesvol afgerond. Vanuit een maatschappelijk perspectief legt hij zich nu ook toe op de problematiek van geïnduceerde aardbevingen, met een bijzondere focus op Groningen in Nederland.
Op internationaal vlak is hij actief binnen de Commission on Structural Geology & Tectonics van de International Union of Geological Sciences (IUGS). Bij UNESCO is hij lid van de wetenschappelijke commissie Geohazards van het International Geoscience Programme van UNESCO.
Aan de K.U.Leuven verzorgt hij diverse cursussen binnen de opleiding geologie op Bachelor- en Masterniveau, o.a. de vakken Geologische Analyse & Synthese en Geologische Kartering, alsook een universiteitsbreed vak Wetenschap van de Aarde. Zijn bijzondere interesse gaat verder uit naar onderwijsvernieuwing en een kwaliteitscultuur binnen het universitaire onderwijs, alsook naar diverse vormen van wetenschapsverbreiding en -communicatie.
Op het vlak van wetenschappelijke dienstverlening levert hij advies met betrekking tot structureel-geologische probleemstellingen vanwege zowel overheid als bedrijven. Hij is bovendien actief op het vlak van de promotie van het beroep van geoloog, alsook op het vlak van de popularisering van de aardwetenschappen. Hij is auteur van het boek De wetenschap van de Aarde. Over een levende planeet. Hij verzorgt een EOS blog, schrijft opiniestukken en artikels en is een graag geziene gast in de media (radio & TV). Hij organiseert studiedagen, excursies, en lezingen voor zowel professionelen als het brede publiek in binnen- en buitenland. Hij is lid van de raad van bestuur van diverse organisaties en stuurgroepen. Op lokaal vlak houdt hij zich bezig met natuur- en milieubeheer.