Lezing Peter De Deyn

Maandag 7 november 2016 - 19u30

Korte omschrijving van de lezing

Kyoto University scientists have used MRI brain scans to find the location of happiness.
Credit: Kyoto University

Men beweert wel eens dat geluk tussen de oren zit, en daarmee behoort het dan ook meteen tot het interessegebied van de neurowetenschappers. Velen stellen zich overigens ook de vraag of gelukkig worden, iets is dat je zelf kunt bewerkstelligen of iets dat je gewoon overkomt.

Bij sommige personen met psychische problemen kan een (relatief) gebrek aan geluk tendele geremedieerd door bepaalde interventies zoals antidepressiva, verschillende vormen van hersenstimulatie en/of (cognitieve) gedragstherapie. Maar de vraag stelt zich natuurlijk ook of zogenaamd gezonde personen ook gelukkiger kunnen worden door bepaalde stimulaties, procedures of attitudes of levensstijlen.

Belangrijk is tevens de vaststelling dat geluk sterk individueel variabel kan worden bepaald. Er zijn veel verschillende definities van geluk, maar tevredenheid is een belangrijk aspect. Het gaat hier ondermeer over tevredenheid over sociale contacten, over wat je doet of gedaan hebt in het leven en over je gepercepteerde relatie tot het grotere geheel.

In deze presentatie wordt ingegaan op de onderliggende hersenmechanismen bij het tot stand komen of de ervaring van genot en geluk. Genot (voeding, sex, muziek beluisteren, dingen ontdekken, …) kan bijdragen tot geluk maar hoeft geen essentieel onderdeel te zijn. Nagenoeg alle gewaarwordingen en gevoelens kennen hun structurele en functionele hersensubstraten en kunnen door diverse prikkels worden uitgelokt (farmaca of stimulaties van bijvoorbeeld hersengebieden). Zo zijn bepaalde gebieden verantwoordelijk voor angstgewaarwording en andere voor beloningsgevoelens (bijv de nucleus accumbens) geluk (frontale kwab) en plezier. Voer ook voor transhumanisten! Verschillende chemische substanties die de communicatie tussen zenuwcellen mee sturen, zoals dopamine (plezier, beloning), serotonine (stemming), noradrenaline (intresse) en endorphines (welzijn) spelen een rol bij genot, vreugde en geluksgewaarwording. De moderne neurowetenschappen beschikken over een enorm ontwikkeld armamentarium om deze specifieke functies functioneel in beeld te brengen zodat verdere inzichten terzake zouden kunnen bijdragen tot een bevordering van geluk. En dan wordt geluk niet meer alleen een welkom geschenk maar ook maakbaar ?

Peter De Deyn

Nadat hij in 1982 zijn studie Geneeskunde aan de Vrije Universiteit van Brussel had afgerond, begon Peter De Deyn zijn loopbaan in de neurologie aan het Instituut Born-Bunge, een onderzoeksgemeenschap verbonden met de Universiteit Antwerpen. Hij specialiseerde zich in klinische neurologie, neurochemie en neurofarmacologie. In 1989 werd hij departementshoofd Neurochemie en Gedrag aan de Universiteit Antwerpen en in 1990 Hoofd van het Departement Neurologie aan het ZNA Middelheim ziekenhuis. In 1994 werd hij hoogleraar Proefdierkunde, Gedragsfysiologie en Neurologie en sinds 1 oktober 2005 is hij Wetenschappelijk Directeur van het Instituut Born-Bunge aan de Universiteit Antwerpen. Peter De Deyn is voorzitter van het Ethisch Comité Ziekenhuis Netwerk Antwerpen en de Commissie Medische Ethiek Proefdieren van de Universiteit Antwerpen. Hij is wetenschappelijk directeur van het Alzheimer Centrum van het UMCG te Groningen in Nederland.

De publicaties van Peter De Deyn beslaan een brede waaier aan klinische en preklinische onderzoeksthema’s in het domein van de neurocognitie, dementie, beroerte, epilepsie en metabolisme. Hij voert onderzoek naar functionele neurobeeldvorming en ethische vraagstukken die te maken hebben met klinische neurowetenschap. Hij richt zich voor een groot deel op gedragsneurowetenschappen en onderzoekt hierbij zowel normaal gedrag als gedragswijzigingen bij neuropsychiatrische aandoeningen.

Daarnaast is hij de oprichter en voorzitter van de Prijs Frans Dille voor de promotie van grafische kunsten, die in samenwerking met het Museum Plantin-Moretus in Antwerpen wordt uitgereikt.