Wetenschappen

Speerpunt: ecologie en milieu

Menselijke activiteiten veroorzaken belangrijke veranderingen en/of verstoringen van de omgeving, hetgeen een belangrijke invloed heeft op het leven van planten, dieren en mensen. In de ecologie worden de interacties tussen het abiotisch en het biotisch milieu bestudeerd, evenals de relaties tussen diverse levende systemen onderling. Deze interacties situeren zich op diverse temporele en spatiale schaalniveaus.

Het fundamenteel begrijpen van deze interacties maakt het mogelijk om strategieën te ontwikkelen voor het voorkomen of remediëren van milieuproblemen, door het vermijden of verwerken van vervuiling, gericht populatiebeheer en/of herstel van ecosystemen.

Dit speerpunt omvat o.a. ecologisch onderzoek op planten en dieren in relatie tot hun milieu, de effecten van stress op planten en dieren, evolutionair ecologische vraagstellingen en concepten, onderzoek van ecosystemen (zowel natuurlijke als beheerde).

Ecologie en Milieu aan de Universiteit Antwerpen

Aan de Universiteit Antwerpen worden deze processen en systemen bestudeerd op verschillende niveaus van structurele en functionele organisatie (van cel tot ecosysteem en landschap) om te komen tot inzichten in de onderliggende werkingsmechanismen. Het doel hiervan is de waargenomen fenomenen te kunnen verklaren en door middel van modellen voorspellingen te doen naar de toekomst. Naast het biologisch onderzoek is ook het milieuchemisch, biogeochemisch en milieutechnisch onderzoek zeer belangrijk binnen dit kader omdat een correcte inschatting van de biologische impact enkel mogelijk is op basis van een grondige karakterisatie en kennis van de fysische en chemische processen die de verspreiding, mobiliteit en depositie van stoffen in het milieu bepalen. De effecten van luchtkwaliteit (bvb. fijn stof) op gezondheid, klimaat en cultuurpatrimonium krijgen daarbij ook de nodige aandacht. Daarnaast is een koppeling tussen natuurwetenschappelijk en technisch onderzoek aan humaan-wetenschappelijk onderzoek essentieel om te komen tot een gedragen milieubeleid. Dit omvat onder andere milieueconomie, milieurecht en milieubeleid.
 

Financiering

Dit speerpunt kan bogen op heel wat externe onderzoeksfinanciering vanwege de Vlaamse, nationale, Europese en internationale overheden (EU-projecten, FWO en IWT, BELSPO, COST-acties, VLIR-UOS,…)

Reputatie

De recente bibliometrische studie (Bibliometric Benchmarking Analysis of the University of Antwerp 1997-2007; T. Engels et al., 2008, 246 pp.) identificeerde aspecten van Plant Sciences and Plant Ecology, Environmental Sciences als de absolute sterktepunten van de UA. Het thema Ecologie en Milieu is een speerpunt bij uitstek van de Universiteit Antwerpen, met een uitstekende reputatie in Vlaanderen zowel als internationaal.

Samenwerking

Het onderzoeksthema krijgt aanzienlijke aandacht in verschillende departementen (Biologie, Chemie, Bio-ingenieurswetenschappen), ook interfacultair (Wetenschappen, TEW, maar ook PSW). Er is ook een duidelijk aantoonbare link met het Onderzoeksexcellentiecentrum ECO (Methusalem-financiering) en met het Instituut voor Milieu en Duurzame Ontwikkeling (IMDO). In totaal zijn een 25-tal ZAP’pers en 35 post-docs actief betrokken bij dit thema, vaak in onderlinge samenwerkingsprojecten.