2011

Lezing op donderdag 24 februari 2011

Kwaliteit van leren wordt bepaald door de kwaliteit van beoordelen. Gezien de sturende kracht die beoordelen heeft op studenten is het de moeite waard in de kwaliteit van beoordelen te investeren. Deze kwaliteit wordt onvoldoende geborgd wanneer scholing in beoordelen alleen gericht is op de instrumentatie van beoordelen (wat en hoe beoordelen?) en onvoldoende de betrokkenheid, bewustzijn en bekwaamheid van studenten en opleiders erkent als dé kernvoorwaarden voor kwaliteit. In mijn bijdrage zal ik het belang van betrokkenheid, bewustzijn en bekwaamheid uiteenzetten en daarbij vertrekken vanuit hedendaagse ontwikkelingen. Eén van deze ontwikkelingen is dat we verschuivingen zien in de doelen die beoordelen in zich herbergt. Onderzoek en praktijk laat zien dat er naast een normgerichte, gestandaardiseerde benadering van beoordelen ook toenemende belangstelling is voor een benadering waarbij beoordelen in het teken staat van (lange) termijn leren. Daarbij wordt de balans gezocht tussen drie soorten functies van beoordelen:
 

• de summatieve functie: gericht op het vaststellen van de ontwikkeling van de student in functie van selectie en/of certificering. Aan de hand van de verzamelde informatie worden uitspraken gedaan over de ontwikkeling van de student met het oog op de gestelde leerdoelen dan wel over zijn/haar positie ten opzichte van een referentiegroep. Deze functie past bij het zogenaamd ‘industrieel onderwijsmodel’;
• de formatieve functie: gericht op het verzamelen van informatie over de student tijdens het leerproces. Deze informatie wordt verzameld, vastgelegd en geïnterpreteerd met de bedoeling deze te gebruiken in het onderwijsleerproces zelf. Bij formatief beoordelen zijn criteria en standaarden het uitgangspunt voor het verzamelen van informatie;
• de duurzame functie: gericht op het zelf leren reguleren van het leerproces, waarbij voldoende ruimte is voor het zogenaamde ‘gedifferentieerd uitdagen’. Studenten zullen bij duurzaam beoordelen niet meer op hetzelfde moment met dezelfde beoordelingscriteria en op hetzelfde niveau aan de slag gaan. Ze volgen een individueel leerpad met een adaptieve beoordeling. Hierbij past een ipsatief beoordelingsmodel, waarbij toetsresultaten niet zozeer worden vergeleken met het gemiddelde van hun jaargroep of met vooraf vastgestelde criteria en standaarden, maar worden aangepast aan het niveau van de student vergeleken in de tijd.

 Onderzoek toont dat alléén summatief toetsen een negatieve invloed op leren en motivatie van studenten heeft en toetsangst kan versterken. Formatief beoordelen daarentegen laat waardevolle effecten zien op leren en motivatie. Omdat beide functies belangrijk zijn voor de kwaliteit van onderwijs is het van belang te zoeken naar manieren waarbij formatief en summatief beoordelen zo krachtig mogelijk op elkaar kunnen worden afgestemd, waarbij zelfregulatie als belangrijke voorwaarde voor lange termijn leren bij studenten wordt gestimuleerd (duurzame functie). In mijn bijdrage zal ik deelnemers van mijn visie op beoordelen deelgenoot maken waarin ik pleit voor een goede balans tussen summatief, formatief en duurzaam beoordelen. Een goed ontwerp van beoordelen, een heldere communicatie over beoordelen en een zelfsturende rol van de student in beoordelen zal ik daarbij als belangrijke speerpunten benoemen. Met mijn bijdrage hoop ik bij deelnemers een herbezinning op het ‘waarom’ van beoordelen en een kritische reflectie op huidige wijzen van beoordelen te stimuleren.

Workshop op 25 februari 2011

Tijdens de workshop zal in een kleinere groep dieper ingegegaan worden op thema.

Lezing op 19 mei 2011

In de lezing en workshop zal worden ingegaan op belangrijke ontwikkelingen (demografische samenstelling, eisen van de omringende samenleving etc) en dringende kwesties (kwaliteit van onderwijs; sociale cohesie) in het grootstedelijk onderwijs. De voor- en nadelen van verschillende beleidsbenaderingen (ook in het buitenland: VS, Engeland en Nederland) zullen worden besproken met het oog op het verbeteren van het onderwijs voor een steeds diverser wordende leerlingenpopulatie en de noodzaak om zowel aandacht te besteden aan de talentontwikkeling aan de boven- als aan de onderkant.

Workshop op 20 mei 2011

Tijdens de workshop zal, in kleinere groep, dieper ingegaan worden op het onderwerp.

De slides die tijdens de presentatie werden gebruikt vind je hier.

Lezing op donderdag 27 oktober 2011

Huistaken maken, lessen voorbereiden, kinderen en jongeren zijn er niet altijd even enthousiast voor en kunnen er soms moeilijk toe bewogen worden. Hoe kunnen we hen (terug) motiveren voor de school?
Hoe krijgen we hen zover dat ze huistaken en lessen degelijk aanpakken? Hoe zorgen we ervoor dat tieners (opnieuw) zin krijgen om naar school te gaan? Wat kan je als leerkracht en als schooldirectie doen om de kwaliteit van de motivatie te verhogen als leerlingen de stof niet interessant of boeiend vinden? 
 
Workshop op vrijdag 28 oktober 2011

In deze interactieve workshop wordt vanuit wetenschappelijk oogpunt en in interactie met de deelnemers een antwoord geformuleerd op deze vragen. Er wordt ingegaan op welke verschillende types motivatie er bestaan, welke types motivatie goed zijn en welke slecht, en hoe een leerkracht (via zijn/haar lesstijl) en een school (via bepaalde structurele maatregelen) op deze types motivatie kan inspelen. Naast het bieden van een aantal concrete oplossingsmogelijkheden wordt vooral een kader aangereikt waarop men later nog kan beroep doen als men jongeren heeft die met motivationele problemen te kampen hebben.