Cees van der Vleuten: Naar een toekomst van programmatische toetsing
lezing: Stadscampus Universiteit Antwerpen, 10 oktober 2019, 18.30 u., lokaal B.004
workshop: Stadscampus Universiteit Antwerpen, 11 oktober 2019, 9.30 tot 12.30 uur, lokaal D.226
Het onderwijs is de afgelopen decennia sterk veranderd. Naast discipline gebonden specifieke competenties worden meer generieke competenties gedefinieerd. Het onderwijs wordt anders ingericht door longitudinale lijnen van onderwijs te creëren waarin aandacht wordt gegeven aan deze competenties. Dit wordt vaak gecombineerd met modernere vormen van onderwijs waarin contextueel en actief leren meer centraal staan, met meer nadruk op zelfsturing.
Deze systemische aanpak ontbreekt wanneer we het over toetsen en beoordelen hebben. De literatuur over toetsing omvat bijna uitsluitend beschrijvingen en onderzoekingen van individuele toetsmethoden. Uit deze literatuur komt steeds weer naar voren dat elke individuele methode tekortkomingen heeft. Daarnaast kan worden geconstateerd dat meer klassieke vormen van toetsen uitgaan van een verouderd onderwijsmodel (beheersingsleren), dat slecht tegemoetkomt aan de geschetste moderne ontwikkelingen in het onderwijs (competentiegericht onderwijs). Wat nodig is, is een vergelijkbare systemische aanpak van toetsing. Over hoe dit zou moeten bestaat echter nauwelijks enig inzicht, laat staan wetenschappelijk onderzoek.
Op basis van inzichten uit wetenschappelijk onderzoek wordt een nieuwe visie beschreven van toetsing: programmatisch toetsen. Dit betreft een holistische benadering van toetsen waarin bewust keuzes worden gemaakt met betrekking de beslis- en feedbackfunctie van toetsen. Het model van programmatisch toetsen zal worden beschreven. Vervolgens zal aan de hand van een praktijkvoorbeeld worden geschetst hoe dit in een praktische onderwijssetting kan worden gerealiseerd. Tenslotte zal worden samengevat wat het wetenschappelijke onderzoek tot nu toe aan boodschappen heeft opgeleverd met betrekking tot programmatisch toetsen.