Antwerpse zorginstellingen pakken uit met snoezeltuinen, prikkelpaden en voelmuren
Project Buitenzorg brengt de zorg van binnen naar buiten
De natuur is gezond: die stelling raakt meer en meer ingeburgerd. De Leerstoel Zorg en Natuurlijke Leefomgeving van de Universiteit Antwerpen en de vier Antwerpse Regionale Landschappen zetten stevig in op de link tussen vergroening en zorg. In het kader van het project Buitenzorg kregen enkele zorginstellingen een ‘groene’ behandeling.
Dat zuivere lucht en groen een heilzame werking hadden op patiënten wisten ze 100 jaar geleden al. Verspreid over heel Vlaanderen stonden in een groene omgeving of aan de kust sanatoria waar mensen verbleven om te herstellen. Met de opkomst van antibiotica in de tweede helft van de 20ste eeuw, verhuisde de zorg grotendeels naar binnen. Ondertussen bewijst wetenschappelijk onderzoek dat zorg in een groene omgeving genezen bevordert.
‘Buitenzorg’, een PDPO-project (Programma voor Plattelandsontwikkeling), bekijkt hoe je een natuurlijke buitenruimte creëert, hoe je de vergroening van je zorginstelling realiseert en het landschap binnentrekt.
“We hebben het dan over belevingstuinen, prikkelpaden en snoezeltuinen. Over voelmuren, dwaaltuinen en een blotevoetenpad”, zegt gedeputeerde voor milieu en natuur en voorzitter regionale landschappen Jan De Haes. “Omdat het landschap en de natuur een gunstig effect hebben op onze gezondheid, brengen we in het pilootproject Buitenzorg de zorg weer naar buiten. In de eerste plaats genieten de patiënten van de positieve effecten van het natuurcontact, maar ook het personeel, de bezoekers en de omwonenden profiteren mee.”
Zes zorginstellingen geven het goede voorbeeld
De Leerstoel Zorg en Natuurlijke Leefomgeving van de Universiteit Antwerpen en de Antwerpse Regionale Landschappen (de Voorkempen, Rivierenland, Kleine en Grote Nete, Schelde Durme) zochten 6 zorginstellingen in de provincie Antwerpen om mee aan de slag te gaan: Woonzorgcentrum Ten Kerselaere (Heist-op-den-Berg), Woongemeenschap De Reuzetuin (Arendonk), Dagcentrum Vogelzang (Laakdal), Huize Eyckerheyde (Bornem), Woonzorg- en revalidatieziekenhuis De Dennen vzw (Westmalle) en zorginstelling de Mick (Brasschaat).
Onderzoekers van UAntwerpen faciliteerden de dialoog tussen de bewoners, personeel, bezoekers en omwonenden van de zorginstellingen en de ontwerpers van Regionale Landschappen. Hans Keune van de Leerstoel Zorg en Natuurlijke Leefomgeving: “Een natuurlijke omgeving is niet automatisch afgestemd op de voorkeuren, mogelijkheden en onmogelijkheden van bewoners en personeel, daarom is een goede dialoog met de ontwerpers cruciaal. Dat lijkt makkelijker dan het is: gezondheid is een complex gegeven, en dat afstemmen met de natuurlijke omgeving vereist ondersteuning. Daarvoor hebben we een dialoogtool ontwikkeld en toegepast.”
De Regionale Landschappen namen de conclusies van die gesprekken als startpunt voor de (her)aanleg van groene ruimtes rond de zorginstellingen, met een grote focus op biodiversiteit en het binnenbrengen van het omliggende landschap in de zorginstellingen.
Van dwaaltuin voor personen met dementie tot rolstoelvriendelijke prikkelpaden
Volgens Nele Kerkhof van De Dennen vzw bood het project buitenzorg de kans om een heel masterplan op te maken voor het domein. “We ambiëren niet alleen een gastvrije omgeving voor onze bewoners, patiënten, medewerkers en bezoekers, maar ook een natuurbelevingsvolle omgeving voor bezoekers die niet verbonden zijn aan de zorgactiviteiten. Een eerste realisatie van ons masterplan is de dwaaltuin voor personen met dementie. Stap voor stap wordt het masterplan realiteit.”
Ook in de andere zorginstellingen werd de schop in de grond gezet in samenwerking met de regionale landschappen. Bijvoorbeeld in Ten Kerselaere werd pal in het hart van het woonzorgcentrum een rolstoelvriendelijk stukje groen gecreëerd. Met streekeigen bomen en struiken ontstond er een rustige plek: een snoezeltuin, waar elk seizoen iets te beleven valt en waar mensen elkaar kunnen ontmoeten in de buitenlucht. In woonzorgcentrum de Mick willen ze de troef ‘Natuurbeleving draagt bij tot het algemeen welzijn van mensen’ ten volle uitspelen. Een natuureducatief pad en enkele duizenden struiken, vele solitaire bomen en enkele wadi’s zullen de natuur in al zijn harmonie herstellen. De ergotherapietuin werd aangevuld met een natuurllijke speelzone. Jong en oud wordt samengebracht op deze site waar natuur, erfgoed en zorg samenkomen.
Dit project werd gerealiseerd met ondersteuning van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.
Dat zuivere lucht en groen een heilzame werking hadden op patiënten wisten ze 100 jaar geleden al. Verspreid over heel Vlaanderen stonden in een groene omgeving of aan de kust sanatoria waar mensen verbleven om te herstellen. Met de opkomst van antibiotica in de tweede helft van de 20ste eeuw, verhuisde de zorg grotendeels naar binnen. Ondertussen bewijst wetenschappelijk onderzoek dat zorg in een groene omgeving genezen bevordert.
‘Buitenzorg’, een PDPO-project (Programma voor Plattelandsontwikkeling), bekijkt hoe je een natuurlijke buitenruimte creëert, hoe je de vergroening van je zorginstelling realiseert en het landschap binnentrekt.
“We hebben het dan over belevingstuinen, prikkelpaden en snoezeltuinen. Over voelmuren, dwaaltuinen en een blotevoetenpad”, zegt gedeputeerde voor milieu en natuur en voorzitter regionale landschappen Jan De Haes. “Omdat het landschap en de natuur een gunstig effect hebben op onze gezondheid, brengen we in het pilootproject Buitenzorg de zorg weer naar buiten. In de eerste plaats genieten de patiënten van de positieve effecten van het natuurcontact, maar ook het personeel, de bezoekers en de omwonenden profiteren mee.”
Zes zorginstellingen geven het goede voorbeeld
De Leerstoel Zorg en Natuurlijke Leefomgeving van de Universiteit Antwerpen en de Antwerpse Regionale Landschappen (de Voorkempen, Rivierenland, Kleine en Grote Nete, Schelde Durme) zochten 6 zorginstellingen in de provincie Antwerpen om mee aan de slag te gaan: Woonzorgcentrum Ten Kerselaere (Heist-op-den-Berg), Woongemeenschap De Reuzetuin (Arendonk), Dagcentrum Vogelzang (Laakdal), Huize Eyckerheyde (Bornem), Woonzorg- en revalidatieziekenhuis De Dennen vzw (Westmalle) en zorginstelling de Mick (Brasschaat).
Onderzoekers van UAntwerpen faciliteerden de dialoog tussen de bewoners, personeel, bezoekers en omwonenden van de zorginstellingen en de ontwerpers van Regionale Landschappen. Hans Keune van de Leerstoel Zorg en Natuurlijke Leefomgeving: “Een natuurlijke omgeving is niet automatisch afgestemd op de voorkeuren, mogelijkheden en onmogelijkheden van bewoners en personeel, daarom is een goede dialoog met de ontwerpers cruciaal. Dat lijkt makkelijker dan het is: gezondheid is een complex gegeven, en dat afstemmen met de natuurlijke omgeving vereist ondersteuning. Daarvoor hebben we een dialoogtool ontwikkeld en toegepast.”
De Regionale Landschappen namen de conclusies van die gesprekken als startpunt voor de (her)aanleg van groene ruimtes rond de zorginstellingen, met een grote focus op biodiversiteit en het binnenbrengen van het omliggende landschap in de zorginstellingen.
Van dwaaltuin voor personen met dementie tot rolstoelvriendelijke prikkelpaden
Volgens Nele Kerkhof van De Dennen vzw bood het project buitenzorg de kans om een heel masterplan op te maken voor het domein. “We ambiëren niet alleen een gastvrije omgeving voor onze bewoners, patiënten, medewerkers en bezoekers, maar ook een natuurbelevingsvolle omgeving voor bezoekers die niet verbonden zijn aan de zorgactiviteiten. Een eerste realisatie van ons masterplan is de dwaaltuin voor personen met dementie. Stap voor stap wordt het masterplan realiteit.”
Ook in de andere zorginstellingen werd de schop in de grond gezet in samenwerking met de regionale landschappen. Bijvoorbeeld in Ten Kerselaere werd pal in het hart van het woonzorgcentrum een rolstoelvriendelijk stukje groen gecreëerd. Met streekeigen bomen en struiken ontstond er een rustige plek: een snoezeltuin, waar elk seizoen iets te beleven valt en waar mensen elkaar kunnen ontmoeten in de buitenlucht. In woonzorgcentrum de Mick willen ze de troef ‘Natuurbeleving draagt bij tot het algemeen welzijn van mensen’ ten volle uitspelen. Een natuureducatief pad en enkele duizenden struiken, vele solitaire bomen en enkele wadi’s zullen de natuur in al zijn harmonie herstellen. De ergotherapietuin werd aangevuld met een natuurllijke speelzone. Jong en oud wordt samengebracht op deze site waar natuur, erfgoed en zorg samenkomen.
Dit project werd gerealiseerd met ondersteuning van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.