Wat doet CORE?

Het Centrum voor Oncologisch Onderzoek (CORE) van de Universiteit Antwerpen doet baanbrekend onderzoek naar nieuwe kankerbehandelingen en diagnosemethoden. Onze missie is ‘de juiste behandeling voor de juiste patiënt op het juiste moment’, dit wordt ook gepersonaliseerde geneeskunde genoemd. We focussen ons op kankertypes met een hoge nood aan een beter behandelingsresultaat, zowel wat betreft levensduur als levenskwaliteit.

Immuuntherapie

1 oktober 2018 ging de Nobelprijs Fysiologie of Geneeskunde naar 2 grondleggers van immuuntherapie. De drijvende kracht achter kankerimmuuntherapie is de observatie dat het immuunsysteem kankercellen kan herkennen en elimineren. Mocht dit systeem onfeilbaar zijn, kreeg niemand kanker. Eén van de sleuteleigenschappen van kankercellen is dan ook hun vermogen om te ontsnappen aan het immuunsysteem. Immuuntherapie is erop gericht om het immuunsysteem de nodige wapens te geven om deze kankercellen alsnog te elimineren. Dankzij de recente successen staat het vast dat immuuntherapie zijn weg gevonden heeft naar de kliniek. Immuuntherapie kan echter nog niet elke patiënt helpen die er zijn/haar hoop in stelt.

Meer info in deze filmpjes:

​Elevator Pitch - immuuntherapie​
​Heeft binnenkort niemand nog chemo nodig?
​Immuuntherapie voor asbestkanker​
​Helpt een oude reumapil tegen kanker?​

Doelgerichte therapie

Er is het voorbije decennium een belangrijke opmars van nieuwe, doelgerichte geneesmiddelen die de kankercellen aanvallen en de gewone cellen minder verstoren. De doelgerichte therapieën richten zich selectief op de foutieve genen of eiwitten die bijdragen tot de groei en de ontwikkeling van kanker. Meestal worden deze geneesmiddelen gecombineerd met andere behandelingsvormen. In onze onderzoeksgroep besteden we uitgebreid aandacht aan het verder optimaliseren van deze combinatietherapieën. Daarnaast bestuderen we ook het effect van verminderde zuurstofspanning (hypoxie, een fenomeen dat frequent voorkomt in tumoren) op deze kankerbehandelingen. Veel voorkomende kankertypes die we onderzoeken zijn onder meer longkanker, darmkanker en hoofd-halstumoren.

Organoïde-onderzoek

Kankerbehandelingen evolueren steeds meer naar een op maat gemaakte of gepersonaliseerde therapie. Het blijft echter moeilijk om te voorspellen of een patiënt al dan niet zal reageren op een bepaalde behandeling. Wij gebruiken tumorweefsel van een kankerpatiënt, bijvoorbeeld van een biopsie, en kweken dit als patiënt-afgeleide organoïden of ‘mini-tumoren’ in het lab. Deze organoïden kunnen beschouwd worden als een patiënt in het lab en stellen ons in staat om verschillende behandelingen te testen en op deze manier een behandeling te identificeren die de kankercellen van de patiënt vernietigt. Ons onderzoek is gericht op de ontwikkeling van testen die gebruik maken van geavanceerde microscopen zodat we zeer accuraat de invloed van een behandeling op de kankercellen kunnen testen. Al deze organoïden bewaren we ook in onze organoïden biobank die kan gebruik worden door verschillende kankeronderzoekers voor baanbrekend kankeronderzoek.

Plasmatherapie

​In CORE onderzoeken we ook plasma als een nieuwe methode om kanker te bestrijden. Met de term ‘plasma’ bedoelen we gas waar energie aan toegevoegd is, zodat het onder andere reactieve deeltjes bevat. We kennen plasma bijvoorbeeld van de plasmatelevisies en als bliksem. Het is ondertussen duidelijk dat plasma kankercellen kan doden. Wij onderzoeken hoe we dit effect kunnen optimaliseren en hoe plasma best gecombineerd wordt met andere behandelingsmethodes. Voor ons onderzoek worden aan de Universiteit Antwerpen de krachten gebundeld tussen CORE, de chemiegroep PLASMANT (Plasma Lab for Applications in Sustainability and Medicine - Antwerp) en de biomedische onderzoeksgroep PPES (Proteinchemistry, Proteomics and Epigenetic Signaling).

Radiotherapie

Naast chirurgie en chemotherapie is radiotherapie, waarbij de tumor wordt behandeld door middel van bestraling, een van de meest toegepaste standaardbehandelingen bij kanker. Afhankelijk van het type kanker is radiotherapie wel of niet geschikt om toe te dienen. Hoewel deze behandelingsmethode al lang wordt gebruikt in de kliniek, wordt er nog steeds veel onderzoek gedaan binnen het domein van de bestralingsfysica om de precisie en effectiviteit te verbeteren, maar ook om nevenwerkingen te verminderen. Binnen CORE wordt hoogtechnologisch onderzoek uitgevoerd naar nieuwe en betere methoden van tumorbestraling.

Biomerkeronderzoek

De laatste jaren wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar biomerkers binnen de oncologie, ook wel tumormerkers genoemd, waarbij specifieke kenmerken van tumoren in kaart worden gebracht. Belangrijk aan deze kenmerken is dat ze gelinkt zijn aan klinische aspecten, zo zijn er biomerkers die kunnen wijzen op de aanwezigheid van een tumor en dus gebruikt kunnen worden om deze tijdig op te sporen. Andere biomerkers geven specifieke informatie over het type tumor waardoor een best passende behandeling gekozen en opgevolgd kan worden. Bij CORE worden tumormerkers onderzocht in de genen, omdat tumoren vaak abnormale veranderingen in hun DNA ondergaan, maar ook in het mechanisme dat de wijzigingen aanbrengt in het DNA (epigenetica). Verder wordt ook de manier waarop zulke biomerkers worden opgespoord onderzocht bij CORE. De klassieke manier om genetische en epigenetische wijzigingen op te sporen is via een tumorbiopsie. Vandaag worden echter ook methoden uitgetest waarbij deze tumormerkers in bloed of urine opgespoord kunnen worden.

Voor onderzoekers verwijzen we graag naar de Engelstalige website, waar u een overzicht kan vinden van onze projecten, publicaties, expertise en onderzoeksinfrastructuur. Wij maken deel uit van het erkende onderzoeksexcellentieconsortium Integrated Personalized and Precision Oncology Network (IPPON).