Solidariteit in klimaatadaptatiebeleid: naar meer sociaal-ruimtelijke rechtvaardigheid onder toenemende meervoudige risico's (SOLARIS)
SOLARIS gaat over social-ruimtelijke (on)rechtvaardigheid in klimaatadaptatiebeleid. De hypothese is dat er sociale en ruimtelijke ongelijkheden bestaan die de implementatie van klimaatadaptatiebeleid bedreigen, alsook de gelijkwaardige deelname van geïmpacteerde burgers. Meerdere potentiële sociale onrechtvaardigheden kunnen voorkomen onder klimaatverandering, alsook bij de uitvoering van klimaatadaptatiebeleid: i) onrechtvaardigheid in de mate waarin burgers blootgesteld zijn aan (toegenomen) risico's; ii) onrechtvaardigheid in de mate waarin burgers kunnen bijdragen aan het voorkomen van risico's en het (uit)voeren van klimaatadaptatiebeleid; iii) verschillen in de mate waarin burgers besluitvorming kunnen beïnvloeden, en iv) onrechtvaardigheid in het vermogen om antwoord te bieden aan klimaatverandering en/of zich eraan aan te passen. Begrijpen hoe deze onrechtvaardigheden ontstaan en impact hebben en begrijpen wie welke voor- en nadelen heeft, is belangrijk om sociaal aanvaard en rechtvaardig klimaatadaptatiebeleid te voeren. Dit geldt in het bijzonder voor overstromingen: één van de meest voorkomende klimaat- en weer-gerelateerde oorzaken van schade in Europa. Bekeken door de lens van overstromingsrisicobeheer, evalueren we het ontwerp van klimaatadaptatiebeleid en de instrumenten die worden ingezet om het risico van extreme (weer- en klimaat-)events te beperken. SOLARIS concentreert zich op volgende overstromingsrisicostrategieën: (1) overstromingspreventie, (2) het opvangen van water om de impacts van overstromingen te beperkingen en (3) voorbereiding op/herstel na overstromingen. SOLARIS werkt met een casestudiebenadering. Daarin worden per land twee cases onderzocht, cases waarin klimaatadaptatiebeleid is uitgevoerd (in het verleden) en cases waarin deelnemers nog steeds deelnemen aan het implementatieproces. SOLARIS omvat multidisciplinair onderzoek in vier landen (België, Engeland, Finland en Frankrijk) en tracht twee onderzoeksvragen te beantwoorden. I) Hoe kunnen we sociaal-ruimtelijke ongelijkheden die te maken hebben met de uitvoering van klimaatadaptatiebeleid in kaart brengen en beoordelen? We verkennen welke factoren maken dat specifieke groepen minder betrokken zijn in klimaatadaptatiebeleid en analyseren de verdelende impact daarvan. Ii) Hoe worden ongelijkheden aangepakt door adaptatiebeleid? We onderzoeken welke solidariteitsmechanismen worden geïmplementeerd en hoe geïmpacteerde groepen worden betrokken in adaptatiebeleid. Betrokkenheid in beleidsprocessen wordt geëvalueerd op basis van burgerparticipatie in het proces van besluitvorming en beleidsimplementatie. SOLARIS heeft zowel wetenschappelijke als maatschappelijke doelen. Het project beoogt conceptuele en analytische benaderingen te ontwikkelingen om sociaal-ruimtelijke (on)rechtvaardigheid van klimaatadaptatiebeleid te onthullen en wil beleids- en besluitvormingsprocessen bestuderen om beleidsmakers te ondersteunen in het betrekken van een groot aantal stakeholders (incl. burgers). Het project beoogt de huidige stand van de wetenschap verder te brengen door kaders te ontwikkelen voor het identificeren en analyseren van sociaal-ruimtelijke ongelijkheid in klimaatadaptatiebeleid. Dit is relevant om aanbevelingen te kunnen formuleren over hoe beleid meer rekening kan houden met sociaal-ruimtelijke ongelijkheid en deze kan beperken. SOLARIS omvat multi-disicplinair onderzoek (vanuit de rechten, sociologie, geografie en ruimtelijke planning). Het consortium brengt onderzoekers van vier landen samen (België, Engeland, Finland en Frankrijk).
Promotor: Ann Crabbé
ann.crabbe@uantwerpen.be
Onderzoeker: Mandy Paauw
mandy.paauw@uantwerpen.be