“Delirium moet dringend meer aandacht krijgen”
Kelly Sabbe (UAntwerpen) onderzocht geestelijke verwardheid bij bewoners woonzorgcentra
Veel oudere mensen krijgen ooit te maken met een delirium, een toestand van geestelijke verwardheid. Onderzoek van Kelly Sabbe (UAntwerpen) toont aan dat het probleem in woonzorgcentra vaak niet wordt opgemerkt, wat kan leiden tot blijvende schade en onnodige ziekenhuisopnames.
Voetbalsupporters kunnen het delirium nabij zijn, wanneer hun favoriete club een belangrijke wedstrijd gewonnen heeft. In die context heeft het woord een positieve betekenis, maar veel minder bekend is dat delirium of delier vaak voorkomt bij oudere mensen. Dan spreken we over een geestelijke verwardheid, doorgaans veroorzaakt door een ziekte of lichamelijke problemen. Delirium uit zich onder meer via vergeetachtigheid, hallucinaties, taalstoornissen en oriëntatieproblemen.
In woonzorgcentra is volgens Kelly Sabbe een grotere focus op delirium nodig.
“Delirium wordt vaak verward met dementie”, zegt Kelly Sabbe. Zij doctoreerde aan de Universiteit Antwerpen op een onderzoek naar delirium. “Maar de aandoening is omkeerbaar, als ze op tijd wordt herkend. In woonzorgcentra wordt het probleem echter veel te vaak niet opgemerkt, terwijl de impact op bewoners, personeel en familie enorm kan zijn. Een gemiste diagnose kan leiden tot blijvende schade, verhoogde sterftecijfers en onnodige ziekenhuisopnames. Er is nood aan een systematische screening en een grotere bewustwording.”
Eenvoudige maatregelen
Delirium treft naar schatting zowat één op tien bewoners in woonzorgcentra op een doorsnee moment. Ouderen die antipsychotica gebruiken of die risicofactoren hebben zoals cognitieve beperkingen, ernstige infecties of hartproblemen, lopen een groot risico. Vaak vormt een combinatie van factoren de oorzaak: stress, te weinig of te veel slaap, of stoppen met alcohol- of medicatiegebruik kunnen triggers zijn.
Preventie speelt een cruciale rol in het aanpakken van delirium. “Eenvoudige maatregelen zoals het verbeteren van hydratatie, het monitoren en aanpassen van medicatie en het waarborgen van een rustige omgeving kunnen al een wereld van verschil maken,” aldus Sabbe.
Levenskwaliteit verbeteren
“Daarnaast bestaat er met het Delirium Observation Screening Scale (DOSS) een gevalideerd instrument dat voor een vroege detectie kan zorgen. Een dergelijk hulpmiddel helpt zorgkundigen om symptomen tijdig te signaleren. We werkten een blendedlearningtraject uit: ons onderzoek toont aan dat zorgkundigen die deze training volgden, zich meer bewust zijn van de aandoening.”
Volgens Sabbe is een grotere focus op delirium nodig in woonzorgcentra. Om tot een efficiënte aanpak te komen moeten zorgprofessionals, beleidsmakers en informele zorgverleners samenwerken. Opleidingen en praktijktrainingen zijn belangrijk om de kennis en vaardigheden van zorgverleners te vergroten. “Verder wetenschappelijk onderzoek is ook noodzakelijk. Alleen met een gerichte aanpak kunnen we de levenskwaliteit van ouderen verbeteren en onnodig leed voorkomen.”