Projecten

Abstract

SWINS wil een beleidsgeoriënteerd instrumentarium ontwikkelen en testen voor de ex-ante beoordeling van het economische en sociale rendement van investeringen in sociale diensten gedurende de levensloop. Met de nadruk op de complementariteit van diensten gericht op de ontwikkeling van menselijke capaciteiten gedurende de levensloop, onderzoekt het de effecten van alternatieve sociale beleidsscenario's met verschillende configuraties van sociale diensten (ECEC, onderwijs en ALMP, langdurige zorg). SWINS conceptualiseert het rendement van sociale diensten in termen van inkomen, werkgelegenheid en groei, en vult kennislacunes op over hoe deze investeringen de macro-economische stabiliteit beïnvloeden en de prestaties van de EU op het gebied van duurzaamheid bevorderen. Door een op rechten gebaseerde benadering van sociale investeringen te implementeren, wil SWINS de heroverweging van sociale diensten als drijvende kracht achter de verschuiving van de EU naar duurzaam welzijn ondersteunen, en verder gaan dan hun rol als loutere bescherming tegen de neveneffecten van de overgang. De SWINS-methodologie is gebaseerd op drie belangrijke stappen: 1) de identificatie van macro-patronen, dat wil zeggen de relatie tussen investeringen in sociale diensten en geaggregeerde sociaal-economische prestaties, 2) analyse van de microfundamenten, dat wil zeggen de analyse van de mechanismen op microniveau die de macro-patronen verklaren, 3) macro- en langetermijnprojectie van de resultaten. SWINS zal gebruikmaken van verschillende methodologieën, zoals microsimulatieanalyse met behulp van het EUROMOD-platform en de uitbreidingen daarvan, synthetische causale analyse van vergelijkende microgegevens, technieken voor machinaal leren en macro-economische agentgebaseerde modellen. Door gebruik te maken van de expertise van een multidisciplinair consortium (rechten, economie, sociologie, politicologie) streeft SWINS expliciet naar impact door concrete strategieën voor te stellen om onderzoeksresultaten en -instrumenten te integreren in de institutionele, wettelijke en beleidskaders.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Marchal Sarah
• Co-promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Vele Europese landen kampen met kritieke tekorten aan arbeidskrachten, een groeiende vraag naar buitenlandse arbeidskrachten en de uitdaging van een succesvolle integratie van recente immigranten op de arbeidsmarkt. Hierdoor zijn arbeidsmigratie en integratie cruciale onderwerpen geworden in wetenschappelijke en beleidsdiscussies. Dit onderzoeksproject richt zich op het aanpakken van fundamentele kennislacunes op twee gebieden. Ten eerste zal dit project de initiële trajecten van migranten op de arbeidsmarkt in kaart brengen en de verbanden met lange termijn integratie-uitkomsten onderzoeken. Bovendien zullen we componenten van het integratiebeleid evalueren die gericht zijn op het verbeteren van de arbeidsmarktpositie van migranten. Ten tweede analyseren we in dit project het selectieproces achter immigratie- en emigratiepatronen bij zowel arbeidsmigranten als gedetacheerde arbeidskrachten, en meten we de impact van deze arbeidsmigratiestromen op binnenlandse werkgelegenheid in ontvangende arbeidsmarkten. Om deze doelen te bereiken, maakt dit project gebruik van uitgebreide gekoppelde administratieve data en longitudinale analysetechnieken binnen de context van België. Naast het bijdragen aan onderzoek naar migratie en integratie, beloven de bevindingen van dit onderzoek een solide basis te bieden voor evidence-based beleidsvorming en het verbeteren van de socio-economische positie van migranten, niet alleen in België, maar ook in andere immigratielanden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Mandaathouder: Lens Dries

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft de actualisering van de Belgische landencomponent voor EUROMOD. Het omvat de volgende taken: 1) Updaten van de inputdatabase op basis van de EU-SILC en HBS; 2) Documenteren en inbouwen van beleidssystemen in EUROMOD; 3) Documenteren, testen en valideren van het model; 4) Landenrapport.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Sinds de jaren 2000 werd flexicurity populair als beleidsstrategie. Flexicurity belooft om tegelijk tegemoet te komen aan de vraag naar flexibele arbeid vanuit bedrijven en de nood aan zekerheid bij werkenden, dankzij de combinatie van een beperkte contractuele bescherming met genereuze uitkeringen en kwalitatieve activeringsprogramma's. Deze principes werden recent gerecupereerd in de Europese Pijler van Sociale Rechten. Toch heeft onderzoek nog niet kunnen aantonen dat deze win-win claim terecht is. Deels omwille van de politieke recuperatie is flexicurity immers een vrij vaag concept dat niet afdoende expliciteert hoe de afruil tussen flexibiliteit en zekerheid zou doorwerken op individueel niveau. Bovendien neemt onderzoek zelden de dynamische aard van de onderliggende principes mee, i.e. het milderen van arbeids- en inkomenstransities, in een adequate operationalisering. Dit project gaat na in welke mate jobzekerheid effectief vervangen wordt door werkzekerheid dan wel inkomenszekerheid gegarandeerd door een responsieve welvaartstaat, aan de hand van individuele en dynamische maatstaven gebaseerd op de literatuur rond inkomensvolatiliteit. We focussen op de rol van welvaartstaatinstituties in het garanderen van inkomenszekerheid bij onstabiele tewerkstellingspatronen in de Europese landen. We onderzoeken in welke mate flexicurity-geïnspireerd beleid relevant is voor diegenen met een minder stabiele carrière, en effectief in het milderen van inkomensschokken.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het doel van deze studie 'Nowcasting BELMOD' is het uitwerken van een nowcastingmethode voor de BELMOD-dataset. Om het probleem van ontbrekende recente gegevens op te lossen, worden nowcastingmethoden steeds vaker gebruikt om het recente verleden, het heden of de nabije toekomst te analyseren. We zullen een parametrische methode gebruiken. Daarnaast zullen we een nowcastingaanpak voor het berekenen van een actuele armoedegrens uitwerken en testen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Ondanks de vele inspanningen om sociale uitsluiting terug te dringen blijft armoede een hardnekkig probleem in Europa. Het vormt dan ook een belangrijk beleidsvraagstuk voor de welvaartsstaten in de EU. Minimuminkomensbescherming (MIB) is nu in alle EU-lidstaten wettelijk vastgelegd. Echter, de doeltreffendheid van MIB in het beschermen en het adequaat ondersteunen van de armen blijft teleurstellend, met aanzienlijke verschillen tussen landen. Ondanks voorgaand onderzoek blijven belangrijke vragen onbeantwoord: Waarom is MIB niet in staat om de armoede te verminderen? Hoe verschilt de toegankelijkheid in de EU? Wie blijft onbeschermd? Ik zal de drijfveren achter de inadequate maar toch heterogene capaciteit van MIB om de meest kwetsbaren te beschermen onderzoeken. Concreet zal het project de dekking, adequaatheid en take-up van MIB in kaart brengen en uitleggen hoe deze verschillen in de EU. De voornaamste doelstellingen zijn: 1) begrijpen welke rol MIB speelt in het voorzien van een sociaal vangnet; 2) de methodes die gebruikt worden om MIB-ontvangers te identificeren innoveren; en 3) bepalen wie onbeschermd blijft, en waarom. Gezien de tekortkomingen in voorgaand onderzoek zal het project ons begrip van de mechanismen achter de teleurstellende werking van MIB verbeteren, de gerichtheid van de sociale vangnetten optimaliseren, en ons voorzien van beleid georiënteerde inzichten om de effectiviteit van sociale bescherming te verbeteren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Marchal Sarah
• Mandaathouder: Nardo Alessandro

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het Vlaamse DWSE (Departement Werk en Sociale Economie) en de Waalse WSP EER hebben de steun van de Europese Commissie en de OESO ingeroepen via het TSI 2023 Flagship technische ondersteuning: Integratie van migranten en aantrekken van talent. De ondersteuning wordt gevraagd om internationale goede praktijken en mogelijke initiatieven voor het aantrekken en behouden van internationaal talent te presenteren, en om op basis hiervan mogelijke wijzigingen aan de bestaande economische migratiekaders in Vlaanderen en Wallonië te identificeren. Specifiek is het doel van dit project om Vlaanderen en Wallonië te ondersteunen bij het ontwerpen, ontwikkelen en implementeren van hervormingen om gekwalificeerd talent aan te trekken en te behouden. De OESO heeft middelen uitbesteed aan het Centrum voor Sociaal Beleid voor de uitvoering van het Vlaamse project.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Lens Dries
• Co-promotor: Mussche Ninke

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Atypisch werk, zoals deeltijdwerk of werk voor bepaalde duur, neemt toe, terwijl ook hybride vormen van werk opkomen, waarbij personen verschillende vormen van werk en zelfstandige activiteiten combineren. Het arbeidsrecht werd "aangepast" aan de vraag naar flexibele arbeid met nieuwe niet-standaard werkvormen. De sociale zekerheid zelf is echter nog steeds grotendeels georganiseerd rond een duidelijk onderscheid tussen loonarbeid en zelfstandige arbeid, en dan nog vaak op basis van de blauwdruk van een stabiele voltijdse werknemer. Dit leidt tot belangrijke lacunes in de sociale bescherming. Een reorganisatie van de hedendaagse sociale beschermingsstelsels rond nieuwe indicatoren van kwetsbaarheid dient dan ook overwogen te worden. Een dergelijke reorganisatie vereist een geïntegreerde en interdisciplinaire beoordeling van de manier waarop we solidariteit organiseren, waarbij expliciet rekening dient te worden gehouden met juridische mogelijkheden, administratieve haalbaarheid en mogelijke voordelen in termen van sociale uitkomsten. Dit project beoogt een diepgaand onderzoek naar deze kwesties, met een duidelijke focus op de situatie van de brede groep van niet-standaardwerknemers. Ons uiteindelijke doel is haalbare wegen te bieden naar een adequatere sociale bescherming voor iedereen. Wij beoordelen kwetsbaarheden binnen de actieve bevolking in het algemeen, maar met specifieke en expliciete aandacht voor de brede groep van niet-standaardwerknemers: zelfstandigen; atypische werknemers zoals deeltijdwerkers, werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur of uitzendkrachten; personen die verschillende banen combineren, of een baan met een zelfstandige activiteit; en diegenen die werken binnen nieuwe arbeidsvormen. Wij vragen hoe het toenemende belang van wettelijke niet-standaardwerkvormen kan en moet worden opgevangen door een herijking van de sociale bescherming. Wij streven naar meer inzicht in het verband tussen achtergrondkenmerken waarvan bekend is dat zij verband houden met ontoereikende sociale bescherming (waaronder etniciteit, opleiding, gezinstype, geslacht en handicap). Dit project combineert empirische analyses van sociaal beleid en armoede met juridische analyses, en dit in een interdisciplinair perspectief: we onderzoeken wat de juridische implicaties zouden zijn van het gebruik van alternatieve indicatoren om kwetsbaarheid mee in kaart te brengen bij een versterking van de sociale bescherming. Methodologisch zal CHANGE verder bouwen op recente innovaties in het meten van levensstandaarden, financiële veerkracht en het reactievermogen van de welvaartsstaat. Daartoe zullen wij bestaande enquêtegegevens en administratieve gegevensbronnen benutten in kwantitatieve analyses. Daarnaast zullen we nieuwe gegevens verzamelen over een brede en diverse groep niet-standaardwerknemers, waaronder verschillende soorten zelfstandigen en atypische werknemers. Dit zal ons in staat stellen de verschillende (en vaak gemeenschappelijke) uitdagingen waarmee zij worden geconfronteerd, zoals ondermaatse dekking door sociale bescherming en fluctuerende inkomens, te begrijpen. Het effect van het bestaande beleid op kwetsbare doelgroepen, alsook juridisch haalbare beleidswijzigingen zullen worden beoordeeld door middel van (hypothetische gezins- of micro)simulaties.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoek heeft overvloedig aangetoond dat personen met een migratieachtergrond het doorgaans minder goed doen op de arbeidsmarkt van hun gastland. Het vaststellen van deze nadelen, waar in eerder onderzoek de nadruk op lag, is één ding, ze aanpakken is iets anders. Met het oog op de ontwikkeling van adequate beleidsmaatregelen is het cruciaal om inzicht te krijgen in (i) factoren die de vastgestelde verschillen tussen allochtoon en autochtoon matigen ('moderatoren') en in (ii) de onderliggende mechanismen van deze verschillen ('mediatoren'). Met dit onderzoeksvoorstel willen we (i) en (ii) onderzoeken en zo een logische volgende stap zetten, zowel vanuit academisch als maatschappelijk oogpunt. Meer concreet zullen we unieke administratieve gegevens, recentelijk gekoppeld dankzij federale agentschappen, verder gebruiken om theoretisch vastgestelde moderatoren van de achterstand van eerste- en tweedegeneratiemigranten op de arbeidsmarkt te onderzoeken. Voor de analyse van atypische tewerkstelling als toegangspoort tot de arbeidsmarkt als moderator van de arbeidsmarktintegratie van migranten, zullen we bovendien de gegevens van de Labour Force Survey analyseren, verrijkt met longitudinale registergegevens uit het CBSS Datawarehouse LM&SP. Om de mechanismen te onderzoeken die ten grondslag liggen aan de kloof tussen autochtone en allochtone werknemers, willen we een synthese maken van alle theoretische stigma's met betrekking tot arbeidsmigranten die in de peer-reviewed literatuur worden genoemd, en hun empirische waarde gezamenlijk onderzoeken aan de hand van geavanceerde vignettenexperimenten die erop gericht zijn om in de hoofden van de deelnemende HR-specialisten te kijken.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit onderzoeksproject analyseren we het effect op ongelijkheid en armoede van fiscaal beleid dat erop gericht is onze samenleving koolstofneutraal te maken (verder aangeduid als 'koolstofneutraal beleid'). Hoe kan dit beleid zo worden ontworpen dat de armen er tenminste niet op achteruit gaan en/of zelfs hun levensstandaard kunnen verbeteren? Het project richt zich op België als verkennende case en op een selectie van beleidsmaatregelen. Dit betekent dat we voor België een ecologisch uitgebreide versie van het microsimulatiemodel Euromod zullen ontwikkelen om de verdelings¬effecten van beleidsmixen op het gebied van de rechtvaardige overgang te onderzoeken. We selecteren voor dit project een empirische analyse van beleid dat gericht is op huisvestingsenergie en dat streeft naar een snelle overgang naar hernieuwbare energiebronnen. Woonenergie is een belangrijke bron van emissies, vooral voor arme huishoudens. Zoals momenteel blijkt uit de energiecrisis door de oorlog in Oekraïne, zijn deze huishoudens bijzonder kwetsbaar voor plotselinge stijgingen van de energieprijzen als er geen beleidsmaatregelen worden genomen en hebben zij wellicht niet de middelen om te investeren in koolstofneutrale technologieën; hierdoor dreigen arme huishoudens op langere termijn vast te komen zitten in koolstofrijke en dure energiebronnen. Beleid dat sociale en ecologische doelstellingen combineert, kan een dubbel dividend opleveren, en dit project wil duidelijk maken hoe dat kan.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het gebruik van een innovatief type van sociale bijstand, conditionele cash transfer (CCT) programma's, is wijdverspreid in Latijns-Amerika en de rest van de wereld. Toch bestaat er discussie of ze al dan niet hun doelen bereiken, met betrekking tot het verminderen van armoede, zowel nu als in de toekomst. Daarnaast wordt zowel voor de evaluatie van CCT programma's als voor het identificeren van gerechtigden vaak gebruik gemaakt van unidimensionele maatstaven, ondanks het feit dat CCT programma's meerdere doelen hebben. Tegelijkertijd heeft de vraag of alternatieve ontwerpen van CCT programma's zouden kunnen leiden tot betere uitkomsten, relatief weinig aandacht gekregen. Tegen deze achtergrond, onderzoekt dit project wat de mogelijkheden en implicaties zijn van het gebruik van een multidimensioneel kader om CCTs te evalueren en gerechtigden te identificeren. We zullen de mogelijkheden van ex-ante microsimulatie analyses verrijken, door a) te bouwen op de informatie die ex-post impact evaluaties bieden en b) het koppelen van een multidimensionele maatstaf van welzijn aan een microsimulatiemodel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Verbist Gerlinde
• Mandaathouder: Panagamuwa Gamage Sakura

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het BE-FAST project onderzoekt de mogelijkheden voor een data infrastructuur die toelaat om de impact van grote schokken op de inkomensverdeling en arbeidsmarkt snel op te volgen. Een belangrijk punt van aandacht daarbij is hoe de impact van een schok in te schatten op personen die door de mazen van het sociale zekerheidsnet vallen, en daarom niet opgenomen zijn in administratieve data. BE FAST onderzoekt onder andere de mogelijkheden van specifieke indicatoren en alarmsignalen met de input van het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

SHARE - ERIC is one of the largest research infrastructures in human sciences in Europe. The Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe (SHARE) is a micro data set on health, socio-economic status, and social networks of 140,000 individuals aged 50+ in 27 European countries and Israel. Since 2004, the SHARE project has completed eight waves, one every two-years (480,000 interviews), plus two other waves in 2020 and 2021 dedicated to the impact of COVID-19. The anonymized data enable registered researchers to analyze the health, social, and economic life dimensions of the ageing population. By July 2021, more than 3,000 scientific publications are based on SHARE data. Also national and international institutions such as the European Union rely on SHARE data to construct cross-country comparable statistics on ageing. The applicants, CSB (UA) and CREPP (ULg), have been associated to the SHARE project from the beginning and act as Country Teams in charge of the project for the Dutch and French speaking population, respectively. From the creation of the SHARE-ERIC Consortium in 2011, Belgian federal entities supported the SHARE project in Belgium: BELSPO covers coordination costs and FWO and FWB cover fieldwork costs upon the Dutch and French speaking population. With the current project we aim to continuate the funding of the essential coordination activities of the SHARE project.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

SHARE - ERIC is one of the largest research infrastructures in human sciences in Europe. The Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe (SHARE) is a micro data set on health, socio-economic status, and social networks of 140,000 individuals aged 50+ in 27 European countries and Israel. Since 2004, the SHARE project has completed eight waves, one every two-years (480,000 interviews), plus two other waves in 2020 and 2021 dedicated to the impact of COVID-19. The anonymized data enable registered researchers to analyze the health, social, and economic life dimensions of the ageing population. By July 2021, more than 3,000 scientific publications are based on SHARE data. Also national and international institutions such as the European Union rely on SHARE data to construct cross-country comparable statistics on ageing. The applicants, CSB (UA) and CREPP (ULg), have been associated to the SHARE project from the beginning and act as Country Teams in charge of the project for the Dutch and French speaking population, respectively. From the creation of the SHARE-ERIC Consortium in 2011, Belgian federal entities supported the SHARE project in Belgium: BELSPO covers coordination costs and FWO and FWB cover fieldwork costs upon the Dutch and French speaking population. With the current project we aim to continuate the funding of the essential coordination activities of the SHARE project.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Moderne welvaartstaten worden geconfronteerd met een opmerkelijke paradox: ondanks de inspanningen om werklozen te activeren en werk lonend te maken, geraken vacatures moeilijk ingevuld en daalt het aantal jobloze huishoudens niet. Zelfs mensen die ogenschijnlijk voldoende werkprikkels zouden moeten hebben, lijken daar niet naar te handelen. Het verband tussen financiële prikkels en de overstap naar werk is dus minder sterk dan verondersteld. Tegen deze achtergrond stelt zich de vraag hoe accuraat en valide deze modellen zijn, gezien ze nog steeds gebaseerd worden op de klassieke opvatting dat werk moet lonen. Het zou dus best goed kunnen dat de huidige modellering gebrekkig is en niet de volledige realiteit weergeeft. Concreet zal dit project de transities naar werk onderzoeken, met bijzondere aandacht voor de huishoudens met een lage arbeidsintensiteit in de marge van de arbeidsmarkt. Het doel is om 1) interacties bloot te leggen tussen arbeidstrajecten, individuele en familiale kenmerken, werkverleden en het belasting- en uitkeringsstelsel; 2) de modellering van financiële werkprikkels te vernieuwen; en 3) na te gaan in welke mate de ge(re-)modelleerde prikkels daadwerkelijk samenhangen met de overgang naar werk. Zo zal het onderzoeksplan ons in staat stellen om 1) tekortkomingen in vorig onderzoek aan te kaarten, wat van cruciaal belang is voor de kennis omtrent de mechanismen ten grondslag van de teleurstellende arbeidsmarktresultaten; en 2) het beleid te optimaliseren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Verbist Gerlinde
• Mandaathouder: Aerts Elise

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit onderzoeksproject kijkt naar de effectiviteit van targeting en sociaal beleid in een context van atypische en flexibele tewerkstelling. Het houdt daarbij rekening met de responsiviteit van gericht sociaal beleid, maar ook met de uitdagingen die de implementatie van verschillende soorten inkomensgetoetst sociaal beleid stelt, op verschillende beleidsniveaus.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marchal Sarah
• Mandaathouder: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project onderzoekt de effectiviteit van targeting en sociaal beleid in een context van atypische en flexibele tewerkstelling. Het kijkt daarbij expliciet naar de responsiviteit van sociaal beleid, de snelheid waarmee gericht sociaal beleid reageert op veranderende arbeids- en inkomenssituaties. Bovendien houdt het rekening met de uitdagingen die de implementatie van dergelijk gericht sociaal beleid stelt op verschillende beleidsniveaus. Specifiek zal het onderzoek ingaan op volgende onderzoeksvragen: i) In welke mate gaat atypische en flexibele tewerkstelling samen met inkomensvolatiliteit? ii) Welke uitdagingen stelt atypische tewerkstelling aan het ontwerp en de organisatie van targeting en sociale bescherming? iii) Wat is de relatie tussen verschillende vormen van targeting en armoede-uitkomsten?

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marchal Sarah
• Mandaathouder: Binte Mohammad Wizan Nur Maisarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Women consistently attain worse labor market outcomes than men do in terms of wages, participation rates, and unemployment. These differences have been further deepened by the economic crisis brought about by the current Covid-19 pandemic. Recent literature emphasizes that (i), an important part of these gaps is due to wage discrimination by employers who exploit the fact that female workers are more willing to work in specific firms, possibly due to their location or other non-wage firm's characteristics; (ii), family decisions are the result of a bargaining process between the household members, whose preferences are the expression of the social norms to which they adhere. In this project, we aim to study the role of the family in explaining the labor supply decisions of couples and their consequences on gender gaps. The challenge is that labor supply depends on intra-household bargaining positions, but bargaining positions themselves change with relative economic performance within the household. To circumvent this endogeneity problem, we propose to use large macroeconomics shocks as quasi-natural experiments. The hypothesis is that significant changes in the economic conditions give us exogenous variation in the intra-household bargaining position that can affect the bargaining procedure itself. In this research project, we aim: (i) to understand to which extent changes in how the firm competes for workers of each gender explain the evolution of gender gaps in the labor market along the economic cycle; (ii), to use these results to investigate how the intra-household decision process (as governed by social norms on gender roles in the family) changes due to the economic environment. To do so, we will first develop a framework that allows us to establish a causal link between macroeconomic shocks and gender gaps in the labor market, leading to changes in the bargaining position within the household. We will then analyze how these changes in the bargaining position in the household, as instrumented by the economic cycle, affect household decisions. Understanding the evolution of intra-household decisions is of great value for designing policies that aim to redefine the gender norms within the household. Since job losses in the Covid-19 pandemic have been particularly severe for women and women also took up most of the additional childcare chores imposed on families by the lockdown of kindergartens and schools, this crisis could erode decades of progress towards gender equality. Our project aims to provide guidance on how to revert this trend by designing policy interventions that can trigger a long-term change in social norms.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Promotor: Merlino Luca Paolo
• Co-promotor: Winkler Roland
• Mandaathouder: Mandrisch Lucas

Onderzoeksgroep(en)

• Economie
• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen (FEAD) verandert ontegensprekelijk de modus operandi van lokale voedselhulporganisaties in bijna alle Europese landen. Met dit onderzoeksproject onderzoeken we in welke mate en hoe precies de verstrengeling tussen het Europese beleid enerzijds en nationale, regionale en lokale instituties anderzijds de werking van de welvaartsstaat beïnvloedt. We vertrekken van de hypothese dat voedselhulp zich ontwikkelt tot een meer dan marginale component van welzijnsvoorzieningen. We stellen voor om deze hypothese testen middels Europees vergelijkend onderzoek, met een bijzondere focus op ontwikkelingen in drie landen: België, Litouwen en Portugal. Door een onderzoekskader te ontwikkelen op basis van het Governance Analytical Framework en het concept van loose couping, door een enquête uit te voeren bij voedselhulporganisaties in verschillende landen, en door de verbanden te onderzoeken tussen voedselhulp en de effectiviteit van nationale welvaartsstaten zal ons onderzoek bijdragen tot de literatuur over de spanningen binnen het sociaal beleid tussen sociale rechten en liefdadigheid enerzijds en solidariteit versus subsidiariteit anderzijds.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Inequality and poverty are high on the agenda of researchers, politicians, and international institutions, and fuel the public discussion at large. The IMF has labelled inequality as the 'defining challenge' of our time because it signals a lack of income mobility and opportunity, and because it has important consequences for growth and macroeconomic stability, and carries a risk of concentrating decision making in the hands of a few. In the last fifteen years also the OECD has gathered 'a significant body of evidence on the increased inequalities of income and opportunities in many countries', and concludes that inequality is 'bad and getting worse' (OECD 2018). In this proposal we start from two observations. First, and curiously enough, most existing statistics for Belgium tell a different story. Based on survey data, Horemans et al. (2011) and Van Rie and Marx (2014) conclude that the Belgian income inequality remained fairly stable between 1985 and the late 2000s. Also the OECD‐report cited above, reports a minor change in the Gini from 0.257 in 1983 to 0.264 in 2011, and even a slight decline since 2004. Similarly, Decoster et al. (2017) could not find evidence that the top incomes in Belgium have benefitted disproportionally from the economic growth since the nineties. Furthermore, the Belgian at‐risk‐of‐poverty rate has remained stable during the last decades. These findings not only stand in sharp contrast with the conclusions for many other countries; they also seem to contradict the widespread perception that inequality, poverty, material deprivation, and insecurity are on the rise. Understanding this 'paradox' is one of the central objectives of our project (and explains the project acronym). Second, Belgium remains notoriously absent from a rapidly expanding track in empirical research, which describes and analyses distributional information in a standard which emulates the framework of national accounts. This new standard is known as DIstributional National Accounts (DINA), and is essentially an extension of the methods proposed by Kuznets, who combined, in a pioneering effort, national income series (macro‐data) with income tax data (micro‐data). Recently, the upgrade of national accounts to incorporate distributional information has been initiated by the late Tony Before completing, please read carefully the instructions in the information file Call 2019 BRAIN‐be 2.0 Call 2019 'National thematic Project': BE‐PARADIS 2 Atkinson, and further developed by a scholars such as Thomas Piketty and Emmanuel Saez. In early 2018, their team at the Paris School of Economics launched the World Wealth and Income Database, which gives access to data about inequality and other macroeconomic indicators for many countries. Unfortunately, Belgium is missing from this dataset. In this project we will investigate the paradox and bring Belgium to the frontier of international research on inequality by renewed, profound, and critical inquiry of existing and fresh data, concepts, and methods.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het BABEL-project is erop gericht de kloof tussen bewering en werkelijkheid met betrekking tot BI-resultaten te verkleinen. Het project heeft verschillende doelstellingen. Ten eerste wil het de werkelijke effecten van BI op het arbeidsaanbod onderzoeken. Daartoe wordt een quasi-experimentele benadering toegepast waarbij we administratieve gegevens gebruiken om de arbeidsaanbodeffecten van BI te schatten op basis van wat het dichtst in de buurt komt van een reële situatie van het basisinkomen: de Belgische Win-for-Life loterij. Ten tweede, om de potentiële resultaten van het BI en de verschillende beleidsversies te meten, wordt een uitgebreide microsimulatie uitgevoerd om de eerste orde inkomensverdeling en budgettaire effecten van een reeks BI-voorstellen en hun effect op werkprikkels in België. Ten derde beoogt het project, door het uitvoeren van factorial vignet experimenten, een dieper inzicht te krijgen in de publieke steun voor de invoering van een aantal basisinkomensregelingen in België, en of en in welke mate de publieke steun van het basisinkomen afhangt van de resultaten, financiering en implementatiedetails. Ten vierde zal BABEL de nodige aandacht besteden aandacht besteden aan de uitvoering in de praktijk en de technische en administratieve haalbaarheid van een selectie van beleidsvoorstellen en het zal nagaan in welke mate politieke partijen en sociale partners als poortwachters in de Belgische welvaartsstaat bereid zijn om de implementatie van deze regelingen te ondersteunen. Ten slotte zal het project een blauwdruk van trajecten voor beleidsvoorstellen inzake het basisinkomen die (1) waarschijnlijk voldoende steun zullen krijgen van het publiek en door de sociale partners; (2) leiden tot betere resultaten in termen van sociale bescherming en werkprikkels; en (3) kunnen inspireren tot een kunnen inspireren tot een haalbare welzijnshervorming in België. Vertaald met www.DeepL.com/Translator (gratis versie)

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Deze aanvraag gaat over sociaaleconomische ongelijkheid. Het doel van dit consortium is de wetenschappelijke kennis over dit vraagstuk substantieel te verrijken. Om dat te realiseren bundelt de huidige Methusalem-houder, het Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck, de krachten met het Centrum voor Stadsgeschiedenis en het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en dit in het "Antwerp Interdisciplinary Platform for Research into Inequality" (AIPRIL). Dat platform versterkt de multidisciplinaire onderzoekscapaciteit die dit complex thema vereist en verruimt het historisch en geografisch bereik van het onderzoek naar ongelijkheid. AIPRIL brengt onderzoekers samen die elk afzonderlijk al sterke internationale reputaties hebben opgebouwd in sociaal beleid, economie, economische geschiedenis en ontwikkelingsstudies. De ambitie van dit onderzoeksprogramma is om op internationaal niveau discipline-overschrijdende wetenschappelijke vooruitgang te maken op methodologisch, theoretisch en empirisch vlak. Het onderzoeksprogramma bestaat uit vier strategisch gekozen onderzoekslijnen: 1) Nieuwe data en methoden voor de multi-dimensionale meting van ongelijkheid; 2) Hoe ongelijkheid verminderen; 3) Verstedelijking en ongelijkheid en 4) Schokken en ongelijkheid.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Blondé Bruno
• Co-promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: De Herdt Tom
• Co-promotor: De Weerdt Joachim
• Co-promotor: Soens Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In deze experimentele studie gaan we, in samenwerking met de Landsbond der Christelijke Mutualiteiten (LCM), na wat de impact is van de pro-actieve controle op de opname van de verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project zullen we een Blauwdruk voor een Rechtvaardige Transitie voor België ontwikkelen, gebaseerd op het proces van de Belgische Nationale Conferentie over de Rechtvaardige Transitie, rekening houdend met de input vanuit wetenschap, federale administraties, civiele maatschappij en burgers.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Bachus Kris

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Navigeren door het systeem van persoonsvolgende financiering vormt een uitdaging, vooral voor nieuwe budgethouders. Sinds 1 mei 2021 hebben zij daarom recht op één jaar gratis lidmaatschap en gratis bijstand bij een bijstandsorganisatie naar keuze. Toch heeft een deel van de nieuwe budgethouders geen gebruik gemaakt van deze gratis bijstand. Het doel van dit onderzoek was om te achterhalen waarom sommige budgethouders geen gebruik maken van gratis bijstand en om de impact hiervan op de organisatie van hun zorg en ondersteuningen in kaart te brengen. Hiervoor maakten we gebruik van administratieve data van het VAPH en gegevens uit een online vragenlijst, waarbij zowel budgethouders die wel als geen gebruik hebben gemaakt van de gratis bijstand, werden bevraagd.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In het regeerakkoord van de Vlaamse Regering 2019-2024 staat vermeld dat men de ambitie heeft om bij de toekenning van sociale maatregelen af te stappen van categoriale selectiviteit op basis van sociale statuten en over te schakelen op toekenning op basis van inkomensselectiviteit. Dit heeft ook betrekking op de beleidsmaatregelen binnen het domein van energie. Bij de premies voor renovatie en de premies van de netbeheerder voor energetische investeringen wordt er reeds gewerkt met inkomenscategorieën. Bij de maatregelen binnen het sociaal energiebeleid zijn er momenteel nog categoriale selectiecriteria van toepassing. Ter voorbereiding van de overstap naar inkomensselectiviteit bij deze maatregelen is het belangrijk om zicht te hebben op welke overlap er is tussen de gerechtigden bij de huidige categoriale selectiviteit en de gerechtigden bij inkomensselectiviteit. In dit onderzoeksproject wordt een raming opgesteld van het aandeel van de Vlaamse bevolking dat wordt gevat via de categoriale selectiecriteria, zowel voor de totale bevolking betreft als voor de verschillende inkomensdecielen. We gaan na welk aandeel van de bevolking wordt gevat via de inkomenscriteria en hoe groot de overlap is tussen beide criteria.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De overheid voorziet verschillende maatregelen om gezinnen met kinderen financieel te ondersteunen. Dergelijke maatregelen voor gezinnen in Vlaanderen zijn verdeeld over verschillende beleidsdomeinen en over verschillende beleidsniveaus. De belangrijkste maatregelen zijn enerzijds te vinden in de personenbelasting in de vorm van fiscale voordelen en anderzijds bij de sociale uitkeringen in de vorm van gezinsbijslagen. In de (federale) personenbelasting (domein financiën) zijn de belangrijkste maatregelen de verhoging van de belastingvrije som voor kinderen ten laste, de extra verhoging van de belastingvrije som voor alleenstaanden met één of meerdere kinderen ten laste en het terugbetaalbaar belastingkrediet voor kinderen ten laste. Op Vlaams niveau is er het Groeipakket dat valt onder het beleidsdomein welzijn, volksgezondheid en gezin. Met het oog op eventuele toekomstige bevoegdheidsverdelingen zal in dit project worden nagegaan welke optimalisatie er mogelijk is tussen beide vormen van ondersteuning.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Via progressieve tewerkstelling is het voor arbeidsongeschikte werknemers aantrekkelijk gemaakt om tijdens of na een periode van ziekte of afwezigheid opnieuw aan het werk te gaan. Deze tewerkstelling maakt het namelijk mogelijk dat, wanneer het werk aangepast moet worden, of wanneer het werk slechts deels hervat kan worden, de uitkering van het ziekenfonds (gedeeltelijk) kan gecombineerd worden met een loon voor de gepresteerde arbeid. Ook voor andere uitkeringstrekkers en inactieven kunnen er drempels zijn die ervoor zorgen dat ze niet participeren op de arbeidsmarkt. In dit onderzoeksproject gaan we na welke werkloosheids- en inactiviteitsvallen er zijn voor uitkeringstrekkers en inactieven in Vlaanderen. We gaan na wat de financiële impact zou zijn van een systeem van progressieve werkhervatting voor langdurig werklozen en niet-beroepsactieven en hoe het bestaande systeem kan verbeterd worden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit onderzoek heeft tot doel om na te gaan in welke mate het doel van de gedeeltelijke beschikkingstelling, namelijk de hoogste noden van de betrokken persoon te lenigen, gehaald wordt. Het onderzoek moet ook inzicht verschaffen in de wijze waarop het budget wordt ingezet en of het doel hierdoor al dan niet bereikt (kan) word(t)en..

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

We maken simulaties aan voor hypothetische huishoudens die toelaten de generositeit van sociaal beleid te vergelijken tussen Europese en Aziatische landen, in het bijzonder de generositeit van minimum inkomensbescherming in de brede zin.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Tim Goedemé neemt deel aan het Hoog Comité voor een Rechtvaardige transitie, dat in het level werd geroepen door de Minister voor Klimaat, Milieu, Duurzame Ontwikkeling en de Grean Deal, Mevr. Zakia Khattabi. Hij zal meewerken aan het rapport van dit comité over hoe in België een rechtvaardige transitie zou kunnen plaatsvinden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De Household Finance and Consumption Survey (HFCS) data kunnen gebruikt worden als input data set voor het Europese microsimulatiemodel EUROMOD. In dit project voorzien we een update van HFCS data voor Luxemburg als input data set voor EUROMOD. Ook de relevante policy systemen worden geupdated en ontwikkeld.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Kuypers Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In 2024 is België voorzitter van de Raad van de Europese Unie. België heeft altijd een voortrekkersrol gespeeld, ook in het kader van de respectieve voorzitterschappen van de EU, in de ontwikkeling van een socialer Europa, waarbij het het belang benadrukte van de ontwikkeling van gezamenlijke instrumenten in de strijd tegen armoede, uitsluiting, maar ook tegen sociale fraude in de Europese mobiliteit. Maar de weg is nog lang. Sociale convergentie is een werk van lange adem, waarbij externe schokken zoals de coronacrisis roet in het eten gooien. Er liggen tal van uitdagingen in het verschiet voor Europa, maar ook voor individuele lidstaten. Vanuit dit perspectief bereidt België zich voor op het Belgische voorzitterschap van de EU in 2024 en start het in 2022 met het definiëren van inhoudelijke prioriteiten in het sociaal beleid via een dialoog met stakeholders. Dit project biedt wetenschappelijke ondersteuning bij de voorbereiding van deze missie. Met een multidisciplinair, interinstitutioneel, nationaal en Europees team van experts in Europees sociaal beleid bieden we wetenschappelijke ondersteuning bij de voorbereiding van de sociale component van het Belgische EU-voorzitterschap.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoek naar de armoede reducerende werking van de sociale economie in Vlaanderen middels kwantitatieve en kwalitatieve methode waarbij gepeild wordt naar de gevolgen van sociale tewerkstelling voor de inkomens en levenskwaliteit van de betrokkenen

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

COVIVAT heeft als doel de sociale gevolgen van de verspreiding van het coronavirus voor de inkomens van de Belgische gezinnen in kaart te brengen, en wetenschappelijke inzichten te genereren die het sociaal-economische beleid kunnen ondersteunen om de sociale gevolgen van de coronacrisis te beperken, en die het post-coronabeleid mee vorm kunnen geven.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marchal Sarah
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Verder bouwend op de inzichten en aanbevelingen uit het VISA-rapport, onderzoeken we in dit project de haalbaarheid van de in het regeerakkoord beoogde nominale indicator en werken we een voorstel uit over de wijze waarop deze kan worden geconstrueerd, rekening houdend met de kwaliteitscriteria om betrouwbare en valide indicatoren te ontwikkelen, de implementeerbaarheid en de beschikbaarheid van data.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marchal Sarah
• Co-promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project draagt bij aan de verdieping en uitbreiding van de jaarlijkse rapporten over de evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België. Deze rapporten zijn een belangrijk instrument om de informatie die de sociale indicatoren bevatten te ontsluiten. In het bijzonder zal de rapportering worden verbreed met een uitbreiding van het instrumentarium; het gebruik van beleidsindicatoren om meer tijdige informatie te kunnen gebruiken, ook in het kader van de COVID crisis, een inbedding in de nationale en internationale literatuur en een identificatie van sleuteluitdagingen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Marchal Sarah
• Co-promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een ESFRI-onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds ESFRI. UA levert aan ESFRI de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het gebruik van voedselbanken neemt zorgwekkend toe in heel wat Europese lidstaten. Tegelijkertijd stijgt armoede bij de bevolking op actieve leeftijd in tal van landen terwijl onderzoek wijst op een vrijwel universele inadequaatheid van sociale bescherming. Opvallend genoeg verstrekt Europa voedselhulp via het Fonds voor Europese hulp aan de Meestbehoeftigen (FEAD), wat het een uniek instrument van transnationale interpersoonlijke inkomensherverdeling maakt. Tegen deze achtergrond stelt zich de vraag over de balans tussen op rechten gebaseerde sociale bescherming en benevolente sociale actie en de rol van Europa hierin. Concreet zal dit voorstel focussen op voedselhulp, FEAD en minimum inkomensbescherming, in een poging om meer inzicht te verwerven in de relatie tussen het functioneren van welvaartsstaten om adequate sociale bescherming te voorzien enerzijds en benevolente sociale actie in Europa anderzijds. Ten eerste zal een cross-Europese vergelijkende aanpak gehanteerd worden om voedselbank data met betrekking tot budgetten, het aantal ontvangers, enz. te analyseren en te koppelen aan indicatoren van welvaartsstaatinspanningen en sociale performantie. Verder zullen we de profielen van voedselhulp begunstigden bestuderen om hun relatie met minimum inkomensbescherming te verifiëren. Tot slot zal het schatten van de financiële waarde van voedselpakketten ons toelaten om na te gaan in welke mate voedselhulp compenseert voor inadequate sociale minima.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Marchal Sarah
• Mandaathouder: Hermans Karen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Conditionele cash transfer (CCT) programma's, sociale programma's die transfers voorwaardelijk maken op investeringen in menselijk kapitaal, groeiden uit tot één van de voornaamste vormen van sociale bescherming in Latijns Amerika. Positieve evaluaties motiveerden de wereldwijde replicatie van de originele CCT programma's. Er is echter weinig onderzoek verricht naar hoe deze programma's optimaal ontworpen kunnen worden. Bovendien kan worden gesteld dat het feitelijke ontwerp van bestaande programma's inconsistent is met de theoretische argumenten voor het voorwaardelijk karakter van transfers, waardoor de status van CCT programma's als ontwikkelingspanacee in twijfel getrokken wordt. Dit project dicht deze hiaat in de literatuur door te onderzoeken hoe bepaalde onderscheidende kenmerken de billijkheid en efficiëntie van Latijns-Amerikaanse CCT programma's beïnvloeden. Het project bestaat uit vier onderzoeksfasen. Eerst wordt een kindgerichte welzijnsindicator ontwikkeld, die kan worden gebruikt voor evaluatiedoeleinden. Ten tweede worden alternatieve targetingmethoden onderzocht, om het huidige gebruik van het targeten van lage-inkomens huishoudens te kaderen. Ten derde analyseert het project of de conditionaliteit van de transfers leidt tot een lagere opname van sociale rechten bij kwetsbare huishoudens. Ten slotte wordt het netto effect van CCT programma's op de inkomensongelijkheid geschat, rekening houdend met de fiscale implicaties van grootschalige sociale programma's.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Mandaathouder: Van Meensel Lena

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het COVIVAT consortium is een samenwerking tussen drie onderzoeksgroepen van de Katholieke Universiteit Leuven en de Universiteit Antwerpen. Het consortium heeft als doel de sociale gevolgen van de verspreiding van het coronavirus voor de inkomens van de Belgische gezinnen in kaart te brengen, en wetenschappelijke inzichten te genereren die het sociaal-economische beleid kunnen ondersteunen om de sociale gevolgen van de coronacrisis te beperken, en die het post-coronabeleid mee vorm kunnen geven.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Mijn onderzoek speelt zich af in de nexus van arbeid, inkomen en de welvaartsstaat, met een bijzondere focus op sociaaleconomische ongelijkheid en minimuminkomensbescherming in postindustriële samenlevingen. Ik heb de voorbije jaren onderzoeksfinanciering gekregen van Methusalem, FWO en Belspo, wat een ambitieus onderzoeksprogramma mogelijk maakt, als de tijd het toelaat. Mijn sabbatical leave moet mij in staat stellen aanzienlijke vooruitgang te boeken, met name op de volgende gebieden. Onderzoekslijn 1: Werk, inkomen en armoede in postindustriële samenlevingen. Naast tijdschriftartikelen werk ik aan een boek over de toekomst van de minimuminkomensbescherming, dat ik tijdens mijn sabbatical leave hoop af te ronden. Onderzoekslijn 2: Inzicht in ongelijkheid. Dit onderwerp neemt een prominente plaats in in mijn 7-jarige Methusalem-beurs. Doel: tijdens mijn verblijf als Advanced Research Collaborative aan CUNY - een wereldwijd toonaangevend onderzoekscentrum - zal ik het Methusalem-onderzoeksprogramma verder ontwikkelen en uitdiepen en samenwerking opzetten. Ik werk ook aan een FWO-project over de impact van georganiseerde arbeid en het maatschappelijk middenveld op ongelijkheid, samen met Zach Parolin, aan Columbia University. Doel: het eerste deel van het onderzoeksprogramma afronden. Onderzoekslijn 3: Migratie. Een lopend BELSPO-onderzoeksproject bestudeert de arbeidsmarkttrajecten van migranten. Het Graduate Center van CUNY en andere New Yorkse instellingen herbergen een aantal vooraanstaande migratiewetenschappers. Mijn doel is om mijn inzicht in het huidige migratieonderzoek te verrijken en verdere samenwerking op dit gebied te initiëren. Onderzoekslijn 4: Rijkdom. Dit is een belangrijk onderwerp van onderzoek in het Stone Center aan CUNY. Kernfaculteiten Janet Gornick en Salvatore Morelli leveren een bijdrage aan een speciaal tijdschriftnummer dat ik aan het redigeren ben. Het is mijn doel dit af te ronden en verder gezamenlijk werk te initiëren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Mijn onderzoek speelt zich af in de nexus van arbeid, inkomen en de welvaartsstaat, met een bijzondere focus op sociaaleconomische ongelijkheid en minimuminkomensbescherming in postindustriële samenlevingen. Ik heb de voorbije jaren onderzoeksfinanciering gekregen van Methusalem, FWO en Belspo, wat een ambitieus onderzoeksprogramma mogelijk maakt, als de tijd het toelaat. Mijn sabbatical leave moet mij in staat stellen aanzienlijke vooruitgang te boeken, met name op de volgende gebieden. Onderzoekslijn 1: Werk, inkomen en armoede in postindustriële samenlevingen. Naast tijdschriftartikelen werk ik aan een boek over de toekomst van de minimuminkomensbescherming, dat ik tijdens mijn sabbatical leave hoop af te ronden. Onderzoekslijn 2: Inzicht in ongelijkheid. Dit onderwerp neemt een prominente plaats in in mijn 7-jarige Methusalem-beurs. Doel: tijdens mijn verblijf als Advanced Research Collaborative aan CUNY - een wereldwijd toonaangevend onderzoekscentrum - zal ik het Methusalem-onderzoeksprogramma verder ontwikkelen en uitdiepen en samenwerking opzetten. Ik werk ook aan een FWO-project over de impact van georganiseerde arbeid en het maatschappelijk middenveld op ongelijkheid, samen met Zach Parolin, aan Columbia University. Doel: het eerste deel van het onderzoeksprogramma afronden. Onderzoekslijn 3: Migratie. Een lopend BELSPO-onderzoeksproject bestudeert de arbeidsmarkttrajecten van migranten. Het Graduate Center van CUNY en andere New Yorkse instellingen herbergen een aantal vooraanstaande migratiewetenschappers. Mijn doel is om mijn inzicht in het huidige migratieonderzoek te verrijken en verdere samenwerking op dit gebied te initiëren. Onderzoekslijn 4: Rijkdom. Dit is een belangrijk onderwerp van onderzoek in het Stone Center aan CUNY. Kernfaculteiten Janet Gornick en Salvatore Morelli leveren een bijdrage aan een speciaal tijdschriftnummer dat ik aan het redigeren ben. Het is mijn doel dit af te ronden en verder gezamenlijk werk te initiëren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project genereren we data op korte termijn om de impact van verschillende exitstrategieën op de gezinsinkomens en armoede te monitoren. Hoewel de macro-economische impact van de lockdownmaatregelen op de Belgische economie ongekend is, zijn er momenteel geen gegevens beschikbaar om de impact van COVID-19 op armoede in te schatten. Dit gebrek aan data maakt het moeilijk om ervoor te zorgen dat de meest kwetsbaren beschermd zijn bij een herstart van de economie, en om te vermijden dat de armoede stijgt bij een nieuwe opflakkering van de pandemie. Wij maken gebruik van microsimulatiemodellen en nowcasting technieken om op basis van surveydata op korte termijn (1) de verdelingsimpact van de economische schok in te schatten; (2) na te gaan of de maatregelen die genomen zijn om inkomensverlies te vermijden wel effectief zijn; en (3) om empirisch onderbouwde exit strategieën mogelijk te maken door de armoede-impact van verschillende beleidsscenario's te simuleren. Op middellange termijn integreren we (1) macro-economische scenario's over economisch herstel en werkloosheid om langetermijnprognoses te maken van de gevolgen voor de inkomens van huishoudens en armoede van diverse strategieën; en (2) kalibreren we onze simulatiemodellen met grootschalige administratieve data zodat een accurate beleidsreactie mogelijk wordt bij een heropleving van de pandemie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het eerste doel van dit project is om gegevens over referentiebudgetten die zijn verzameld in verschillende eerdere door de EU gefinancierde projecten, over te dragen aan het JRC-onderzoekscentrum in Ispra voor gebruik in het ABSPO-project (The Measurement of Absolute Poverty in Europe). Het tweede doel is om de ABSPO-onderzoekers te adviseren over verschillende aspecten van dit project.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

EUSOCIALCIT zal wetenschappelijke analyses leveren en beleidsscenario's onderzoeken om het Europese sociale burgerschap te versterken. Het richt zich op drie domeinen die de bouwstenen van de Europese pijler van sociale rechten weerspiegelen (de empowerment van burgers, eerlijke arbeidsomstandigheden en sociale inclusie) en streeft vijf doelstellingen na: 1. Al lang bestaande rivaliserende benaderingen van Europees sociaal burgerschap samenbrengen, en een op hulpbronnen gebaseerd concept van sociale rechten op meerdere niveaus ontwikkelen (erkennend dat de hulpbronnen die de sociale rechten ondersteunen zich op EU-, nationaal en lokaal niveau kunnen bevinden). 2. Begrijp de huidige stand van de sociale rechten en hun relatie tot de uitkomsten (sociale en genderongelijkheid, armoede en onzekerheid). 3. Stel een diagnose van de tekortkomingen van de instellingen die ongewenste resultaten genereren. 4. Begrijp houdingen, voorkeuren en de vraag naar verandering onder burgers, en de beperkingen en kansen die deze creëren voor de sociale agenda van de EU. 5. Ontwikkel alternatieve beleidsscenario's om de Europese sociale rechten te versterken, in het bijzonder om de Europese pijler van sociale rechten te implementeren. Dit belooft een veelomvattender begrip van Europees sociaal burgerschap dan de bestaande literatuur nu biedt. We zullen nieuwe indicatoren en implementatiestudies leveren over sociale investeringen, arbeidsomstandigheden, minimuminkomensbescherming en huisvesting. Het project is bewust ambitieus in termen van zowel wetenschap als beleid, omdat effectief beleid een diepgaande analyse vereist van de huidige realiteit en alternatieve beleidsopties, zowel empirisch als conceptueel. Het consortium is gevormd om die ambitie te realiseren, door academische expertise – op het gebied van politicologie, recht, sociologie, sociaal beleid en economie – te combineren met praktische beleidservaring. Onze nadruk op de pluraliteit van mogelijke beleidsscenario's, op het luisteren naar burgers en co-creatie getuigt van onze overtuiging dat een academisch en beleidsgericht onderzoeksproject het publieke debat moet dienen en niet moet vervangen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De vergrijzende samenleving brengt grote beleidsuitdagingen met zich mee. Om het ouderenbeleid te kunnen evalueren, hebben beleidsmakers en onderzoekers een operationeel meetinstrument van welzijn nodig. Vermits welzijn een multidimensionaal concept is, moeten de uitkomsten van de dimensies tegen elkaar afgewogen worden. Bestaande benaderingen maken hiervoor gebruik van gemeenschappelijke afruilwaarden voor alle individuen en negeren de mogelijke meningsverschillen van ouderen over wat belangrijk is in hun leven. Het eerste doel van dit project is om een multidimensionale welzijnsmaatstaf te ontwikkelen met respect voor individuele variatie in voorkeuren. Uiteraard vereist dergelijke methode informatie over wat "het goede leven" is. Het tweede objectief van dit project is om een survey instrument op te stellen, genaamd Well-BOA (Well-being at Old Age), dat ons toelaat om op een directe manier betrouwbare data te bekomen over de voorkeuren van ouderen. Het survey instrument zal getest worden in een serie van online survey experimenten en toegepast worden bij een representatieve steekproef van het LISS panel en de SHARE survey. Tot slot zullen we twee manieren verkennen waarop de resultaten kunnen helpen om het ouderenbeleid te verbeteren: ten eerste door het identificeren van de "worst-off" met respect voor de eigen visie van ouderen en, ten tweede, door een maatstaf te ontwikkelen die gevoelig is voor de ongelijkheid in de welzijnsverdeling van de oudere bevolkin

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit voorstel gaat over de rol van sociaal overleg en middenveld in relatie tot sociaaleconomische ongelijkheid in rijke welvaartsstaten. Er is de laatste jaren heel veel onderzoek gebeurd naar de oorzaken en gevolgen van ongelijkheid. Veel van dat onderzoek heeft zich toegelegd op structurele mechanismen zoals economische globalisering, deïndustrialisatie en technologische verandering. Al die factoren blijken een rol te spelen, hoewel niet in alle landen in dezelfde mate en op dezelfde wijze. Er is gewoon te veel internationale variatie in ongelijkheidspatronen over landen die niet kan verklaard worden door veranderingen waarmee alle geavanceerde economieën worden geconfronteerd. In toenemende mate wijst onderzoek in de richting van instituties en beleid, met name op vlak van lonen, sociale zekerheid en fiscaliteit. Maar wat ligt aan de basis van die institutionele en beleidsverschillen? Dit onderzoek kijkt specifiek naar de rol in deze van georganiseerde belangenvertegenwoordiging door vakbonden en andere middenveldorganisaties. Het onderzoek zal in belangrijke mate bouwen op internationaal vergelijkende analyse, deels op basis van institutionele data die we zelf zullen verzamelen. We beogen ook het theoretisch denken hierover te actualiseren en te innoveren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Parolin Zachary

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft de update van de Belgische component in het model EUROMOD. Het gaat om de volgende taken: 1) update van de input database gebaseerd op EU-SILC; 2) bouwen van de beleidssystemen in EUROMOD; 3) validering en opname in EUROMOD; 4) Landenrapport.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het onderzoek beoogt noodzakelijke en praktische handvatten aan te reiken voor de bepaling van geactualiseerde en geïntegreerde personeelsnormen voor de Vlaamse woonzorgcentra, zowel voor zorgpersoneel als voor ondersteunend personeel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een ESFRI-onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds ESFRI. UA levert aan ESFRI de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Met VISA beogen we een set van wetenschappelijk gevalideerde en robuuste beleids- en uitkomstindicatoren uit te werken om het beleid in Vlaanderen en de gevolgen ervan voor de armoede en de sociale uitsluiting in het algemeen en de kinderarmoede in het bijzonder statistisch meetbaar te maken. We zullen ook modellen ontwikkelen die toelaten om voor Vlaanderen een directe link te leggen tussen beleids- en uitkomstindicatoren. Tegelijk zullen we, als stap naar de verdere verfijning van VISA in een verdere toekomst, ook haalbaarheidsstudies uitvoeren naar de ontwikkeling van innovatieve indicatoren, meer bepaald wat betreft a) het effectieve gebruik van Vlaamse sociale rechten (non take up) en b) de effecten van beleid op de armoede bij kinderen met een handicap. We zullen tenslotte aanbevelingen formuleren met betrekking tot het gebruik en de verdere ontwikkeling van de data die nodig zijn om de VISA-indicatoren in de toekomst te onderhouden en verder te ontwikkelen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Marchal Sarah
• Co-promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Storms Berenice M L
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het doel van het project is om bij te dragen aan het OESO rapport "The drivers of wealth concentration and it policy implication", met name aan de secties over de gezamenlijke verdeling van inkomen en vermogen en het beleidshoofdstuk. Het rapport maakt deel uit van het gezamenlijke project van de OESO en Europese Commissie "Dimensions of Inequality".

Onderzoeker(s)

• Promotor: Kuypers Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Vlaanderen kent een verscheidenheid aan sociale maatregelen die gericht zijn op het versterken van de inkomenssituatie van maatschappelijk kwetsbare groepen. Deze maatregelen zijn echter versnipperd over verschillende beleidsdomeinen en administraties heen, die elk hun eigen toegangscriteria en voorwaarden bepalen en toepassen.Echter, om ondergebruik tegen te gaan en vooruitgang te boeken op het vlak van armoedebestrijding, is er nood aan (1) duidelijke definities en omschrijvingen van de verschillende inkomens- en gezinsbegrippen die worden toegepast binnen de sociale maatregelen, en aan (2) wetenschappelijk onderbouwde voorstellen om deze inkomens- en gezinsbegrippen waar mogelijk en wenselijk te harmoniseren en een geïntegreerd beleid mogelijk te maken. Met dit onderzoeksvoorstel beogen we aan deze noden tegemoet te komen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het hebben van een kind met een handicap gaat gepaard met zowel directe als indirecte kosten die waarschijnlijk een negatief effect hebben op het armoederisico van deze gezinnen. Ten eerste worden deze gezinnen geconfronteerd met hogere directe kosten als gevolg van de medische en zorgbehoeften van hun kind. Ten tweede worden zij geconfronteerd met hogere indirecte kosten omdat zij meer zorg moeten bieden die de arbeidsmarktparticipatie van de ouders bemoeilijkt. Bovendien hebben gezinnen met een kind met een handicap vaak een lagere sociaaleconomische status dan gezinnen zonder kinderen met een handicap, waardoor hun armoederisico toeneemt onafhankelijk van het hebben van een kind met een handicap. Veel westerse welvaartsstaten hebben daarom een aantal uitkeringen en diensten geïmplementeerd om deze directe en indirecte kosten voor gezinnen met een kind met een handicap te verminderen. Het ontbreekt ons echter aan inzicht in de daadwerkelijke effectiviteit van de sociaal beleidsmaatregelen om deze doelstelling te bereiken. Daarom wil dit onderzoeksproject nagaan in welke mate het bestaande pakket van sociale beleidsmaatregelen voor gezinnen met een kind met een handicap in Vlaanderen erin slaagt hun armoederisico te verminderen door het gezinsinkomen direct of indirect te verhogen. Concreet zullen we in dit project werken aan drie verwante onderzoekslijnen. Ten eerste zullen we het niet-gebruik van sociale steun voor kinderen met een handicap onderzoeken, omdat dit fenomeen de daadwerkelijke effectiviteit van sociaal beleid aanzienlijk kan belemmeren. Ten tweede zullen we kijken naar het directe armoedeverminderende effect van de bestaande uitkeringen voor gezinnen met een kind met een handicap, in het bijzonder de verhoogde kinderbijslag. Ten slotte zal de indirecte impact worden onderzocht via het causale effect van de aanwezigheid van een kind met een handicap op de tewerkstelling van de ouders. Het budget dat binnen dit BOF-KP-project wordt aangevraagd, zal worden gebruikt om een gegevensaanvraag te financieren bij de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid voor een uitbreiding van een bestaande administratieve dataset. Door longitudinale werkgelegenheidsinformatie, informatie van het Ministerie van Onderwijs en van de belastingadministratie te verkrijgen, zullen we de drie voorgestelde onderzoekslijnen verder uitdiepen. We zullen kwantitatieve methoden toepassen op deze unieke administratieve dataset.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft de update van de Belgische component in het model EUROMOD. Het gaat om de volgende taken: 1) update van de input database gebaseerd op EU-SILC; 2) bouwen van de beleidssystemen in EUROMOD; 3) validering en opname in EUROMOD; 4) Landenrapport.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het doel van dit project is om de reikwijdte van het EUROMOD model te verbreden om de analyse mogelijk te maken van tax expenditures voor 11 Europese landen. Tax expenditures kunnen verschillende vormen aannemen, bv. aftrekken, vrijstellingen, kredieten, aparte tarieven enz. Deze tax expenditures zijn toegenomen over de laatste decennia en doen vragen oproepen met betrekking tot hun nadelig effect op het overheidsbudget (OECD, 2010). Tax expenditures worden gebruikt in verschillende beleidsdomeinen; de focus ligt hier op die betrekking hebben op investeringsactiviteiten.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Kuypers Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De vergrijzing blijft een bijzonder grote uitdaging voor onze maatschappij. Het ESFRI-project SHARE creëert en onderhoudt een dataset van hoge kwaliteit die onderzoekers en beleidsmakers de mogelijkheid biedt om de vergrijzing op een gedetailleerde en multidisciplinaire wijze te bestuderen. SHARE is uniek doordat het crossnationaal vergelijkbare, longitudinale microgegevens verzamelt over de gezondheid, sociaaleconomische status en sociale en familiale netwerken van meer dan 123.000 vijftigplussers, verspreid over 28 landen. De SHARE database is cruciaal voor empirisch academisch onderzoek naar vergrijzing en wordt door vele disciplines gebruikt, zoals economie, gezondheidsstudies, sociologie, en demografie. Ook voor belangrijke beleidsvraagstukken biedt SHARE een unieke bron van informatie, bijvoorbeeld met betrekking tot vervroegde uittreding uit de arbeidsmarkt, actief ouder worden, en langdurige zorg.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Goedemé Tim
• Co-promotor: Mortelmans Dimitri

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het doel van dit project is tweeledig: 1. het moderniseren van MIMOSIS, d.i. het huidige microsimulatie model van de Belgische sociale zekerheidsadministratie (FOD Sociale Zekerheid), om samenwerkingsmogelijkheden en kennisuitwisseling te bevorderen tussen de belangrijkste actoren op het vlak van statische microsimulatie binnen België en Europa door integratie in EUROMOD. 2. het verbeteren van toegankelijkheid van sociale bescherming in België. Het nieuwe microsimulatiemodel zal gebruikt worden om hervormingen uit te werken en te ondersteunen op het vlak van toekenning van sociale rechten.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een ESFRI-onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds ESFRI. UA levert aan ESFRI de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Met het proefkader willen we een voor alle betrokken actoren, en in het bijzonder de gebruikers en aanbieders, beveiligd kader creëren waarbinnen de mogelijkheden en beperkingen kunnen onderzocht worden inzake het inzetten van het persoonsvolgend budget nRTH VAPH binnen de erkende capaciteit van (semi-) residentiële ouderenzorg met eventuele tussenkomst in de zorgkost door het RIZIV, in het bijzonder WZC, CVK en DVC met bijzondere erkenning. Het werken met een proefkader biedt de sector en de betrokken administraties de nodige ruimte om de modaliteiten van de inzet in de praktijk uit te proberen en pas daarna verder regelgevend te verankeren. Cruciaal hierbij is het komen tot een sluitende financiële regeling die - voor de gebruiker eenvoudig en transparant is; - voor beide sectoren aanvaardbaar is; - voor beide administraties uitvoerbaar is. Het principe dat 'dubbele subsidiëring' vermeden dient te worden, staat hierbij voorop.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft de update van de Belgische component in het model EUROMOD. Het gaat om de volgende taken: 1) update van de input database gebaseerd op EU-SILC 2) bouwen van de beleidssystemen in EUROMOD 3) validering en opname in EUROMOD 4) Landenrapport.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

There is a growing consensus in the literature that well-being is a multidimensional concept. Yet, many development programmes still rely on monetary measures of well-being to target beneficiaries and evaluate outcomes. Such measures remain blind to the differences in nonmonetary dimensions of well-being between individuals. A multidimensional framework is required to take these differences into account. The aim of this project is to develop a richer framework for assessing well-being outcomes in development projects. A key feature of this multidimensional framework is that it respects the individual opinions of the poor on the importance of different dimensions of well-being. The framework will be implemented by addressing three specific and policy-relevant questions in three different developing countries. First, the question will be investigated whether the consideration of a richer framework will have implications for the targeting of social programs in Colombia. This question will be addressed using ex ante simulation techniques. Second, the new framework will be used to study the impact of an unconditional cash transfer programme in Kenya, using an ex post difference-in-difference estimator. Finally, we will study to what extent preferences of the poor in Ethiopia can be estimated with new stated preference techniques such as a discrete choice experiment. xx

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: De Weerdt Joachim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Economen evalueren sociaal en economisch beleid op basis van hun impact op het individuele welzijn van de leden van de samenleving. Een dergelijke meting hangt grotendeels af van de aanname dat individuen zich gedragen volgens standaard (dat wil zeggen transitieve en volledige) voorkeuren. Gemotiveerd door het overweldigende empirische bewijs uit de psychologie en gedragseconomie dat individueel gedrag vaak inconsistent lijkt met standaard voorkeuren, ontwikkelen we methodologische hulpmiddelen voor het analyseren van individuele welvaart in de aanwezigheid van dergelijke inconsistenties in het gedrag van agenten. Hiervoor zullen we een tussenliggende benadering verkennen die ligt tussen de agnostische benadering (dat wil zeggen robuuste conclusies zonder specifieke verklaring voor de inconsistenties) en de modelbenadering (dat wil zeggen een analyse op basis van een specifiek model dat niet standaard voorkeuren uitlegt). Voor het empirische gedeelte zullen we uitgebreid gebruik maken van de nieuwe en grotendeels onontgonnen MEqIN-dataset die werd verzameld door de PI's van dit project. Met deze dataset kunnen verschillende methoden voor het meten van welzijn worden vergeleken en kan gedetailleerde informatie over alle volwassenen van de geselecteerde huishoudens worden weergegeven. In de toepassingen zullen we onze aandacht beperken tot vier belangrijke dimensies van welzijn: gezondheid, materieel welzijn, werkstatus en de gezinssituatie. In dit opzicht zullen we ook opnieuw contact opnemen met de onderzochte huishoudens om extra gegevens te verzamelen met betrekking tot onze onderzoeksvragen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De zesde staatshervorming heeft gezorgd voor een bijkomende bevoegdheidsoverdracht van delen van de personenbelasting naar Vlaanderen, en meer in het bijzonder met betrekking tot de woonfiscaliteit. Dit maakt het mogelijk voor Vlaanderen om een meer geïntegreerd beleid inzake woonfiscaliteit te voeren. Zo behoort een tax shift tussen de verschillende instrumenten van de woonfiscaliteit (registratierechten, onroerende voorheffing, woonbonus) tot de mogelijkheden. Het doel van dit onderzoek is om zowel de economische en budgettaire als de juridische aspecten van een dergelijke Vlaamse tax shift binnen de woonfiscaliteit in kaart te brengen. We vertrekken van een centraal scenario, waarvan ook verscheidene varianten gesimuleerd worden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Peeters Bruno

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een ESFRI-onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds ESFRI. UA levert aan ESFRI de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De vergrijzing brengt belangrijke beleidsuitdagingen met zich mee. Om de wenselijkheid en effectiviteit van beleidskeuzes over vergrijzing goed te kunnen beoordelen, is een operationeel meetinstrument om "succesvolle vergrijzing" te meten noodzakelijk. Dit project behandelt daarom de vraag hoe we succesvolle vergrijzing juist kunnen meten. In het bijzonder zal een nieuw meetinstrumentarium ontwikkeld worden om de mate van succesvolle vergrijzing op een precieze en nauwkeurige manier te meten. De nieuwe maatstaven zullen dan toegepast worden met nieuwe gegevens die verzameld zullen worden in de "Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe" (SHARE). De maatstaven zijn vernieuwend omdat ze de voorkeuren van oudere personen respecteren en bovendien gevoelig zijn voor de verdeling in de maatschappij. Geen van de bestaande meetinstrumenten in de literatuur heeft deze aantrekkelijke eigenschappen. Het project bestaat uit vier onderzoekstromen. In de eerste onderzoekstroom zal een fijnmazige maatstaf van succesvolle vergrijzing op het individuele niveau ontwikkeld worden. Deze maatstaf is consistent met de voorkeuren van oudere personen over wat ze zelf belangrijk vinden in hun leven. In de tweede onderzoekstroom zal een nieuwe methode worden ontwikkeld om de voorkeuren van oudere personen in kaart te brengen. In deze methode worden aan oudere personen een reeks keuzes tussen zogenaamde vignetten voorgelegd. Dergelijke vragen zullen toegevoegd worden aan de 8e golf van de SHARE data verzameling in 2018-2019. Ten derde zal een maatstaf van succesvolle vergrijzing op het maatschappelijk vlak ontwikkeld worden. Deze maatstaf is gevoelig voor de verdeling en bouwt verder op de resultaten van de vorige twee onderzoekstromen en inzichten uit de welvaartseconomie. Ten vierde zullen de nieuwe maatstaven toegepast worden. Dit kan nieuw licht werpen op oude empirische vragen uit de literatuur zoals de zogenaamde "satisfactie paradox". Daarenboven zal de kracht van de maatstaf om mortaliteit en gezondheidsproblemen te voorspellen vergeleken worden met andere maatstaven. Ten slotte zullen de resultaten van de verdelingsgevoelige maatstaf vergeleken worden over verschillende Europese landen om "best practices" te identificeren en om de rol van beleidskeuzes op succesvolle vergrijzing in kaart te brengen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Mandaathouder: Van Loon Veerle

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Welvaartsstaten die effectief zijn in het terugdringen van armoede hebben hoge niveaus van sociale uitgaven. Toch kunnen veranderingen in sociale uitgaven de veranderingen in de uitkomsten van armoede niet verklaren. De ongelijkheden namen bijna overal toe en dat gold ook voor de sociale uitgaven, maar in veel landen werden de sociale uitgaven minder effectief om de armoede op afstand te houden. Waarom zijn de sociale uitgaven in sommige landen minder pro-arm geworden, maar niet in andere? De centrale hypothese van dit onderzoeksproject is dat veranderingen in armoedesultaten in OESO-landen te verklaren zijn door veranderingen in de middenklasse-bias in sociale uitgaven. Verwacht wordt dat landen waar een groter deel van de sociale uitgaven ten goede komt aan de middenklasse, een afname zagen in de herverdeling van verzorgingsstaten. Hoewel de invloed van de middenklasse op herverdeling centraal staat in de welvaartstheorie, wordt deze dimensie steevast genegeerd in recente pogingen om de uitkomsten van armoede te verklaren. Daarom zal ik (1) empirisch veranderingen in de middenklasse-vooroordelen in sociale uitgaven in verschillende landen en in de loop van de tijd beoordelen; (2) schatten in hoeverre dit verband houdt met uiteenlopende trends in herverdeling van de welvaartsstaat en armoedecijfers; en (3) drie potentiële mechanismen testen waarmee de invloed van de middenklasse op sociale uitgaven wordt uitgeoefend, afgeleid van de belangrijkste theorieën over de herverdeling van verzorgingsstaten. Het resultaat zal naar verwachting ons begrip van de mechanismen die ten grondslag liggen aan de herverdeling van de verzorgingsstaat verder bevorderen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Mandaathouder: Van Lancker Wim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Beleidsantwoorden om kinderarmoede te bestrijden verwijzen vaak naar het sociale investeringsparadigma. De belangrijkste pijler van dit paradigma is het investeren in menselijk kapitaal, dat mensen de nodige vaardigheden geeft om kansen op de arbeidsmarkt zelf te grijpen in plaats van afhankelijk te zijn van passieve uitkeringen die hen beschermen tegen armoede. Meer specifiek zijn beleid en strategieën om kinderarmoede te verhelpen gericht op de arbeidsintegratie van de ouders om zo het gezinsinkomen te verhogen terwijl tegelijkertijd geïnvesteerd wordt in het toekomstig potentieel van de jonge kinderen om lange termijn verliezen in menselijk en economisch kapitaal te voorkomen. We focussen in dit onderzoeksproject op de gehandicapte kinderen, een groep van kinderen voor wie armoedebestrijding via de arbeidsparticipatie van ouders op het eerste gezicht problematisch is. De belangrijkste doelstelling van het onderzoeksproject is om (1) het verband tussen handicap tijdens de kinderjaren, kinderarmoede en werkintensiteit van het huishouden te onderzoeken; en (2) de wijzen waarop de instrumenten van het sociale beleid een impact hebben op de werk-zorg strategieën van ouders met gehandicapte kinderen te identificeren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Vandenbroucke Frank
• Co-promotor: Van Lancker Wim
• Mandaathouder: Vinck Julie

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Ongeveer de helft van de sociale uitgaven in Europese welvaartsstaten wordt besteed aan de inrichting van publieke goederen en diensten. Ontegensprekelijk leveren deze goederen en diensten een belangrijke bijdrage aan de levensstandaard van huishoudens. Toch slagen de huidige armoedemaatstaven er niet in om deze bijdrage van publieke goederen en diensten op een accurate manier in rekening te brengen. Dit onderzoeksproject wil een bijdrage leveren aan de kennis en meting van armoede in welvaartsstaten door een nieuwe methode te ontwikkelen die een beeld geeft van de impact van publieke goederen en diensten op armoede. Dit gebeurt in vier onderzoeksfasen. In de eerste fase zal er een overzicht worden geschetst van de betaalbaarheid en toegankelijkheid van publieke diensten in Europese lidstaten. In de tweede fase, wordt het effect van publieke goederen en diensten en kosten compenserende maatregelen op de noodzakelijke uitgaven van huishoudens geschat. Dit wordt gedaan aan de hand van de referentiebudgetten methode die op een cross-nationaal vergelijkbare manier tracht te berekenen wat gezinnen minimaal nodig hebben voor volwaardige sociale participatie. Op deze manier zullen er voor zes Europese landen nieuwe armoedegrenzen worden berekend die rekening houden met de noden en kosten van specifieke gezinstypes. In de derde fase wordt de informatie uit de normatieve referentiebudgetten gecombineerd met informatie over de reële uitgaven van gezinnen aan de hand van huishoudbudget data. Zo kunnen de nieuwe armoededrempels veralgemeend worden naar de hele bevolking. In de laatste fase wordt aan de hand van een representatieve inkomenssurvey armoede op een alternatieve manier in kaart gebracht, gebruik makend van de armoede grenzen ontwikkeld in de vorige fase.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Goedemé Tim
• Mandaathouder: Penne Tess

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Structurele veranderingen in de wereldeconomie en verschuivende politiek-institutionele omstandigheden hebben het vermogen van Amerikaanse en Europese welvaartsstaten om een ​​evenwicht te vinden tussen de afweging van voldoende inkomen voor iedereen, een hoog werkgelegenheidsniveau en budgettaire beperkingen steeds meer in de weg gestaan. Hoewel vergelijkende verzorgingsstaatliteratuur historisch drie verschillende benaderingen (Noords, Continentaal Europees en Liberaal / 'Werkvoorwaardelijk') heeft geïdentificeerd om deze drieledige afweging of 'sociaal trilemma' in evenwicht te brengen, daagt dit onderzoeksproject de blijvende legitimiteit van deze typologische uitdagingen uit. onderscheidingen. Gezien de achteruitgang van de sociale verdieping, de toenemende wending naar activering, en institutionele goedkeuring van de 'sociale investeringsstrategie' onder de 28 EU-lidstaten, evenals de recente verschillen op staatsniveau tussen sociaal en arbeidsmarktbeleid van de 50 Verenigde Staten , deze studie veronderstelt dat het conceptuele onderscheid tussen Amerikaanse en Europese benaderingen van het sociale trilemma vervaagd is. Dit project gebruikt beleidsindicatoren om de structuur en de nettowaarde van inkomensbescherming in de EU en de Amerikaanse staten te beoordelen vanaf het midden van de jaren negentig tot heden, en ook de economische en politiek-institutionele drijfveren voor veranderingen in de aanpak van staten van het sociale drieluik uiteen te halen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van Lancker Wim
• Mandaathouder: Parolin Zachary

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Social benefits targeted at the poor are an important part of modern welfare states. However, recent evidence shows that in many European countries only a fraction of those that are supposed to benefit, take up their social rights. Yet, we have relatively little insight into what drives nontake- up and how policy design can be improved so as to increase take-up. Furthermore, research on this topic, especially in Belgium, is rather scarce. This is unfortunate, because non-take-up undermines the effectiveness of public policies, and a better understanding of non-take-up could make a significant contribution to further insights into economic behaviour of households and their interaction with the welfare state. Therefore, the main objective of this research proposal is to investigate non-take-up of Belgian social assistance schemes and to make progress on three dimensions on which we lack evidence: 1) the size (how big is the problem?), 2) the causes (how can it be explained?) and 3) the solutions (what can be done?). To do so, I will build on the latest theoretical insights, collect and analyse new and existing administrative and survey data, and make use of both microsimulation techniques and field experiments. The results will allow us to a) generate new insights into the economic behaviour of households in general, and the non-take up of social benefits in particular; and b) inform policy makers on how to make existing policy measures more effective for reducing poverty.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Goedemé Tim
• Mandaathouder: Janssens Julie

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Vermogensbelasting wordt naar voren geschoven als een manier om de inkomensongelijkheid te verminderen, die de afgelopen decennia in veel landen is toegenomen. Nieuwe huishoudenquêtes, zoals het Eurosysteem Household Finance and Consumption Survey (HFCS), ontwikkeld door de Europese Centrale Bank Eurosystem vormen een mijlpaal voor dit soort onderzoek. De HFCS data bevatten echter enkel bruto inkomensgegevens, terwijl voor de analyses van de verdeling van inkomen en vermogen informatie nodig is over het beschikbaar netto inkomen. Als men de gevolgen van een vermogensbelasting en (budget neutrale) hervormingen op dit domein wil simuleren heeft men een microsimulatiemodel nodig is. Om verschillende landen te kunnen onderzoeken iopn een vergelijkbare wijze is een microsimulatiemodel als EUROMOD het meest geschikt. EUROMOD is een statisch model dat de maatregelen van de directe belastingen, sociale premies, uitkeringen en inkomens markt berekent in een vergelijkbare manier in alle EU-landen. Het doel van dit project is om het EUROMOD model up te daten en uit te breiden voor een selectie van EU-landen met beleidsregels om vermogensbelasting te simuleren op basis van de HFCS gegevens. Dit maakt het mogelijk om de beleidsdomeinen in EUROMOD uit te breiden met dimensies zoals vermogensbelasting, die recent veel aandacht krijgen, zowel onder academici als in het publieke debat.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het doel van dit project is om, vertrekkend van de resultaten van het verkennend onderzoek, een onderbouwde, toepasbare methode uit te werken die de VMM/WaterRegulator toelaat om: - de betaalbaarheid van de integrale waterfactuur in Vlaanderen voldoende gedetailleerd én objectief in kaart te brengen; - de evolutie van de betaalbaarheid in de toekomst op te kunnen volgen; - en impactsimulaties van mogelijke wijzigingen aan de structuur en tarieven te kunnen uitvoeren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Goedemé Tim
• Co-promotor: Vanhille Josefine

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Voor de duur van het contract zal Tim Goedemé als expert member bijdragen aan de activiteiten van het ESS ERIC CST Sampling and Weighting Expert Panel. Dit panel ziet toe op de steekproeftrekking en weging van de European Social Survey (ESS) en werkt een toekomststrategie uit. Meer informatie is beschikbaar op de website van de ESS: http://www.europeansocialsurvey.org/methodology/ess_methodology/sampling.html.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In het InGRID-2 project coördineert het Centrum voor Sociaal Beleid - Herman Deleeck (CSB) de 'Special Interest Group' van het EU Reference Budgets Network; organiseert het EUROMOD cursussen en een Experten workshop over de kost en toegankelijkheid van publieke goederen en diensten. Daarnaast nemen we deel aan verschillende 'joint research activities' over (1) de verdelingsimpact van sociaal en fiscaal beleid, rekening houdend met vermogen; (2) het meten van de kostprijs en toegankelijkheid voor huishoudens van kinderopvang en onderwijs; (3) coverage en non-take up van uitkeringen. Daarnaast neemt het CSB deel aan het uitwisselingsprogramma voor onderzoekers.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Goedemé Tim
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft de update van de Belgische component in het model EUROMOD. Het gaat om de volgende taken: 1) update van de input database gebaseerd op EU-SILC 2) bouwen van de beleidssystemen in EUROMOD 3) validering en opname in EUROMOD 4) Landenrapport.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Bijstandsstelsels vormen een essentieel vangnet tegen extreme armoede in Europa. Desalniettemin is het empirische verband tussen de hoogte van de gewaarborgde bijstand en armoede-uitkomsten niet erg sterk. In dit project gaan we dieper in op de oorzaken van dit zwakke verband en onderzoeken we hoe de performantie van bijstandsstelsels kan worden verbeterd met het oog op het verminderen van armoede in Europa.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project ondersteunt de Universiteit Antwerpen het tweede European Minimum Income Network (EMIN 2). Dit is een netwerk gecoördineerd door het European Anti-Poverty Network (EAPN). De Universiteit Antwerpen zal vooral zorgen voor een goede samenwerking tussen EMIN 2 en het EU Reference Budgets Network, en advies verlenen in het bijzonder met betrekking tot de rol die referentiebudgetten kunnen spelen in het debat over de adequaatheid van minimum inkomens.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Goedemé Tim
• Co-promotor: Storms Berenice M L

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Er wordt heel wat gezegd en geschreven over het basisinkomen, in Nederland en elders in de wereld. Zowel in academische kringen als in diverse maatschappelijke fora woedt het debat. Dat gaat deels over principes. Tegelijkertijd en misschien wel vooral wordt het geanimeerd door de feitelijke claims die zowel voor- als tegenstanders van het basisinkomen maken. Die staan vaak diametraal tegenover elkaar. Volgens de enen zou een basisinkomen een katalysator zijn voor economische groei. Het zou de ondernemingszin vergroten. Mensen zullen innovatief en creatief zijn omdat ze basisinkomenszekerheid hebben. Tegenstanders vrezen dan weer sterk negatieve effecten. Wie zou nog gaan werken? Wie zou nog de minder leuke baantjes willen doen? Je zou ook de meest getalenteerde, de meest hardwerkende mensen hoog moeten belasten om een behoorlijk basisinkomen te kunnen financieren. Dit rapport brengt de wetenschappelijke evidentie samen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Van Lancker Wim
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Context België is een immigratieland. Eerste generatie migranten zijn verantwoordelijk voor meer dan 15 procent van de arbeidskrachten en voor meer dan 50 procent van de groei van de arbeidskrachten. Nergens in de EU15, echter, is de kloof tussen de migranten en autochtonen zo groot. De armoedecijfers van de eerste generatie migranten zijn van de ergste in de EU15. In geen andere EU-landen zijn de eerste generatie-migranten zo sterk oververtegenwoordigd in de minimum inkomensbescherming. Hoewel we weten dat de werkgelegenheid van mensen met een migratieachtergrond achterop hinkt, weten we minder over de oorzaken daarvan. Dit project beoogt longitudinale data te gebruiken, die tot 18 jaar bestrijken, om de arbeidsmarkttrajecten van immigranten op individueel, huishouden en bedrijfsniveau te onderzoeken. Algemene doelstellingen en onderliggende onderzoeksvragen Door rijke administratieve gegevens en enquêtes te koppelen, streven we naar een grondig inzicht in de complexe dynamiek van de sociaaleconomische trajecten van mensen met een migratieachtergrond. Met geavanceerde longitudinale analyses hopen we nieuwe inzichten te verwerven over de socio-economische positie van mensen met een migratieachtergrond. Individueel niveau Op het individuele niveau streven we naar een beter begrip van de werkgelegenheidstrajecten van mensen met een migratieachtergrond vanuit een individueel perspectief. De trajecten die de eerste generatie migranten volgen, weerspiegelen de wisselwerking tussen kansen en belemmeringen waar mensen met een migratieachtergrond mee te maken krijgen alsook hun eigen strategische reacties. Door administratieve gegevens en surveys te koppelen, kunnen we grootschalige data gebruiken om de arbeidsmarkttrajecten van mensen met een migratieachtergrond in kaart te brengen. Onze bijdrage ligt in het feit dat we gedetailleerd en voor een relatief lange periode de rol van determinanten zoals origine, migratiegeschiedenis, gender, leeftijd, huishoudkenmerken op de arbeidsmarkttrajecten van mensen met een migratieachtergrond analyseren. Het niveau van het huishouden Op het niveau van het huishouden bestuderen we de arbeidsmarkttrajecten in relatie tot gezinsvorming - met bijzondere aandacht voor het gebruik van werk-gezinsbeleid. We gebruiken longitudinale microdata van het Rijksregister en de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid om de trajecten van arbeidsmarktdeelname en de opname van werk-gezinsbeleid door migranten en autochtone ouders tussen 2000 en 2014 te documenteren. Daarnaast bestuderen we in welke mate verschillen tussen ouders met en zonder een migratieachtergrond kunnen worden verklaard door verschillen in werkgelegenheid en inkomensposities voor de geboorte van een kind. Naast de beschikbaarheid van unieke microdata, vormt België ook een interessante case aangezien het land enerzijds een voortrekkersrol vervult in de ontwikkeling van werk-gezinsbeleid zoals formele kinderopvang en gesubsidieerde uitbesteding van huishoudelijk werk, maar anderzijds ook de grootste arbeidsmarktverschillen tussen migranten en autochtonen kent. Het bedrijfsniveau Tenslotte analyseert ons project arbeidsmarktprestaties door de lens van de Belgische bedrijven waarin immigranten werken. Het doel van het werkpakket ULB / MONS is het longitudinale panel van Belgische firma's en hun werknemers te gebruiken om verschillende aspecten betreffende de aanwezigheid van migranten te verhelderen die tot nu toe niet bestudeerd werden, namelijk: 1) de rol van concurrentie van de productmarkt in loondiscriminatie tegen immigranten; 2) de incidentie en determinanten van over-opleiding onder immigranten; (3) de effecten van de mismatch van opleiding en vaardigheden op autochtone en werknemers met een migratieachtergrond; 4) de gevolgen van over-kwalificatie in termen van productiviteit, lonen en winsten naar de herkomst van werknemers; 5) de beleidsimplicaties van het verzamelde bewijsmateriaal op al deze kwesties.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het doel van dit project is om nieuw internationaal vergelijkend empirisch materiaal te verstrekken over de impact van de interactie tussen economische en demografische veranderingen en het welvaartssysteem op de verdeling van middelen, rechten en verantwoordelijkheden tussen generaties. De analyses hebben betrekking op 1) een evaluatie van de intergenerationele herverdeling van middelen naar ouderen via de belangrijkste pay-as-you-go systemen in Europese welvaartsstaten; 2) een onderzoek naar de informele intra-huishoud-mechanismes inzake de verzekering tegen inkomens en zorgrisico's in Europese Ianden in het laatste decennium; 3) een studie van de percepties en kennis van individuen over de belangrijkste welvaartsvoorzieningen en hun belang voor intergenerationele verhoudingen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het fenomeen van het niet-opnemen van sociale rechten, lokale diensten en uitkeringen/toelages waar mensen een recht op hebben, is een falen van onze welvaartstaat: we slagen er niet in iedereen op te nemen die recht op heeft een sociaal vangnet, zeker in het licht van de armoedecijfers die hoog blijven in Westerse samenlevingen. In dit project wordt een sociaalwerk interventie op het opnemen van rechten op het lokaal niveau getest door middel van een gerandomiseerd gecontrolleerd experiment in de stad Kortrijk. Bijkomend wordt onderzocht welke determinanten een verklaringen kunnen bieden voor het niet-opnemen van lokale diensten (met een focus op lokale diensten voor arbeidsvoorziening) en uitkeringen/toelages en wordt bestudeerd welke maatregelen dit fenomeen kunnen verhelpen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Lancker Wim
• Co-promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een ESFRI-onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds ESFRI. UA levert aan ESFRI de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit onderzoeksproject staan drie onderzoeksvragen centraal. Ten eerste, de meting van ongelijkheid. Verder bouwend op mijn vroeger onderzoek naar multidimensionale ongelijkheidsmeting, bestudeer ik de meting van multidimensionale armoede en sociale mobiliteit over meerdere perioden. Ten tweede, ben ik geïnteresseerd in het onderzoeken van de oorzaken van ongelijkheid in België en de rest van de wereld. Het centrale idee is om counterfactual verdelingen te construeren die resulteren uit het veranderen van demografische of beleidsparameters. Een derde onderzoekslijn focust op de studie van optimale herverdelend beleid. In het bijzonder ben ik geïnteresseerd in de rol van de civiele maatschappij op de bereidheid tot betalen voor herverdeling en in het uitkristalliseren van de impliciete sociale preferenties in het huidig belastingsysteem.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Mandaathouder: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In empirisch werk is het gebruikelijk om ongelijkheid te bestuderen door te kijken naar de inkomensverdeling. Deze benadering heeft als nadeel dat het blind blijft voor niet-inkomensverschillen tussen personen zoals hun gezondheid, tewerkstelling en onderwijsuitkomsten. Een multidimensionaal kader is noodzakelijk om deze verschillen in rekening te brengen. Echter, in een multidimensionaal kader is het mogelijk dat verschillende mensen verschillende voorkeuren hebben over hun multidimensionale uitkomsten. Het is een open theoretische vraag hoe een ongelijkheidsmaat kan opgebouwd worden die deze verschillen in voorkeuren in rekening brengt. Het huidige project onderzoekt daarom hoe de bestaande tool box van ongelijkheidsmaatstaven kan uitgebreid worden naar een multidimensionaal kader terwijl de voorkeuren van de betrokken personen gerespecteerd worden. Twee vragen zullen in detail bekeken worden. Ten eerste zal een klasse van preferentie-gevoelige ongelijkheidsmaatstaven met aantrekkelijke eigenschappen bestudeerd worden met een axiomatische methode. Om dat te doen moet een nieuw multidimensionaal transfer principe voorgesteld worden dat compatibel is met het Pareto principe. Ten tweede zullen we een survey instrument ontwikkelen gebaseerd op inzichten van de "stated preference" benadering. Dit instrument zal ons toelaten om voorkeuren van de betrokken personen te schatten over niet-inkomens dimensies. Door de twee antwoorden te combineren bekomen we een operationele preferentie-gevoelige multidimensionale ongelijkheidsmaatstaf die gebruikt kan worden om sociaal beleid te ontwikkelen en te evalueren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Een studie van algemeen nut met als doel pistes ter vereenvoudiging en verbetering van het model van de kinderbijslag te onderzoeken. De kinderbijslag dient als ondersteuning voor het ouderschap, in het bijzonder voor kansarme gezinnen. De modellering moet rekening houden met het sociaaleconomisch profiel van de Brusselse bevolking.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Lancker Wim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Arbeidsongeschikten die in België terugkeren naar de arbeidsmarkt worden vaak geconfronteerd met een inactiviteitsval, dit wil zeggen dat het netto inkomen uit werk niet of nauwelijks hoger ligt dan het netto inkomen bij inactiviteit. Het doel van dit project is alternatieve systemen voor de re-integratie van arbeidsongeschikten op de arbeidsmarkt te formuleren waarbij een inactiviteitsval vermeden wordt. Aan de hand van standaardsimulaties zullen verschillende scenario's voor een gedeeltelijk behoud van de arbeidsongeschiktheidsuitkering gesimuleerd worden. Voor deze simulaties maken we gebruik van MOTYFF (http://www.flemosi.be/easycms/MOTYFF).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Mechelen Natascha
• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project, gefinancierd door Eurostat en gecoördineerd door LISER, zijn we verantwoordelijk voor een werkpakket over de vergelijkbaarheid van de inkomensvariabelen in EU-SILC en de organisatie van een Best Practice Workshop over de validiteit en vergelijkbaarheid van de EU-SILC inkomens, gezondheids- en huisvestingsvariabelen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Welzijnsvergelijkingen vormen een essentieel onderdeel van het ontwerp en de evaluatie van sociaal - en herverdelend beleid. Recente bijdragen in de literatuur argumenteren dat welzijn een multidimensionaal concept is, en dat inkomen niet noodzakelijk een goede benadering vormt. Om welzijn goed te meten hebben we daarom een rijker multidimensionaal instrumentarium nodig dat bijkomende informatie bevat over niet-monetaire dimensies zoals gezondheid, onderwijs, en arbeidsmarktstatus. De bestaande multidimensionale welzijnsmaten gebruiken meestal arbitraire gewichten om de verschillende dimensies samen te brengen in één getal. Helaas verwaarloost deze benadering de voorkeuren van de betrokkenen over het relatieve belang van de verschillende dimensies. Deze paternalistische benadering ligt daarom onder vuur in de academische literatuur. Om welzijn te meten op een niet-paternalistische wijze hebben we allereerst een instrumentarium nodig om de voorkeuren van de betrokken te achterhalen. Helaas bestaat er op dit moment geen flexibel en toepasbaar instrument dat voldoende fijnmazig is om op betrouwbare wijze deze voorkeuren te schatten. Het huidige project stelt daarom een nieuw online instrument voor, de welzijnsmeter, om deze lacune te dichten. Het centrale en meest innovatieve deel van de welzijnsmeter bevat een methode om voorkeuren te bevragen. Dit deel zal gebruik maken van een sequentie van bisectionele dichotome keuzes. Kort gesteld, presenteren we aan de respondent een sequentie van dichotome keuzes tussen levenssituaties. De antwoorden van de respondent geven ons dan informatie over (een smal interval rond) de indifferentiecurves zonder dat we parametrische veronderstellingen hoeven te maken. De projectfinanciering laat ons allereerst toe om een jobstudent aan te werven om de vragenlijst te implementeren in QUALTRICS (een geavanceerd web platform voor online vragenlijsten). Bovendien zal de financiering ons in staat stellen om een pilootstudie te implementeren op een steekproef van ongeveer 800 Vlaamse respondenten. De resultaten van dit onderzoek zijn belangrijk vanuit wetenschappelijk oogpunt omdat ze ons - als allereerste onderzoekers - zullen toelaten om niet-parametrische welzijnsvergelijkingen te maken. Bovendien kan de welzijnsmeter een belangrijke maatschappelijke bijdrage leveren door beleidsmakers te informeren over wat Vlamingen belangrijk vinden in hun leven. Hierdoor kunnen beleidsmakers hun prioriteiten voor een breed en multidimensionaal sociaal beleid beter stellen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft de update van de Belgische component in het model EUROMOD. Het gaat om de volgende taken: 1) update van de input database gebaseerd op EU-SILC 2) bouwen van de beleidssystemen in EUROMOD 3) validering en opname in EUROMOD 4) Landenrapport

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Met deze financiering verzorgen we een voorpublicatie van het boek 'Wat heeft een gezin nodig om rond te komen? Referentiebudgetten voor adequate maatschappelijke participatie in Vlaanderen en Brussel' voor Staatssecretaris voor Armoedebestrijding, Elke Sleurs. Het boek vat de meest recente inzichten samen in welk inkomen men minimaal nodig heeft om adequaat aan de samenleving te participeren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Goedemé Tim
• Co-promotor: Storms Berenice M L

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Moderne welvaartseconomie starts van de premisse dat de evaluatie van individueel welzijn de voorkeuren van de personen moet respecteren over wat een goed leven juist inhoudt. Het schatten van deze voorkeuren is een belangrijke uitdaging voor elke toegepaste welvaarts - en beleidsanalyse, in het bijzonder wanneer er niet-markt goederen betrokken zijn. Een nieuwe methode om voorkeuren te schatten is gebaseerd op geluksdata. Deze methode heeft duidelijk voordelen: ze is makkelijk om te implementeren en robust voor strategische antwoorden. Echter, het is mogelijk dat verschillende mensen de antwoordschalen verschillend interpreteren. Geluksscores kunnen daarom niet eenvoudig vergeleken worden. Het huidige project onderzoekt hoe destructief deze niet-vergelijkbaarheid juist is. In het project vergelijken we geluksscores over twee hypothetische situaties (vignettes) in twee online surveys.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een ESFRI-onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds ESFRI. UA levert aan ESFRI de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Goedemé Tim
• Co-promotor: Mortelmans Dimitri
• Co-promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het TAKE-project onderzoekt de non-take up (NTU) van Belgische overheidsvoorzieningen. Dit onderzoeksproject wil empirische evidentie aanleveren aangaande drie dimensies van NTU: hoe groot is het probleem van NTU, welke factoren liggen aan de grondslag ervan, en hoe kunnen we het beleid aanpassen om NTU tegen te gaan? Daarnaast zullen we de gevolgen van NTU in termen van publieke uitgaven, armoede en sociale ongelijkheid in kaart brengen, en gaan we op zoek naar voorbeeldpraktijken inzake het monitoren en opvolgen van NTU door overheidsadministraties. Een breed spectrum van overheidsvoorzieningen wordt onderzocht. Centraal in het TAKE project staan gezinnen met een laag inkomen. We onderzoeken de NTU van diverse publieke voorzieningen en diensten die tot doel hebben de levensstandaard van deze gezinnen te verbeteren: bijstandsuitkeringen (het leefloon en de inkomensgarantie voor ouderen), kostencompenserende maatregelen (bv. de verhoogde tegemoetkoming voor gezondheidskosten, de sociale tarieven voor gas en elektriciteit), sociale dienstverlening (bv. schuldbemiddeling of arbeidsmarktbegeleiding), en loonsubsidies voor werkgevers van laaggeschoolde arbeidskrachten. Op methodologisch vlak zal het TAKE project gebruik maken van verschillende databronnen en innovatieve onderzoeksmethoden. Ten eerste zal een specifieke bevraging georganiseerd worden bij een steekproef van lage inkomensgezinnen in België. Deze bevraging heeft tot doel de omvang, kenmerken, oorzaken én gevolgen van NTU van overheidsvoorzieningen in kaart te brengen, met name van voorzieningen die levenstandaard van lage inkomensgroepen willen verbeteren. De steekproef zal getrokken worden op basis van administratieve gegevens van de Kruispuntbank voor Sociale Zekerheid. Ten tweede, om de omvang NTU te meten is een microsimulatiemodel nodig dat op basis van surveygegevens nagaat wie recht heeft op welke voorzieningen. Daartoe zal het bestaande statische simulatiemodel MEFISTO uitgebreid en verfijnd worden. MEFISTO werd ontwikkeld in het kader van het IWT-SBO project 'FLEMOSI: a tool for ex ante evaluation of socio-economic policies in Flanders' (2010-2013) (http://www.flemosi.be/easycms/MEFISTO). De aangepaste versie van MEFISTO zal ons toelaten om NTU te identificeren en kwantificeren, om zo de kenmerken, determinanten en gevolgen van NTU in kaart te kunnen brengen. Vervolgens zal MEFISTO ingezet worden om de impact van beleidswijzigingen op NTU na te gaan (bv veranderingen in de toegankelijkheidsvoorwaarden). Ten derde, in het kader van het TAKE project zal een experiment opgezet worden om het effect van diverse impulsen en aanmoedigingen op NTU te meten, met name van de verhoogde tegemoetkoming in de ziektekostenverzekering (VT). Ten vierde, in het kader van het TAKE-project wordt een databestand ontwikkeld met gedetailleerde beschrijving van de toegankelijkheidsvoorwaarden van de onderzochte maatregelen en de wijze waarop ze geïmplementeerd (werktitel: TAKE-ISSOC). Het doel is een gebruiksvriendelijk bestand op te stellen waarin externe gebruikers gemakkelijk en op gestructureerde wijze informatie kunnen opzoeken. Ten vijfde, TAKE zal bestaande administratieve data gebruiken om de NTU van loonsubsidies voor werkgevers van laagopgeleide werknemers en andere kwetsbare groepen te onderzoeken gedurende de periode 2004-2013. Dit onderzoeksluik zal gebaseerd zijn op longitudinale administratieve gegevens van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) en de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). Ten zesde, de bestaande tweejaarlijkse enquête naar de administratieve lasten bij ondernemingen en zelfstandigen zal ingezet worden om de oorzaken van de NTU van loonsubsidies beter te begrijpen. In het kader van TAKE zal waardevolle informatie verzameld worden over de NTU van loonsubsidies door een specifiek luik met vragen over het gebruik van loonsubsidies op te nemen in deze enquête.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Goedemé Tim
• Promotor: Van Mechelen Natascha
• Co-promotor: Goedemé Tim
• Co-promotor: Mortelmans Dimitri
• Co-promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Vergauwen Jorik

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het IPSWICH-project tracht te begrijpen hoe institutionele en beleidsfactoren, in relatie tot onderliggende arbeidsmarkt- en huishouddynamieken, armoede onder werkenden genereren in België. Het houdt rekening met de relatie tussen armoede bij werkenden enerzijds en werklozen anderzijds, en onderzoekt welke beleidshervormingen kunnen bijdragen aan het verminderen van de huidige armoede en het voorkomen van verdere stijgingen. Sleutelfactoren in de analyses zijn lonen, werktijden en contracten, werkintensiteit van huishoudens, sociale bescherming, productiviteit, discriminatie en loononderhandelingsmacht.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het IPSWICH-project tracht te begrijpen hoe institutionele en beleidsfactoren, in relatie tot onderliggende arbeidsmarkt- en huishouddynamieken, armoede onder werkenden genereren in België. Het houdt rekening met de relatie tussen armoede bij werkenden enerzijds en werklozen anderzijds, en onderzoekt welke beleidshervormingen kunnen bijdragen aan het verminderen van de huidige armoede en het voorkomen van verdere stijgingen. Sleutelfactoren in de analyses zijn lonen, werktijden en contracten, werkintensiteit van huishoudens, sociale bescherming, productiviteit, discriminatie en loononderhandelingsmacht.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een ESFRI-onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds ESFRI. UA levert aan ESFRI de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het Mattheuseffect is door socioloog Robert K. Merton genoemd naar een passus uit het evangelie van Mattheus (13,12): "Want aan ieder die heeft, zal gegeven worden en wel overvloedig. Maar aan degene die niet heeft, zal zelfs nog ontnomen worden wat hij heeft." Samengevat: de rijken worden rijker, terwijl de armen arm blijven. Het Mattheuseffect is alomtegenwoordig in het publieke debat, maar werd in de voorbije decennia niet meer empirisch bestudeerd in de wetenschappelijke literatuur. In mijn onderzoek heb ik beargumenteerd en empirisch aangetoond dat het Mattheuseffect ook vandaag nog een relevant analytisch kader is om de effectiviteit van het sociaal beleid te bestuderen. Hoe het Mattheuseffect geremedieerd en het sociaal beleid effectief kan zijn in de strijd tegen armoede, zal het voorwerp zijn van mijn onderzoeksagenda in de komende jaren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Lancker Wim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Met dit project beogen we te achterhalen hoe de 'betaalbaarheid' van de integrale waterfactuur en het aandeel van de drinkwatercomponent hierin kan worden gemeten op een aanvaardbare manier en hoe deze resultaten kunnen worden vertaald naar een Vlaamse betaalbaarheidstoets. Het onderzoek zal in eerste instantie betrekking hebben op de betaalbaarheid voor huishoudelijke abonnees van de watermaatschappijen. Er zal tevens een beperkte verkennende screening worden opgezet voor niet-huishoudelijke abonnees.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Beleidsantwoorden om kinderarmoede te bestrijden verwijzen vaak naar het sociale investeringsparadigma. De belangrijkste pijler van dit paradigma is het investeren in menselijk kapitaal, dat mensen de nodige vaardigheden geeft om kansen op de arbeidsmarkt zelf te grijpen in plaats van afhankelijk te zijn van passieve uitkeringen die hen beschermen tegen armoede. Meer specifiek zijn beleid en strategieën om kinderarmoede te verhelpen gericht op de arbeidsintegratie van de ouders om zo het gezinsinkomen te verhogen terwijl tegelijkertijd geïnvesteerd wordt in het toekomstig potentieel van de jonge kinderen om lange termijn verliezen in menselijk en economisch kapitaal te voorkomen. We focussen in dit onderzoeksproject op de gehandicapte kinderen, een groep van kinderen voor wie armoedebestrijding via de arbeidsparticipatie van ouders op het eerste gezicht problematisch is. De belangrijkste doelstelling van het onderzoeksproject is om (1) het verband tussen handicap tijdens de kinderjaren, kinderarmoede en werkintensiteit van het huishouden te onderzoeken; en (2) de wijzen waarop de instrumenten van het sociale beleid een impact hebben op de werk-zorg strategieën van ouders met gehandicapte kinderen te identificeren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van Lancker Wim
• Mandaathouder: Vinck Julie

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Ongeveer de helft van de sociale uitgaven in Europese welvaartsstaten wordt besteed aan de inrichting van publieke goederen en diensten. Ontegensprekelijk leveren deze goederen en diensten een belangrijke bijdrage aan de levensstandaard van huishoudens. Toch slagen de huidige armoedemaatstaven er niet in om deze bijdrage van publieke goederen en diensten op een accurate manier in rekening te brengen. Dit onderzoeksproject wil een bijdrage leveren aan de kennis en meting van armoede in welvaartsstaten door een nieuwe methode te ontwikkelen die een beeld geeft van de impact van publieke goederen en diensten op armoede. Dit gebeurt in vier onderzoeksfasen. In de eerste fase zal er een overzicht worden geschetst van de betaalbaarheid en toegankelijkheid van publieke diensten in Europese lidstaten. In de tweede fase, wordt het effect van publieke goederen en diensten en kosten compenserende maatregelen op de noodzakelijke uitgaven van huishoudens geschat. Dit wordt gedaan aan de hand van de referentiebudgetten methode die op een cross-nationaal vergelijkbare manier tracht te berekenen wat gezinnen minimaal nodig hebben voor volwaardige sociale participatie. Op deze manier zullen er voor zes Europese landen nieuwe armoedegrenzen worden berekend die rekening houden met de noden en kosten van specifieke gezinstypes. In de derde fase wordt de informatie uit de normatieve referentiebudgetten gecombineerd met informatie over de reële uitgaven van gezinnen aan de hand van huishoudbudget data. Zo kunnen de nieuwe armoededrempels veralgemeend worden naar de hele bevolking. In de laatste fase wordt aan de hand van een representatieve inkomenssurvey armoede op een alternatieve manier in kaart gebracht, gebruik makend van de armoede grenzen ontwikkeld in de vorige fase.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Goedemé Tim
• Mandaathouder: Penne Tess

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Vermogensbelasting wordt naar voren geschoven als een manier om de inkomensongelijkheid te verminderen, die de afgelopen decennia in veel landen is toegenomen. Nieuwe huishoudenquêtes, zoals het Eurosysteem Household Finance and Consumption Survey (HFCS), ontwikkeld door de Europese Centrale Bank Eurosystem vormen een mijlpaal voor dit soort onderzoek. De HFCS data bevatten echter enkel bruto inkomensgegevens, terwijl voor de analyses van de verdeling van inkomen en vermogen informatie nodig is over het beschikbaar netto inkomen. Als men de gevolgen van een vermogensbelasting en (budget neutrale) hervormingen op dit domein wil simuleren heeft men een microsimulatiemodel nodig is. Om verschillende landen te kunnen onderzoeken iopn een vergelijkbare wijze is een microsimulatiemodel als EUROMOD het meest geschikt. EUROMOD is een statisch model dat de maatregelen van de directe belastingen, sociale premies, uitkeringen en inkomens markt berekent in een vergelijkbare manier in alle EU-landen. Het doel van dit project is om het EUROMOD model uit te breiden voor een selectie van EU-landen met beleidsregels om vermogensbelasting te simuleren op een op maat gemaakte databank. Dit maakt het mogelijk om de beleidsdomeinen in EUROMOD uit te breiden met dimensies zoals vermogensbelasting, die recent veel aandacht krijgen, zowel onder academici als in het publieke debat.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit onderzoek werd het systeem van de socio-professionele integratie (SPI)- vrijstelling voor RMI begunstigden geëvalueerd en werden beleidsoplossingen aangereikt voor de voornaamste knelpunten. De evaluatie was gebaseerd op cijfers van de POD MI over de recente evolutie van het aantal RMI-gerechtigden met SPI-vrijstelling, op diepte-interviews met maatschappelijk werkers en op resultaten van voorgaand onderzoek. Uit de cijfers van de POD MI blijkt dat het aantal SPI-vrijstellingen relatief beperkt blijft, ondanks een sterke groei van het aantal SPI-vrijstellingen tijdens de periode 2005-2010 en 2014-2015. In 2014 ging het om 7 054 personen, dit is 4,5% van het totaal aantal RMI-gerechtigden. Diepte-interviews met maatschappelijk werkers geven inzicht in de redenen voor het lage aantal SPI-gerechtigden. Een veelgehoorde verklaring is dat – ondanks de recente verlenging van de termijnen – de beperking in duur van de SPI-vrijstelling maatschappelijk werkers er nog steeds van weerhoudt om de SPI-vrijstelling telkens toe te passen indien mogelijk. Er wordt eerst een inschatting gemaakt van de duurzaamheid van de socio-professionele integratie. Andere maatschappelijk werkers wijzen op de grote afstand van vele RMI-gerechtigden tot de arbeidsmarkt. Er bestaat een kortsluiting tussen de arbeidsmarktkwalificaties van de RMI-populatie en de beschikbare jobs. Maatschappelijk werkers wijzen ook op een aantal knelpunten in de werking van de SPI-vrijstelling, ondermeer de complexiteit van de regelgeving en de administratieve last die toepassing ervan met zich meebrengt. Voorgaand onderzoek bracht al aan het licht dat de SPI-regeling aanleiding geeft tot inactiviteitsvallen: meer werken kan in sommige gevallen betekenen dat leefloongerechtigden hun inkomen zien dalen in plaats van stijgen. In het onderzoeksrapport worden 8 beleidsvoorstellen geformuleerd die een antwoord moeten bieden op deze knelpunten.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Mechelen Natascha

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de opdrachtgever. UA levert aan de opdrachtgever de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Lancker Wim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Met deze KP-BOF aanvraag wordt een nieuw onderzoeksproject geïnitieerd waarin de problematiek van kinderarmoede wordt benaderd vanuit het perspectief van kinderen met een handicap. Op basis van nooit eerder gebruikte administratieve data wordt het armoederisico van Belgische kinderen met een handicap voor het eerst in kaart gebracht, en worden op basis daarvan nieuwe hypothesen geformuleerd over de impact van het sociaal beleid.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Lancker Wim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht toegekend door de Universiteit Antwerpen. De promotor levert de Universiteit Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd door de universiteit.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Zowel op Belgisch als op Europees niveau wordt de overgang naar een koolstofarme samenleving beschouwd als een belangrijk beleidsvraagstuk. In dit project situeren we ons in het kader van duurzame ontwikkeling om bij te dragen aan het debat over de wijze waarop de overgang naar een koolstofarme samenleving kan worden bereikt samen met de verzoening van ecologische en sociale doelstellingen. Zoals blijkt uit studies voor andere landen, creëren de traditionele beleidsinstrumenten vaak trade-offs tussen de verschillende doelen van duurzame ontwikkeling. De aanpak van deze trade-offs - evenals hun vertaling in de ongelijkheid tussen sociaal-economische groepen - vereist een grondige kennis van het verband tussen inkomen, consumptie en uitstoot van broeikasgassen op het niveau van de huishoudens. Daarom onderzoeken we in dit project de onderlinge verbanden en ongelijkheden die werken op huishoudniveau. We onderzoeken hoe het beleid sociale en ecologische doelstellingen kan verzoenen in de transitie naar een koolstofarme samenleving.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De doelstelling van het onderzoeksproject is tweeledig: 1) het uitwerken, valideren en evalueren van hervormingsvoorstellen van de kinderbijslag op Vlaams niveau; en 2) het in kaart brengen van de uitkomsten en knelpunten van het implementeren van een inkomenstoets (gerelateerd aan de gezinsgrootte) in de kinderbijslag op Vlaams niveau.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Lancker Wim
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit werk worden de uitkomsten van het hedendaagse gezinsbeleid in Europese landen onderzocht in het kader van de sociale investeringsstaat. Twee vragen staan centraal: 1) Wie wordt beter van overheidsinvesteringen in het gezinsbeleid?; en 2) wat zijn hiervan de implicaties voor de doelstellingen van de overheidsinvesteringen in het gezinsbeleid? Daarbij ligt de focus op drie beleidsinstrumenten: kinderopvang, ouderschapsverlof en kinderbijslagen. De resultaten tonen dat er een Mattheuseffect schuilt in het gebruik van kinderopvang en ouderschapsverlof, maar niet noodzakelijk in de kinderbijslag.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Mandaathouder: Van Lancker Wim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het onderzoek gaat de impact van de crisis na op bijstandsgerechtigden in de Europese lidstaten. Hiervoor wordt gekeken naar i) de institutionele veranderingen die relevant zijn voor deze groep (i.e. hoe het wetgevend kader beïnvloed werd door crisismaatregels en hervormingen) en ii) de impact van deze veranderingen op de levensstandaard van bijstandsgerechtigden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Mandaathouder: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit onderzoeksproject heeft twee doelstellingen. Ten eerste beschrijven we de arbeidsmarktpositie van kankerpatiënten in België bij de diagnose, de arbeidsmarkttrajecten na de diagnose, en het gebruik van maatregelen om de arbeidsreïntegratie te bevorderen. We besteden speciale aandacht aan eventuele verschillen volgens de sociale status (beroep, inkomen, opleiding) van de (ex-) patiënten. Ten tweede ontwikkelen we een verklarend model voor werkhervatting na kanker: we gaan op zoek naar factoren die de kans op (her-) tewerkstelling na kanker beïnvloeden, met bijzondere aandacht voor mogelijke verschillen naargelang de sociale status van de patiënt.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Promotor: Goedemé Tim
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Lefevere Eva
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het huidige projectvoorstel beoogt om een pilootstudie bij studenten in België, Bangladesh en Colombia op te zetten om door middel van een "discrete keuze experiment" informatie te verzamelen over de geprefereerde gewichten van de dimensies van het goede leven. Deze nieuwe methode laat toe om multidimensionale welzijnsmaten te ontwikkelen die rekening houden met de opinies van de respondenten en aldus niet paternalistisch zijn.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Cuypers Daniël
• Co-promotor: Goos Peter
• Co-promotor: Van Mechelen Natascha

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de federale overheid. UA levert aan de federale overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project beoogde in de eerste plaats het uitwerken van een instrument voor de ex ante inschatting van de financiële effecten in een particuliere situatie van een transitie van uitkeringsafhankelijkheid naar een werksituatie. Daarvoor werd verder gebouwd op het verrichte werk in het kader van het IWT-project FLEMOSI (FLEmish MOdels of SImulation). Naast dit eerder technisch doel had dit project een veeleer inhoudelijk doel: een inventaris maken van vaststellingen inzake inactiviteitsvallen voor arbeidsongeschikten op basis van de cases die tijdens de ontwikkeling van de tool worden uitgetest, om op basis daarvan voorstellen te kunnen ontwikkelen omtrent aanpassingen aan reglementeringen. Een eerste belangrijke vaststelling is dat de financiële opbrengst van een transitie van een zuivere uitkeringssituatie naar werk in de periode januari 2009 en juni 2012 in de meeste gesimuleerde gevallen is afgenomen; het risico op een inkomensval is met andere woorden toegenomen. In de beschouwde periode werden een aantal maatregelen genomen die tot doel hadden inactiviteitsvallen te bestrijden – zoals de introductie van de fiscale werkbonus voor werknemers met een laag loon, of, meer specifiek voor personen met een ZIV-uitkering, de aanpassing van de inkomensschijven en percentages voor de vrijstelling van beroepsinkomens in het kader van toegelaten arbeid – maar hun effect werd in vele gevallen teniet gedaan door de verhoging van de uitkeringsbedragen. Zowel de sociale zekerheidsuitkeringen voor primaire arbeidsongeschiktheid en invaliditeit als de inkomensvervangende tegemoetkomingen voor personen met een handicap zijn in reële termen beduidend toegenomen tussen 2009 en 2012, en dit dankzij het systeem van welvaartsaanpassingen voor sociale uitkeringen dat sinds 2005 van kracht is. Uitzonderingen op het algemene beeld van stijgende inkomensvallen zijn situaties waarbij personen met een ZIV-uitkering de overstap maken van inactiviteit naar een kleine deeltijdse job, met gedeeltelijk behoud van uitkering en personen met een integratietegemoetkoming die een voltijdse of deeltijdse job opnemen. Een tweede belangrijke vaststelling is echter dat, niettegenstaande de vastgestelde verschuivingen, de belangrijkste conclusies uit een eerder CSB-rapport over de inactiviteitsvallen overeind blijven (zie Bogaerts et al, 2009). In de meeste van de gesimuleerde situaties blijft de financiële meeropbrengst van werken substantieel. In vele gevallen zorgt de transitie van niet-werk naar werk ervoor dat het gezinsinkomen van onder de armoederisicodrempel tot boven deze drempel wordt getild (alhoewel niet altijd). Niettemin blijft de relatieve meeropbrengst van werken in een aantal situaties bijzonder laag. Dit geldt – net zoals in 2009 – met name voor alleenstaanden en tweeverdieners met kinderen die een ZIV-uitkering ontvangen en opnieuw de arbeidsmarkt willen betreden. Daarnaast zijn er twee specifieke situaties die gepaard gaan met een inkomensval. Ten eerste hebben de simulaties aangetoond dat personen die vanuit een relatief goed betaalde job in de ziekte- of invaliditeitsverzekering belanden, maar daarna tegen een laag loon opnieuw aan de slag gaan, geconfronteerd kunnen worden met een duidelijk inkomensverlies. Hetzelfde geldt voor personen die een deeltijdse job in het kader van toegelaten arbeid, dus met gedeeltelijk behoud van een ZIV-uitkering, willen inruilen voor een voltijdse betrekking, waarbij meestal geen cumulatie tussen uitkering en arbeidsinkomen mogelijk is.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Mechelen Natascha
• Co-promotor: Bogaerts Kristel
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de federale overheid. UA levert aan de federale overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de federale overheid. UA levert aan de federale overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project zal een grondige juridische analyse maken van de sociale zekerheidswetgeving betreffende de criteria die recht geven op sociale zekerheid in alle aspecten. De link met de migratiewetgeving zal worden gemaakt. Er zal ook een beleidsanalyse van de recente ontwikkelingen op het gebied van sociale zekerheid voor immigranten worden gemaakt.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De context en het doel van het onderzoek worden door de Koning Boudewijn Stichting (KBS) uitvoerig toegelicht in de projectbeschrijving. In de projectbeschrijving worden ook 6 operationele doelstellingen onderscheiden: 1. Het opstellen van een socio-economisch profiel van de eenoudergezinnen in België en de gewesten 2. Het beschrijven van de hulpverleningssituatie van deze gezinnen op basis van individuele gesprekken, focusgroepen, getuigengroepen en literatuurstudie 3. Het analyseren van de inkomenssituatie van deze gezinnen 4. Het analyseren van beleidsalternatieven 5. Het opstellen van beleidsaanbevelingen 6. De organisatie van een ronde-tafel conferentie

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Mechelen Natascha

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds NBB. UA levert aan NBB de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De opdrachtgever vraagt om de door Eurostat gehanteerde methodologie te evalueren en om het effect op de variantieschattingen na te gaan van het gebruik van additionele gegevens inzake steekproefdesign aangeleverd door de FOD Economie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft de update van de Belgische component in het model EUROMOD. Het gaat om de volgende taken: 1) update van de input database gebaseerd op EU-SILC 2) bouwen van de beleidssystemen in EUROMOD 3) validering en opname in EUROMOD 4) Landenrapport

Onderzoeker(s)

• Promotor: Salanauskaite Lina

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de Vlaamse overheid. UA levert aan de Vlaamse overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project onderzoeken we de arbeidsmarktpositie van tweede generatie migrant aan de hand van survey en administratieve data. We willen ook de determinanten identificeren van deze uitkomsten, en aldus nuttige inzichten verschaffen aan beleidsmakers. Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds NBB.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Corluy Vincent
• Co-promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het onderzoek gaat de impact van de crisis na op bijstandsgerechtigden in de Europese lidstaten. Hiervoor wordt gekeken naar i) de institutionele veranderingen die relevant zijn voor deze groep (i.e. hoe het wetgevend kader beïnvloed werd door crisismaatregels en hervormingen) en ii) de impact van deze veranderingen op de levensstandaard van bijstandsgerechtigden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Mandaathouder: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft de update van de Belgische component in het model EUROMOD. Het gaat om de volgende taken: 1) update van de input database gebaseerd op EU-SILC 2) bouwen van de beleidssystemen in EUROMOD 3) validering en opname in EUROMOD 4) Landenrapport

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit onderzoeksproject analyseert de relatie tussen demografische ontwikkelingen, de arbeidsmarkt en resultaten van sociale inclusie. Het onderzoek focust op de demografische groepen die moeilijk werk vinden, en dus geconfronteerd worden met een verhoogd risico op armoede.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de Herculesstichting. UA levert aan de Herculesstichting de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Decancq Koen
• Co-promotor: Mortelmans Dimitri
• Co-promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Vlaams Armoedesteunpunt (VLAS). Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de Vlaamse overheid. UA levert aan de Vlaamse overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EC. UA levert aan EC de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit onderzoeksproject staan drie onderzoeksvragen centraal. Ten eerste, de meting van ongelijkheid. Verder bouwend op mijn vroeger onderzoek naar multidimensionale ongelijkheidsmeting, bestudeer ik de meting van multidimensionale armoede en sociale mobiliteit over meerdere perioden. Ten tweede, ben ik geïnteresseerd in het onderzoeken van de oorzaken van ongelijkheid in België en de rest van de wereld. Het centrale idee is om counterfactual verdelingen te construeren die resulteren uit het veranderen van demografische of beleidsparameters. Een derde onderzoekslijn focust op de studie van optimale herverdelend beleid. In het bijzonder ben ik geïnteresseerd in de rol van de civiele maatschappij op de bereidheid tot betalen voor herverdeling en in het uitkristalliseren van de impliciete sociale preferenties in het huidig belastingsysteem.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Decancq Koen
• Mandaathouder: Decancq Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het onderzoeksproject sluit aan bij een uitgebreide literatuur rond de evolutie van welvaartstaten. De focus van het project ligt op ontwikkelingen binnen bijstandstelsels, in een Europees comparatief perspectief. Enerzijds wordt ingegaan op de implementatie van de activeringsrationale in bijstandstelsels. Hoe is dit in de verschillende Europese landen uitgevoerd? Hoe heeft dit de situatie van bijstandsgerechtigden beïnvloed? Welke gevolgen heeft dit gehad naar de generositeit van de welvaartstaat, en naar uitkomsten? Hierbij zal ook aandacht gaan naar nieuwe manieren om activering en uitkomsten van activering te meten. Anderzijds wordt gekeken naar de invloed van de financiële crisis en de daaropvolgende schuldencrisis op de Europese bijstandstelsels en welvaartstaten. Welke mechanismen spelen hier, welke factoren zijn relevant bij het bepalen van de invloed van een onverwachte economische schok op de bodem van de welvaartstaat? Er wordt onder andere gekeken naar ernst van de crisis, publieke opinie, framing van de welvaartstaat en eerdere evoluties binnen bijstandstelsels.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Mandaathouder: Marchal Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Opmaak van een wetenschappelijke bijdrage als insteek voor het proefproject armoedetoets op het decreet sociale bescherming - luik kindpremie, overeenkomstig de afspraken gemaakt met de kabinetten van ministers Lieten en Vandeurzen en de bevoegde administratie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Mechelen Natascha

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds CEPS/INSTEAD. UA levert aan CEPS/INSTEAD de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het project bouwt voort op eerder onderzoek naar knelpunten in de huidige SPI-vrijstelling van bestaansmiddelen voor leefloongerechtigden. Uitgaande van de vaststellingen uit vorig onderzoek zal in dit project verder op zoek gegaan worden naar knelpunten in de SPI-vrijstelling en naar zinvolle alternatieven.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van Mechelen Natascha

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Ten eerste willen we een zicht krijgen op de kenmerken van de studenten die een leefloon of een equivalent leefloon aanvragen. Ten tweede staan we stil bij de wetgeving inzake studenten en (equivalent) leefloon en doen een verkennende studie inzake de implementatie van de bestaande wetgeving. In een derde deel gaan we kort in op de doorstroom van studenten uit de bijstand.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Cuypers Daniël

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Neels Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Ghysels Joris

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds UGent. UA levert aan UGent de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project gaat op zoek naar verklaringen voor socio-economische ongelijkheden in gezondheidsgedrag, meerbepaald in het vaccinatiegedrag van ouders met betrekking tot hun kinderen. Ter illustratie: in 2005 kreeg in kansarme gezinnen in Vlaanderen 1 kind op 5 minstens 1 van de aanbevolen dosissen van het gecombineerd zuigelingenvaccin1 niet binnen de aanbevolen leeftijdsrange toegediend. In niet-kansarme gezinnen ging het om 1 kind op 10 (Testelmans et al., 2006). Gelijkaardige ongelijkheden worden ook stelselmatig voor ander gezondheidsgedrag vastgesteld (Bury, 2005), maar de onderliggende mechanismen zijn onduidelijk. We combineren empirische (administratieve en enquête-) gegevens met gerandomiseerde experimenten om het relatief belang van de door ons naar voren geschoven mechanismen te meten en te kwantificeren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Van Damme Pierre
• Mandaathouder: Lefevere Eva

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het huidige project behelst de uitbreiding van de SHARE database, i.e. de creatie van de SHARE golf 4 database. Binnen dit project wordt de longitudinale steekproef opnieuw bevraagd om de veranderingen sinds de laatste golf te registreren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Verschillende Europese welvaartstaten hebben zich gedurende de laatste twee decennia 'heruitgevonden' als 'sociale investeringsstaten' (Giddens, 1998): waar vroeger de meeste aandacht ging naar 'passieve' inkomensbescherming, ligt voortaan de nadruk op participatie in de arbeidsmarkt en investeringen in menselijk talent. Dit onderzoek poogt de relatie te onderzoeken tussen de sociale investeringsstaat en armoede/inkomensongelijkheid. Ondanks het feit dat vele beleidsdocumenten een 'natuurlijke symbiose' veronderstellingen tussen werkgelegenheidsgroei en armoede, suggereren sommige onderzoeken dat deze relatie in realiteit veel complexer is. Om de centrale onderzoeksvraag te beantwoorden, zullen de effecten van het Nederlands en Belgisch sociaal beleid worden onderzocht. Nederland en België kunnen beschouwd worden als 'most similar cases': beide landen zijn vergelijkbare open transiteconomieën, maar verschillen op het vlak van hun brede beleidsoriëntatie. Terwijl Nederland het nieuwe beleidsparadigma grotendeels omarmde, worden de beleidsevoluties in België eerder aanzien als 'incrementeel'. Het project bestaat concreet uit drie delen. Allereerst zal de evolutie van de inkomensarmoede en inkomensongelijkheid in kaart gebracht worden voor beide landen en dat voor een relatief lange periode. Vervolgens zal een nauwkeurige studie gemaakt worden van de voornaamste beleidsevoluties in beide landen. Finaal zal er gepoogd worden om beide bevindingen aan elkaar te koppelen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van den Bosch Karel
• Mandaathouder: Pintelon Olivier

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het doel van dit onderzoeksproject is tweeledig. Ten eerste moet het meer inzicht bieden in de relatie tussen de omslag naar de investeringsstaat enerzijds en de evolutie van armoede en ongelijkheden anderzijds. Een tweede doel van dit project bestaat erin te achterhalen of en waarom het ene land op het vlak van uitkomsten (in termen van armoede en sociale ongelijkheid) mogelijk succesvoller is geweest dan het andere.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Organisatie van de werkgroep 'Werk' en opstellen van een discussietekst die de voornaamste uitdagingen oplijst binnen het thema 'Werk' om de integratie van nieuwe Vlamingen te bevorderen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de Vlaamse overheid. UA levert aan de Vlaamse overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het project zal zich richten op het analyseren van de evolutie van de minimuminkomensbescherming in de EU de afgelopen tien jaar, evenals de waargenomen cross-country verschillen gebaseerd op de meest recente gegevens.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Mechelen Natascha

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Mussche Ninke
• Co-promotor: Corluy Vincent
• Co-promotor: De Maesschalck Veerle
• Co-promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In het FLEMOSI ("FLEmish MOdels of SImulation") project werken vijf internationale partners nauw samen om geavanceerde simulatiemodellen te bouwen. We starten vanuit het Europese EUROMOD-model en breiden dit model uit met specifieke Vlaamse competenties. Deze modellen worden gebruikt om de effecten van beleidswijzigingen in kaart te brengen, voordat ze omgezet worden in de praktijk.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit onderzoeksproject situeert zich op dit snijpunt met de volgende tweeledige vraagstelling. 1) Wat zijn de determinanten van de kloof tussen immigranten en autochtonen inzake arbeidsmarktpositie en ¿mobiliteit? 2) In welke mate kan immigratie een bijdrage leveren tot het financiële draagvlak voor de sociale zekerheid in het algemeen en voor België in het bijzonder, gegeven de arbeidsmarktpositie en ¿transities van immigranten?

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van Mechelen Natascha

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Voor de concrete invulling van het projectie-instrument is er inzicht nodig in de determinanten van de behoeften en hun waarschijnlijke evolutie in de toekomst. Met dit onderzoeksproject willen we vanuit het wetenschappelijk onderzoek aangeven welke determinanten van belang kunnen zijn, hoe ze zich tot elkaar verhouden en hoe ze de economische en sociale doelstellingen van kinderopvang weerspiegelen. In een tweede fase zullen we in nauwe samenwerking met de afdeling Kinderopvang van Kind en Gezin een projectie-instrument ontwikkelen dat deze determinanten vertaalt in concrete indicatoren die behoefte-projecties tot op lokaal niveau toelaten.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Ghysels Joris

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De algemene doelstelling van dit project is de analyse van zowel latente als intentionele convergentie- en coördinatiemechanismen op vlak van sociaal beleid in de Europese sfeer, meer bepaald zoals deze het Belgische sociale beleid beïnvloeden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project beoogt de uitwerking van een status questionis van de Belgische sociale zekerheid in al haar facetten. Deze wordt opgebouwd rond vier grote delen waarbinnen onder meer de vooropgestelde elementen inzake principes, doelstellingen, financiering, etc. aan bod zullen komen maar waarbinnen evenzeer aandacht zal besteed worden aan de institutionele vormgeving (opbouw, stelselkenmerken, etc.) van het stelsel, aan het sociaal zekerheidsbeleid alsook de maatschappelijke fenomenen en veranderingsprocessen die hierop van invloed zijn. Ook de Europese context en dimensie zal een plaats krijgen in het rapport. Een bijzonder aandachtspunt vormt de tijdsdimensie. De focus ligt immers niet enkel op de huidige stand van zaken maar het stelsel zal ook bestudeerd worden met oog voor de belangrijke evoluties uit het verleden en met oog voor de toekomst.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het onderzoek wil nagaan op welke manier arbeidsongeschiktheid past binnen de vervroegde uittredestelsels in Vlaanderen en hoe deze situatie zich verhoudt ten opzichte van andere welvaartsregimes. We gaan in het onderzoek op zoek naar substitutie-effecten tussen stelsels van vervroegde uittrede en willen verklaringen bieden voor vervroegde uittrede mechanismen in Vlaanderen. We zullen hiervoor factoren als gezondheid, demografische evolutie en werkgeverskenmerken analyseren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project draagt bij tot de activiteiten van de Sub-Group Indicatoren (ISG) van het Directoraat Generaal Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Gelijke Kansen van de Europese Commissie. In het kader van dit project wordt een vademecum ontwikkeld dat de werkzaamheden van de ISG samenvat, zowel met betrekking tot methodologische vraagstukken als in haar politieke dimensie. Het eindrapport omvat vooreerst; een aantal horizontale hoofdstukken met betrekking tot de ontwikkeling en het gebruik van sociale indicatoren in het kader van de Open Coordinatiemethode voor Sociale Bescherming en Sociale Insluiting; ten tweede fiches voor elke indicator waarover een akkoord werd bereikt of die wordt besproken; ten derde een webapplicatie die deze fiches omvat.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De doelstelling van dit project is het ontwikkelen van minimumbudgetten voor een groot aantal Belgische modelgezinnen. Deze minimumbudgetten kunnen nuttig gebruikt worden voor (1) het meten van de omvang en de diepte van armoede en sociale uitsluiting, (2) als richtlijn bij de vaststelling van aanvullende steun, bij het bepalen van schuldafbetalingsplannen, bij de vastlegging van onderhoudsgelden, en dergerlijke, (3) het evalueren van de doeltreffendheid van de minimum inkomensbescherming, (4) het aanmoedigen van Belgische en Europese beleidsvoerders om maatregelen te nemen voor een sociaal inclusieve samenleving.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Ter voorbereiding van de Conferentie van Europese Ministers verantwoordelijk voor hoger onderwijs betreffende het Bologna proces, werd een analyse gemaakt van de maatregelen die in de Bologna landen genomen werden om het gelijke kansenbeleid in het onderwijs te hervormen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project handelt over de ontwikkeling en de sociale doelmatigheid van de Oost-Europese welvaartsregimes in het kader van 'Sociaal Europa'. Meer in het bijzonder wordt op de inkomenspositie van ouderen gefocust. Aan de hand van verschillende kwantitatieve technieken wordt de impact geschat van verschillen tussen landen en verschillen binnen landen doorheen de tijd met betrekking tot sociaal beleid op de inter-en intragenerationele inkomensongelijkheid. In het bijzonder wordt het belang onderzocht van verschillen in 'inkomenspakketten' (publieke en private pensioenen, compensatie van de uitgaven voor gezondheid en huisvesting, inkomen uit arbeid) voor de adequaatheid van de inkomens. Op deze manier draagt dit project bij tot een beter begrip van de impact van het sociaal beleid op ongelijkheid en armoede en wordt er een bijdrage geleverd aan de literatuur over de evolutie van welvaartsregimes.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Mandaathouder: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project gaat op zoek naar verklaringen voor socio-economische ongelijkheden in gezondheidsgedrag, meerbepaald in het vaccinatiegedrag van ouders met betrekking tot hun kinderen. Ter illustratie: in 2005 kreeg in kansarme gezinnen in Vlaanderen 1 kind op 5 minstens 1 van de aanbevolen dosissen van het gecombineerd zuigelingenvaccin1 niet binnen de aanbevolen leeftijdsrange toegediend. In niet-kansarme gezinnen ging het om 1 kind op 10 (Testelmans et al., 2006). Gelijkaardige ongelijkheden worden ook stelselmatig voor ander gezondheidsgedrag vastgesteld (Bury, 2005), maar de onderliggende mechanismen zijn onduidelijk. We combineren empirische (administratieve en enquête-) gegevens met gerandomiseerde experimenten om het relatief belang van de door ons naar voren geschoven mechanismen te meten en te kwantificeren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Van Damme Pierre
• Mandaathouder: Lefevere Eva

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project beoogt een maatschappelijk oordeel van verschillende beleidsalternatieven in verband met kinderopvang. Daartoe integreert het kinderen als actoren in het collectieve economisch model van huishoudens en vergelijkt het beleidsinspanningen voor kinderopvang in Vlaanderen, Finland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk op hun verdelingseffecten (binnen en tussen huishoudens).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Ghysels Joris

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeksvragen: -conceptualisering van de 'werkende arme' en de multi-dimensionale meting -problematiek van de werkende aremn in Vlaanderen: omvang en profiel -beleidsmaatregelen: wat leert de buitenlandse ervaring en beleidsalternatieven gesimuleerd

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het project zal de bestaande obstakels en activiteitsvallen in kaart brengen die arbeidsgehandicapten ervaren bij de verschillende stappen richting arbeidsmarkt. Een eerste stap in het beantwoorden van de onderzoeksvraag bestaat uit het definiëren en het operationaliseren van de concepten 'arbeidsgehandicapten' en 'inactiviteitsvallen'. We willen een brede definitie hanteren van het begrip 'arbeidsgehandicapten' en van de omschrijving van 'obstakels en inactiviteitsvallen'.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Bogaerts Kristel
• Co-promotor: De Graeve Diana

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In het onderzoek wordt vooral aandacht besteed aan de uitdagingen waarmee de welvaartsstaat geconfronteerd wordt met name door de volgende ontwikkelingen: de vergrijzing en het toenemend belang van Europa en globalisering meer algemeen. Het onderzoek is gestructureerd rond 8 inhoudelijke en 2 methodologische domeinen : 1. armoede en inkomensverdeling 2. beleid inzake sociale zekerheid en fiscaliteit 3. Europees sociaal beleid 4. vergrijzing 5. gezin 6. arbeid 7. gezondheid 8. onderwijs 9. simulatiemodellen om beleid te evalueren 10. data en indicatoren

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Breda Jef

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het onderzoek valt uiteen in twee centrale delen. In het eerste deel wordt gezocht naar de mogelijke kenmerken van een Europees sociaal model. Bestaat er een set van gemeenschappelijke kenmerken, en zo ja, hoe verhoudt die zich ten opzichte van de verschilpunten? Daarvoor wordt de structuur, de werking en resultaten in termen van doelmatigheid van de Europese sociale markteconomieën vergeleken met sociale markteconomieën elders in de wereld. De analyse wordt gebaseerd op sociaaleconomische data op micro- en macroniveau (LIS, ECHP (EU-SILC), ESSPROS en OECD data), aangevuld met een studie van de zeer omvangrijke literatuur ter zake. De empirische data zullen worden geanalyseerd vanuit een multidisciplinair kader in de traditie van de sociale beleidswetenschap: de samenhang en diversiteit van sociale arrangementen (input) worden beschreven, en in verband gebracht met beleidsvoering (throughput) en met de uitkomsten van het beleid in termen van sociale doelmatigheid (output). Het tweede deel van het onderzoek gaat na of een Europees sociaal model moet worden versterkt, en, zo ja, hoe dat moet gebeuren. Hiervoor wordt, ten eerste, gekeken naar het gemeenschappelijk instrument van de structuurfondsen. De analyse richt zich op de geldstromen, hun opzet, omvang en doelmatigheid. Vervolgens wordt de minimuminko- mensgarantie van de verschillende lidstaten onder de loep genomen, meer bepaald vanuit de vraag over welke mogelijkheden, zowel in principe als in politieke en economische realiteit, Europa beschikt om de nationale systemen van minimuminkomensbescherming te verbeteren. Ten slotte, wordt op basis van simulaties de impact van verschillende toekomstscenario's vergeleken. Dit gebeurt vanuit dezelfde interdisciplinaire invalshoek als in het eerste deel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Mandaathouder: Rottiers Stijn

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het onderzoeksplan heeft als thema "Pensioenen en inkomenspositie van ouderen, in België en de EU, nu en in de toekomst." De maatschappelijke context van de vergrijzing van de bevolking, mobiliteit en migratie (van buiten de EU), enz. vormt een uitdaging om het wettelijk pensioenstelsel betaalbaar én legitiem te houden, zonder stijging van de armoede onder ouderen. De wetenschappelijke uitdaging betreft een beter begrip van het effect van de welvaartsstaat op het feitelijke inkomen en welvaart, met bijzondere aandacht voor ongelijkheden in de inkomensverdeling. Het project spitst zich toe op de onderwerpen: 1) armoede en ongelijkheid bij ouderen, met als doelstelling een beter begrip van welke pensioensystemen met welke kenmerken onder welke sociaal-economische omstandigheden effectief bescherming bieden aan ouderen tegen armoede en laag inkomen; 2) armoede en arbeidsmarktparticipatie bij ouders en kinderen, met als doelstelling een beter begrip (via een structureel model) van de relaties tussen sociaal beleid, gezinsvorming, arbeidsmarktgedrag, beschikbaar inkomen en het risico op armoede bij gezinnen met kinderen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel
• Mandaathouder: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In het kader van twee AGORA-projecten (AG/01/086 "Microsimulatiemodel Sociale Zekerheid" en AG/01/116 "Valorisatie van de microsimulatie van de Sociale Bescherming") werd een rekenmodel (MIMOSIS) ontwikkeld waarmee de verdelings- en budgettaire implicaties van hervormingen in de sociale zekerheid berekend kunnen worden op basis van administratieve gegevens. De essentie van het model bestaat in een gedetailleerde codering van de regelgeving in de sociale zekerheid en het toepassen ervan op een representatief staal van de Belgische bevolking. Het MIMOSIS-model werd geïntegreerd in de werking van de FOD Sociale Zekerheid en gebruikt voor de ondersteuning van de beleidsmakers bij het formuleren van beleidswijzigingen. Om het gebruik van het MIMOSIS-model te optimaliseren dient te worden nagegaan in welke mate het model zou kunnen gebruikt worden voor internationaal-vergelijkende simulaties. Het 'European Tax/benefit Model' (EUROMOD) verschaft hiervoor een belangrijk vergelijkingspunt.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Bogaerts Kristel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Hoofdobject van het onderzoeksproject is een zicht te krijgen op maatschappelijke en sociaal-economische positie van geregulariseerde migranten, op het traject dat mensen sedert hun migratie hebben doorlopen - inclusief gedurende de periode van illegaliteit. Tegelijkertijd zal er gepeild worden naar de impact van initiatieven om de bestaanszekerheid en integratie van deze groepen te bewerkstelligen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het strategische doel van dit project is de ontwikkeling van beleidsinstrumenten, in het bijzonder de ontwikkeling van sociale indicatoren voor Vlaanderen. De grote hoeveelheid Vlaams statistisch materiaal op het gebied van criminaliteit, onveiligheidsgevoelens, inkomen, sociale participatie e.d. is niet eerder samengebracht in een coherente dataset, die ter beschikking staat van een brede groep sociale actoren. In dit project wordt een dergelijke dataset samengesteld door een team van Vlaamse experten; elk met een uitgebreide ervaring in hun vakgebied (criminaliteit, sociale zekerheid, sociale participatie en lokale uitgaven) In de tweede fase van dit project wordt additionele data verzameld door middel va neen survey onder de Vlaamse bevolking, waarbij theoretisch relevante subgroepen oververtegenwoordigd worden. De keuze van deze subgroepen gebeurt op basis van de resultaten van het eerste projectdeel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Eén van de meest opvallende tendensen van de afgelopen decennia is ongetwijfeld de massale intrede van vrouwen op de arbeidsmarkt en de daaraan gekoppelde verschuiving van het kostwinnersgezin naar het tweeverdienergezin. Anderzijds lijkt de de overgang naar een tweeverdienerssamenleving aan laaggeschoolde vrouwen te zijn voorbijgegaan: zij blijven massaal in de inactiviteit of belanden in de werkloosheid. Dit heeft belangrijke socio-economische implicaties: niet alleen hebben eenverdienergezinnen een sterk verhoogd armoede ¿ risico, dit effect wordt nog versterkt doordat laaggeschoolde vrouwen vaak samenleven met een laaggeschoolde partner met een laag verdienpotentieel. Bovendien is precies de tewerkstelling van laaggeschoolde vrouwen erg belangrijk in het kader van de Europese werkgelegenheidsstrategie: in een vergrijzende samenleving is een verhoging van de tewerkstellingsgraad noodzakelijk om de sociale zekerheid betaalbaar te houden. Het voorgestelde onderzoek wil nagaan waarom het Belgische combinatiebeleid niet gewerkt heeft voor laaggeschoolde vrouwen. Verschillende hypothesen zullen getoetst worden. Zo lijkt het aannemelijk dat financiële beperkingen het zwaarst doorwegen bij vrouwen met geringe kwalificaties. Anderzijds is het niet uitgesloten dat lager opgeleide vrouwen andere voorkeuren ontwikkeld hebben ten aanzien van de combinatie arbeid en gezin. Een derde hypothese luidt dat deze vrouwen een zwaardere gezinslast hebben: niet alleen numeriek , maar ook door een cumulatie van problemen op gezinsniveau. Het is mogelijk dat deze gezinnen naast problemen van lage scholing en een laag inkomen, verhoudingswijs vaker te maken krijgen met 'kwetsbare' kinderen met diverse problemen zoals leermoeilijkheden, gedrags-en emotionele problemen, mentale en fysieke handicaps.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Ghysels Joris

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project zal handelen over het uitzicht, het ontstaan, de ontwikkeling en de sociale doelmatigheid van de Oost-Europese welvaartsregimes in het kader van 'Sociaal Europa'. Op basis van de typologie van Deacon en een analyse van de sociale indicatoren, zullen drie Oost-Europese landen worden geselecteerd die significant van elkaar verschillen. Omdat het niet mogelijk is om in een tijdsbestek van 4 jaar de gehele samenhang tussen markt, gezin en sociale bescherming (d.i. het welvaartsregime) te bestuderen, zal het onderzoek gefocust worden op de inkomensbescherming van ouderen in ruime zin, met als belangrijkste elementen: de sociaal-economische architectuur van de inkomstenbronnen van ouderen (publieke, private, semi-collectieve en collectieve pensioenen, de compensatie van uitgaven voor gezondheid en huisvesting; inkomen uit arbeid) en het resultaat (de outcomes) hiervan in termen van enerzijds inter- en intragenerationele inkomensongelijkheid en anderzijds armoede bij ouderen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Mandaathouder: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De OESO stelt om de vijf jaar een internationale vergelijking op inzake armoede en inkomensverdeling in de OESO-landen. De noodzakelijke cijfers voor België werden berekend door het CSB op basis van ECHP (1995 en 2000) en EU-SILC (2005).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De centrale vraag van ons onderzoek is: in welke mate kunnen migranten een bijdrage leveren tot het financieel draagvlak voor de sociale zekerheid en het economisch draagvlak voor de welvaartsstaat in het algemeen, met name dan in België? In welke mate kan migratie bijgevolg een oplossing vormen voor de economische en budgettaire knelpunten die zullen ontstaan door de vergrijzing? We bestuderen deze vraag met behulp van intergenerationele berekeningen, door het opstellen van een sociaal-economisch profiel van migranten, en door een raming van hun afhankelijkheid van welvaartsuitkeringen en van hun bijdragen aan de sociale zekerheid.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project bestaat uit het finaliseren van een rapport over de impact van overheidsdiensten op de inkomensverdeling, voortbouwend op een bestaande draft-versie en in samenwerking met OECD-medewerkers. Dit betekent dat alternatieve methodes worden gehanteerd om de kosten van deze diensten toe te wijzen aan individuen met verschillende kenmerken. Analyses gebeuren op micro-gegevens van ECHP (European Community Household Panel) en eventueel andere databanken van niet-Europese landen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De minimumuitkeringen in de Belgische sociale zekerheid zijn vandaag via de gezondheidsindex automatisch gekoppeld aan de evolutie van de prijzen. Begin 2004 besliste de Belgische regering om vanaf 2007 deze uitkeringen elke twee jaar ook aan te passen aan de welvaartsevolutie. In dit onderzoek gaan we na in hoeverre de sociale minima in de ons omringende landen de welvaartsgroei volgen, en welke mechanismen hiervoor ingezet worden. Wat kan het beleid in deze landen ons leren inzake welvaartsvaste sociale uitkeringen? Welke regelingen zijn mogelijk, en wat zijn hun voor- en nadelen? Het onderzoek valt uiteen in drie luiken. We starten met een actualisatie van de evolutie van de Belgische sociale minima. We gaan na in hoeverre het Belgische beleid koopkracht- en welvaartsvaste minima garandeert. Daarna vergelijken we deze evolutie met de koopkracht- en welvaartsontwikkelingen van de sociale minima in de ons omringende landen. In een Iaatste luik onderzoeken we het recente beleid dat deze landen voeren ten aanzien van de sociale uitkeringen, en met name de mechanismen die ze hanteren om de minima op regelmatige tijdstippen aan te passen aan de koopkracht- of de welvaartsevolutie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Mortelmans Dimitri

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit Europees onderzoeksprogramma is gericht op de verbetering van de vergelijkbaarheid en de toepassingsmogelijkheden van instrumenten, methoden en data voor inkomensmeting en voor de analyse van beleidseffecten op armoede en inkomensverdeling. Het CSB is betrokken bij het eerste deel van programma, dat gericht is op een een analyse van de verdeling van non-cash inkomens en de toepassing van een ruimere inkomensdefinitie. Het gaat om voordelen in natura die mensen halen uit publieke voorzieningen voor onderwijs en gezonheidszorg, als ook om voordelen die voortvloeien uit het bezit van een eigen woning. De resultaten van dit project worden gebruikt om het Europese tax-benefit model EUROMOD verder uit te breiden. Dit model wordt momenteel gebruikt voor analyse en evaluatie van beleid inzake uitkeringen en belastingen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde
• Co-promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Op 1 september 2003 werd in Belgie de wet op de basisbankdienst* van kracht, een primeur in Europa. Deze wet verplicht aile bankinstellingen een basisbankdienst aan te bieden tegen hoogstens 12 euro per jaar, en beoogt aldus bankuitsluiting in het bijzonder, en sociaal-economische uitsluiting in bredere zin doeltreffend aan te pakken. Maar in hoeverre slaagt de introductie van een wettelijk 'recht op een basisbankdienst' effectief erin de toegang tot (en gebruik van) een zichtrekening te democratiseren, en financiele exclusie en armoede te bestrijden? Hoe kunnen we effectief de totstandkoming van deze wet verklaren en haar betekenis duiden binnen het spanningsveld tussen enerzijds, toenemende liberalisering (deregularisatie) en scherpe competitie, en anderzijds kwalitatieve en betaalbare dienstverlening voar iedereen? Welke bijkomende beleidsstappen -ge'ldentificeerd en getest via goed uitgekiende experimenten- zijn het meest prangend om de potentiele impact van de wet op de basisbankdienst daadwerkelijk te realiseren? Welke concrete suggesties genereert deze unieke case voor inspanningen elders (in het bijzonder, de EU, Verenigde Staten, en Zuid Afrika) om armen met financiele diensten te voorzien? En meer algemeen, welke zijn de implicaties van onze onderzoeksstrategie en -resultaten voor het verder ontwerp en uitvoering van doordacht sociaal beleid zowel specifiek in Belgie, alsook in het buitenland meer algemeen?Om effectief de bredere impact van de basisbankdienst en, meer algemeen, het gebruik van financiele producten en diensten, te evalueren dient bijzondere inspanningen worden ge'lnvesteerd in de ontwikkeling van innovatieve data. Bestaande gegevensbanken (met name, het Sociaal-Economische Panel en de Panel Studie van Belgische Huishoudens) zijn ontoereikend om ondermeer goed te begrijpen hoe individuen de beslissing over nieuwe financiele producten conceptualiseren, in welke mate individuen in feite gebruik maken van bestaande diensten, en of het gebruik van deze diensten weldegelijk een impact heeft op individueel en huishoudelijk welzijn. De armen of huishoudens met lage inkomens, de centrale doelgroep van ons project, zijn bovendien ook vaak ondeNertegenwoordigd (omwille van selectie en studie-uitval tendenzen) in deze typische gegevensbanken (De Keulenaar, 2002; Adriaansens, 2003). De aanpak die wij vandaar wensen te promoten combineert willekeurig verdeelde experimenten ("Randomized Trials/Experiments") met sUNey gegevens met aselecte steekproeven. Onze aanpak tracht niet enkel de kennis over de sociaIe situatie rond armoede te verbeteren, maar ook bij te dragen tot het ontwerp van betere programmas om armoede te bestrijden. Bijvoorbeeld, het ontrafelen van hoe bepaalde socio­economische groepen dagdagelijkse consumptiemogelijkheden analyseren en ondernemen zal beleidsmakers en professionelen toelaten deze groepen effectiever te bereiken en bij te staan. Ook, feedback van onze willekeurig aanmoedigingsexperimenten zal ondermeer beleidsmakers toelaten de basisbankdienst zelf verder te perfectioneren en eventueel een effectieve marketingstrategie (communicatiestrategie) te ontwerpen om deze dienst te lanceren naar een breder publiek toe.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In het onderzoek wordt vooral aandacht besteed aan de uitdagingen waarmee de welvaartsstaat geconfronteerd wordt met name door de volgende ontwikkelingen: de vergrijzing en het toenemend belang van Europa en globalisering meer algemeen. Het onderzoek is gestructureerd rond 8 inhoudelijke en 2 methodologische domeinen : 1. armoede en inkomensverdeling 2. beleid inzake sociale zekerheid en fiscaliteit 3. Europees sociaal beleid 4. vergrijzing 5. gezin 6. arbeid 7. gezondheid 8. onderwijs 9. simulatiemodellen om beleid te evalueren 10. data en indicatoren

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Breda Jef

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het geïntegreerd project MICROCENSUS 2006 heeft als objectief het organiseren van een proefcensus (20% steekproef) op basis van bestaande administratieve databanken, naar analogie met de klassieke tienjaarlijkse Belgische volkstellingen in survey-vorm. De grote socio-economische thema's uit deze volkstellingen worden door het project gedekt (demografie, onderwijs, socio-economische positie, huisvesting). De doelstellingen zijn enerzijds het opbouwen van technische expertise en logistiek rond de overgang naar een administratieve bevragingswijze; anderzijds wordt erop gemikt een eerste ronde van bruibare socio-economische gegevens van administratieve oorsprong te genereren en te exploiteren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Lathouwer Lieve

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het onderzoek valt uiteen in twee centrale delen. In het eerste deel wordt gezocht naar de mogelijke kenmerken van een Europees sociaal model. Bestaat er een set van gemeenschappelijke kenmerken, en zo ja, hoe verhoudt die zich ten opzichte van de verschilpunten? Daarvoor wordt de analyse gericht op de structuur, werking en resultaten in termen van doelmatigheid v8rl de Europese sociale markteconomieën vergeleken met sociale markteconomieën elders in de wereld. De analyse wordt gebaseerd op sociaaleconomische data op micro- en macroniveau (LIS, ECHP (EU-SILC), ESSPROS en OECD data), aangevuld met een studie van de zeer omvangrijke literatuur ter zake. De empirische data zullen worden geanalyseerd vanuit een multidisciplinair kader in de traditie van de sociale beleidswetenschap: de samenhang en diversiteit van sociale arrangementen (input) worden beschreven, en in verband gebracht met beleidsvoering (throughput) en met de uitkomsten van het beleid in termen van sociale doelmatigheid (output). Het tweede deel van het onderzoek gaat na of een Europees sociaal model moet worden versterkt, en, zo ja, hoe dat moet gebeuren. Hiervoor wordt, ten eerste, gekeken naar het gemeenschappelijk instrument van de structuurfondsen. De analyse richt zich op de geldstromen, hun opzet, omvang en doelmatigheid. Vervolgens wordt de minimuminko- mensgarantie van de verschillende lidstaten onder de loep genomen, meer bepaald vanuit de vraag over welke mogelijkheden, zowel in principe als in politieke en economische realiteit, Europa beschikt om de nationale systemen van minimuminkomensbescherming te verbeteren. Ten slotte, wordt op basis van simulaties de impact van verschil- lende toekomstscenario's vergeleken. Dit gebeurt vanuit dezelfde interdisciplinaire invalshoek als in het eerste deel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Mandaathouder: Rottiers Stijn

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De hypothese die we in dit project willen toetsen is dat sedert de (voorbereiding tot) toetreding tot de Europese Unie de Centraal- en Oost- Europese transitielanden onder grotere Europese invloed zijn gekomen en zulks zichtbaar is of (zal worden) in hun pensioenbeleid en de sociale doelmatigheid ervan. Deze vraagstelling is van belang, omdat tot op heden de betekenis van Europa op het vlak van sociaal beleid beperkt is gebleven tot de zogenaamde 'Open Methode van Coordinatie' (OMC) -een zachte vorm van uitwisseling van gegevens en van vaststelling van gemeenschappelijke doelstellingen. Volgens de meeste waarnemers heeft de OMC inzake pensioenbeleid een erg beperkte impact op de nationale beleidsvoering terzake. (zie bijvoorbeeld Cantillon, 2004: 35, 38; Scharpf, 2002) Voor de nieuwe lidstaten 'in transitie' zou de OMC evenwel van veel grotere betekenis kunnen zijn. Bij de pensioenhervormingen in de 90'er jaren stonden deze landen immers onder sterke iflvloed van internationale organisaties zoals het IMF en de Wereldbank. Sinds de (voorbereiding tot) toetreding tot de Europese Unie, kan men echter verwachten dat de invloed van de Europese Unie sterk is toegenomen, des te meer omdat deze landen nog steeds in transitie zijn. Deze studie bouwt verder op de licentiaatsverhandeling van Tim Goedemé ('Pensioenen in Oost- en West- Europa. Een vergelijking van het Roemeense en Belgische pensioenstelsel.'). Dit werk opent de vraag naar de rol van Europa in de recente -en nog steeds voortgaande- hervormingen van de pensioenstelsels in de nieuwe (en toekomstige) EU-Iidstaten in transitie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Mandaathouder: Goedemé Tim

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het Planbureau heeft reeds grondige analyses doorgevoerd van de alternatieve financiering van de sociale zekerheid. Daarbij ligt de klemtoon op de effecten op tewerkstelling en output aan de hand van het model HERMES. De aard van de gebruikte methodologie laat daarbij niet toe ook de verdelingsimpact van de bijdrageverminderingen van de sociale zekerheid en de alternatieve financieringsvoorstellen in te schatten. Met de simulatiemodellen ASTER, MISISM, en de prototype-versie van MIMOSIS is dit -althans gedeeltelijk -wel mogelijk, aangezien men de effecten kan berekenen voor elk individu en/of gezin van een representatief staal van de Belgische bevolking. Het lijkt dan ook opportuun, in aanvulling van de vermelde simulaties van het planbureau, in dit project simulaties te laten uitvoeren in verband met de verdelingseffecten van alternatieve scenario's voor de financiering van de sociale zekerheid: 1. Een verlaging van de sociale zekerheidsbijdragen voor werkgevers en werknemers, gesimuleerd via MISIM; 2. Een compenserende verhoging van de indirecte belastingen volgens drie scenario's. Daartoe moet ASTER geactualiseerd worden tot de indirecte belastingwetgeving van 2005, en liefst ook lopen op een recentere budgetenquête. Mits toelating van het NIS is dat mogelijk voor de enquête van 2001, misschien zelfs voor deze van 2002. Dit is een arbeidsintensief werk dat later zal renderen wanneer we een koppeling maken tussen ASTER en MIMOSIS; 3. Een koppeling van de verdelingseffecten van deze twee maatregelen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Equalsoc is een netwerk gefinancierd door de Europese Commissie onder het 6de Kaderprogramma. Het netwerk bestaat uit 13 Europese onderzoekscentra waarvan de Commissie heeft geoordeeld heeft dat ze bijzonder niveau van academische expertise op vlak van sociale ongelijkheid en cohesie hebben opgebouwd. Het netwerk wil vergelijkend onderzoek stimuleren op vlakken zoals tewerkstelling en arbeidsmarkt, inkomensverdeling en mobiliteit, onderwijs en sociale mobiliteit, gezin en sociale netwerken, culturele differentiatie en sociaal kapitaal.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: De Lathouwer Lieve
• Co-promotor: Ghysels Joris
• Co-promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In het project AG/01/086 werd in opdracht van FOD Sociale Zekerheid door drie universitaire equipes een microsimulatiemodel ontwikkeld waarmee beleidshervormingen in de sfeer van de sociale zekerheid gesimuleerd kunnen worden op geanonimiseerde maar individuele gegevens. Dit model laat in principe toe een zeer gedetailleerd beeld te schetsen van de verdelingsimpact van maatregelen in 6 beleidsdomeinen: de sociale zekerheidsbijdragen, de werkloosheidsvergoedingen, de ziekte en invaliditeitsuitkeringen, de gezinsbijslagen, de pensioenen en de personenbelasting. Het vernieuwende (voor Belgie) en distinctieve karakter van dit model Iigt in het onderliggende databestand dat opgebouwd werd uit administratieve gegevens. De levering van de aangevraagde administratieve gegevens gebeurde in verschillende fazen. [-lierdoor was het onmogelijk om binnen de looptijd van bet project AG/01/086 alle modules met hetzelfde niveau van detail uit te werken. Vooral de module rond pensioenen bleef hierdoor onderontwikkeld. Doelstelling 1 van bet nieuwe project bestaat er in bet model up te daten, uit te breiden en te verfijnen met bijkomende gegevens, Na deze uitbreiding kan bet model gebruikt worden om de verwachtingen met betrekking tot de financiele houdbaarheid van bet sociaal zekerheidssysteem te toetsen. Bij de verdere uitbouw van bet microsimulatiemodel zal bijzondere aandacht besteed worden aan de mogelijkheid beleidsondersteunende informatie te verschaffen met betrekking tot de maatregelen opgenomen in bet wetsontwerp van 13 juli 2005 'houdende een structureel aanpassingsmecbanisme aan de welvaart van plafonds en inkomensdrempels alsook de sociale uitkeringen. (KvV Doc5l 1948/001). Doelstelling 2 van bet nieuwe project bestaat er in om bet model te situeren in een Europees/internationaal perspectief. Meer bepaald zal een overzicht gemaakt worden van andere microsimulatiemodellen met betrekking tot sociale bescberming in de Europese Unie en zal aangegeven worden hoe bet model kan gebruikt worden om bet l3elgische Nationale Actie Plan ter bevordering van de Sociale Insluiting (NAP/SI) te beoordelen en aldus bij te dragen tot bet Sociale lnsluitingsProces binnen de EU. Doelstelling 3 van bet project bestaat uit bet modelleren van gedragsreacties. Er zal aandacht besteed worden aan bet modelleren van de pensioneringsbeslissing en van beslissingen om al dan niet te participeren in de arbeidsmarkt. Bij bet modelleren van de pensioneringsbeslissing zal getracht worden om de verschillende mogelijke uitstapregelingen, die resulteren in een uitstap uit de arbeidsmarkt voorafgaand aan de opruststelling, zoals werkloosheid, tijdskrediet, invalid iteit, te onderscheiden. Doelstelling 4 van bet project bestaat uit bet beschrijven van een procedure die moet toegepast worden bij een update van bet model, wanneer meer recente administratieve gegevens beschikbaar worden. Doelstelling 5 van bet project, tenslotte, bestaat er in om onderricht te verstrekken aan de potentiele gebruikers van bet model.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project analyseert de arbeidsverdeling binnen Vlaamse hersamengestelde gezinnen. Het gaat na of de ervaring van een echtscheiding leidt tot een verandering in de tijdsbesteding van de betrokken partners. Enkele centrale onderzoeksvragen zijn: Stijgt de arbeidsparticipatie? Brengt co-ouderschap een betere gender-balans en meer vrije tijd? Groeit de rol van derden in de zorg voor de kinderen (formele en informele zorgvoorzieningen)?

Onderzoeker(s)

• Promotor: Ghysels Joris

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Lathouwer Lieve

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Een van de belangrijkste sociale uitdagingen voor Vlaanderen en Europa is aankomende veroudering van de bevolking. In dit kader stellen zich drie grote beleidsproblemen: I) de manier waarop de lasten van de vergrijzing verdeeld worden tussen generaties en binnen generaties onderling; ii) de uitbouw van een betaalbare en hoogstaande zorgvoorziening die voor iedereen toegankelijk is; iii) het optimaliseren van de deelname van ouderen aan het economische, sociale, politieke en culturele leven zodat de kennis, ervaring en vaardigheden van de ouderen nuttig ingezet kunnen worden. Bij al deze uitdagingen is het Vlaamse beleidsniveau betrokken. Vlaanderen kan met een planmatige aanpak op het gebied van ouderzorg, arbeidsbeleid, belastingen, huisvesting, onderwijs en socio-cultureelbeleid een belangrijke en noodzakelijke bijdrage leveren aan de uitdagingen waarvoor de vergrijzingsproblematiek ons stelt. Voor het ontwikkelen van een dergelijke strategie zijn goede beleidsinstrumenten onontbeerlijk. Dit project staat in voor de ontwikkeling van dit beleidsinstrument dat uit de volgende delen bestaat: -Het ontwikkelen van een longitudinaal databestand voor Vlaanderen met gegevens over inkomen, levensomstandigheden, gezondheid en zorgbehoeften van de ganse bevolking in het algemeen en de ouderen in het bijzonder. -Het ontwikkelen van een dynamisch micro-simulatiemodel voor Vlaanderen dat meting van beleidshervormingen toestaat. -Het meten van trends in intra- en intergenerationele verdeling van inkomen en rijkdom in Vlaanderen. -Het maken van een projectie van de gezonde levensverwachting. -Het meten van economische gevolgen van de vergrijzing in Vlaanderen. -In kaart brengen van trends in formele en informele zorgnetwerken. -Parameters van Vlaams zorgbeleid in Europees vergelijkend perspectief plaatsen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het is de bedoeling om, in samenwerking met de betrokken personen binnen de Algemene Directe Statistiek en Economische informatie, de op het CSB ontwikkelde modellen aan te passen aan SILC 2004 en bij de genoemde directie de nodige methodes te introduceren voor de imputatie van non-response op inkomensvragen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het onderzoek zal handelen over de vraag naar het meest optimale territoriale niveau waarop sociale herverdeling via sociale zekerheid en fiscaliteit moet georganiseerd worden, in België, in andere federale staten en in Europa. Deze vraagstelling zal op empirische wijze worden benaderd middels een internationaal en intertemporeel vergelijkend onderzoek naar de werking, de determinanten en de uitkomsten (in termen van sociale doelmatigheid) van verschillende territoriale omschrijvingen van sociale herverdeling. Er zal gebruik gemaakt worden van sociaal-economische survey gegevens en ambtelijke statistieken.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: De Lathouwer Lieve
• Co-promotor: Marx Ive
• Co-promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit piloot aktie onderzoek worden ongeveer 50 gezinnen een half jaar gevolgd door studenten, om aldus een grondig beeld te krijgen van hun bestaansmiddelen en overlevingsstrategieën. Hiermee legt dit onderzoek een verbinding tussen grootschalig kwantitatief en kleinschalig kwalitatief onderzoek op dit terrein. Tevens wordt nagegaan in hoeverre er sprake is van non-take-up van sociale uitkeringen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De moderne arbeidsmarkt vraagt een grote flexibiliteit. Werknemers dienen hun kennis en vaardigheden permanent te ontwikkelen. Een belangrijke beleidspiste is het faciliteren van deelname aan het hoger onderwijs van volwassenen. Dit VIONA-onderzoek wil met een explorerende studie bijdragen tot betere inzichten en kennis op dit domein, toegespitst op Vlaanderen. In eerste instantie wordt de participatie van volwassenen aan het hoger onderwijs op basis van de administratieve Databank Tertiair Onderwijs onderzocht. In een explorerende survey peilen we vervolgens naar het profiel, de motivaties, de barrières en de ervaringen van de volwassenen in het hoger onderwijs en de gevolgen voor hun beroepsloopbaan. Tevens worden een aantal instellingen van het hoger onderwijs bevraagd over de geleverde inspanningen op het vlak van levenslang leren, de moeilijkheden die ze hierbij ondervinden, de middelen die worden ingezet, enz. Tenslotte brengen we de instrumenten in kaart die de intrede of terugkeer van volwassenen naar het hoger onderwijs in Vlaanderen ondersteunen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Lathouwer Lieve
• Co-promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Lathouwer Lieve
• Promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Smet Mike

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project willen wij empirisch onderzoeken hoe - vertrekkende van een hoge afhankelijkheidsgraad (en derhalve kost) van de sociale zekerheid, lage arbeidsparticipatiegraden (vooral onder laaggeschoolden) en een relatief hoog niveau van (netto) minimumlonen - de publieke en private markt van zorgverlening (voor kinderen) kan uitgebreid worden, binnen de budgettaire beperkingen en mits handhaving (en verbetering) van de minimuminkomens uit arbeid en sociale zekerheid.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Ouderen vormen één van de snelst groeiende bevolkingsgroepen in Europa. Ook zijn er de laatste decennia grote veranderingen opgetreden in de levensstijl en behoeften van ouderen. Doel van dit project is te onderzoeken hoe factoren als gezondheid, economische welvaart, en sociale contacten met familieleden en anderen van invloed zijn op het welzijn van ouderen. SHARE is uniek, daar het het eerste internationale enquête-onderzoek is, waarin informatie verzameld wordt op al deze terreinen: gezondheid en gezondheidszorg, economische positie en sociale contacten en sociaal netwerk. Dit project behelst de dataverzameling en 'validering voor Belgie en Vlaanderen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Breda Jef
• Co-promotor: Mortelmans Dimitri

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project zal de aandacht uitgaan naar één belangrijk aspect van de sociale politiek, namelijk de waarborging aan alle burgers van een adequate minimuminkomensbescherming. Het instrumentarium dat de lidstaten daarvoor ter beschikking hebben, omvat de minimumlonen, de minima in de sociale verzekeringen en de sociale minima in de sociale bijstand. Eerst zal een sociaalfilosofisch kader over interstatelijke solidariteit worden opgebouwd. Dit theoretische kader moet een scherp inzicht geven in het debat over sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat en solidariteit tussen volkeren. Vervolgens wordt het theoretische kader toegepast op de Europese situatie. Hier zal de spanning tussen `sociale rechtvaardigheid als theorie' en `sociale rechtvaardigheid als praxis' centraal staan. In een tweede deel wordt de politiek in de verschillende lidstaten m.b.t. de minimuminkomensbescherming geïnventariseerd en beoordeeld. De beoordeling zal gebeuren aan de hand van de doelmatigheidsvraag, namelijk de mate waarin de verschillende beleidsinstrumenten erin slagen om de omvang van de financiële armoede terug te dringen. Het is bekend dat de armoederisico's erg ongelijk verdeeld zijn over de lidstaten, zoals blijkt uit het niveau van relatieve armoede in Portugal en Griekenland (21%) tegenover dat van Zweden (9%) (EC, 2003). Vraag is in hoeverre deze verschillen verklaard kunnen worden vanuit onderscheiden systemen van minimuminkomenswaarborging. In een derde deel komt de vraag aan bod of het opstellen van gemeenschappelijke Europese minimumstandaarden ter ondersteuning van de actuele convergentiestrategie d.m.v. de OMC, ten eerste, mogelijk, nodig en wenselijk is en, ten tweede, een grotere interstatelijke solidariteit zou vereisen. Deze vragen naar haalbaarheid en wenselijkheid zullen empirisch benaderd worden d.m.v. simulatieoefeningen. Daarbij zullen de gevolgen van verschillende scenario's van gemeenschappelijke afspraken inzake minimuminkomensgarantie worden berekend op het vlak van betaalbaarheid en op het vlak van sociale doelmatigheid, in de onderscheiden lidstaten en naar Europa als geheel. Deze simulaties zullen uitgevoerd worden op basis van de SILC-gegevensbestanden, die thans door EUROSTAT voor alle lidstaten worden aangemaakt. Deze vraagstelling sluit aan bij het debat uit de jaren `90 dat toen leidde tot een Europese aanbeveling voor een minimuminkomensgarantie in alle lidstaten (CCE, 1993; cf. Deleeck, 1991: 119-154).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Mandaathouder: Rottiers Stijn

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Marx Ive

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

The general objective of this study is to gain insight into the relationship between social policy packages and social inclusion. This objective will be achieved by the development of synthetic input indicators and by linking those indicators with outcome indicators of social inclusion. These synthetic input indicators will be about social policy packages and not just about particular welfare state arrangements.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het is de bedoeling om, in samenwerking met de betrokken personen binnen de Algemene Directe Statistiek en Economische informatie, de op het CSB ontwikkelde modellen aan te passen aan SILC 2003 en bij de genoemde directie de nodige methodes te introduceren voor de imputatie van non-response op inkomensvragen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project behelst een `pilot' enquête bij 60 huishoudens van ouderen (50+) in Vlaanderen, ter voorbereiding van deelname aan het SHARE-project in 2004. SHARE (Survey on Health, Age and Retirement in Europe) is een Europees multi-disciplinair samenwerkingsverband, met het doel een panel data set te creëren over personen van 50 jaar en ouder, met gegevens over onder meer inkomen, gezondheid, sociaal netwerk.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het gaat om een opdracht voor de Koning Boudewijnstichting. De verantwoordelijke werd gevraagd om 4 keer per jaar de verhalen van bevoorrechte getuigen te lezen en samen met anderen te analyseren, om er interessante actiepistes voor de stichting uit te halen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Lathouwer Lieve

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het is de bedoeling om, in samenwerking met de betrokken personen binnen de Algemene Directie Statistiek en Economische informatie, de op het CSB ontwikkelde modellen aan te passen aan SILC 2003 en bij de genoemde directie de nodige methodes te introduceren voor de imputatie van non-response op inkomensvragen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Verbist Gerlinde

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het gaat om een opdracht tot het redigeren van een rapport waarin de vergelijking wordt gemaakt tussen het Europees en Amerikaans sociaal beleid van het voorbije decennium. Het is de bedoeling de belangrijkste verschillen en overeenkomsten in kaart te brengen, zowel algemeen als op specifieke domeinen, waarbij de aandacht vooral uitgaat naar het beleid inzake armoede en sociale uitsluiting, maar ook naar pensioenen en gezondheidszorg. Er zal ook worden onderzocht hoe de Europese ervaring (open coördinatie) kan worden toegepast in de Amerikaanse context, en omgekeerd.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Lathouwer Lieve

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project willen wij empirisch onderzoeken hoe - vertrekkende van een hoge afhankelijkheidsgraad (en derhalve kost) van de sociale zekerheid, lage arbeidsparticipatiegraden (vooral onder laaggeschoolden) en een relatief hoog niveau van (netto) minimumlonen - de publieke en private markt van zorgverlening (voor kinderen) kan uitgebreid worden, binnen de budgettaire beperkingen en mits handhaving (en verbetering) van de minimuminkomens uit arbeid en sociale zekerheid

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: Breda Jef
• Co-promotor: Meulemans Herman
• Co-promotor: Van Steenberge Josse

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het voorgestelde onderzoek wil het problematisch karakter van inkomensongelijkheid in de huidige, postindustriële samenleving nagaan. De kernvraag daarbij is hoe de absolute en relatieve inkomenspositie zich vandaag verhoudt met sociale sigmentatie. Meer specifiek willen we achterhalen in welke mate inkomen en inkomensongelijkheid de algemene sociale ongelijkheid in de postindustriële samenleving bepaalt. De gevolgen van inkomen en inkomensverdeling voor een aantal maatschappelijke domeinen lijken vandaag immers minder éénduidig dan in het verleden. Enerzijds zijn er aanwijzingen dat het eens zo determinerend karakter van de inkomensvariabele is afgenomen terwijl er anderzijds indicaties zijn dat de relatieve inkomenspositie (dus ongelijkheid) nog steeds een cruciale factor is in het verklaren van sociale ongelijkheden op breed maatschappelijk vlak.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: De Lathouwer Lieve
• Co-promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Goossens Luc
• Co-promotor: Mortelmans Dimitri
• Co-promotor: Pelleriaux Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De Federale regering besliste dat de Sociaal Economische enquête van 2001 de laatste census zou zijn die in België uitgevoerd werd. Dit project gaat na in welke mate de onderwijsgegevens uit de census van 2001 geactualiseerd kunnen worden met behulp van de onderwijsgegevens van de Vlaamse overheid.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Pelleriaux Koen
• Promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Goossens Luc
• Co-promotor: Mortelmans Dimitri
• Co-promotor: Van den Bosch Karel

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het betreft hier een netwerk van onderzoekers erkend binnen het 5de EU-kaderprogramma (onderdeel::Improving Human Potential Programme) waarvan het CSB lid is. Onderzoek over arbeidsmarktverschuivingenen transities in andere sectoren van de samenleving wordt via seminaries en workshops uitgewisseld en vergeleken met het oog op een bijdrage tot het Europees sociaal model.

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Lathouwer Lieve

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project wordt de relatie onderzocht tussen vervoersgebruik en sociaal-economische ongelijkheid. De bestaande databanken (o.m. PSBH, Volkstelling) worden doorgelicht om een sociaal-economisch profiel van het mobiliteitsgebruik op te stellen. Met behulp van het microsimulatiemodel MISIM willen wij de gevolgend meten van beleidsmaatregelen op inkomensverdeling en armoede. De aandacht wordt toegespitst op effecten van beleidsalternatieven om openbaar vervoer aan te moedigen en om autogebruik te ontmoedigen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Bosch Karel
• Co-promotor: Cantillon Bea
• Co-promotor: De Lathouwer Lieve

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het onderzoek van het centrum voor Sociaal Beleid richt zich op vraagstukken van armoede, inkomensverdeling en de welvaartsstaat. Alnaargelang de interesse van de doctoraatsstudent kunnen onder mee volgende domeinen voorwerp zijn van onderzoek: 1. Studie van armoede en sociale zekerheid in in een internationale context om aldus een beter inzicht te verwerven in de mechanismen die de doelmatigheid van de sociale zekerheid, de tewerkstellingsprogramma's enz. bepalen. 2. Studie van de diplomatiek van armoede en bestaansonzekerheid via grootschalige socio-economische 'panel surveys'. 3. Ontwikkeling, validering en gebruik van alternatieve armoede-metingen. 4. Constructie, evaluatie en validering van vergelijkbare kwantitatieve sociale indicatoren; ontwikkeling van ijkpunten voor welzijn op basis van vergelijkende analyse. 5. Evaluatie van de effecten van voorstellen van belastingshervorming op de sociale zekerheid.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het betreft hier een Europees netwerk gecoördineerd door de stichting European Centre for Social Quality (Amsterdam). Het wetenschappelijk doel bestaat erin om op basis van het wetenschappelijk werk van de participerende teams en andere Europese projecten die daarmee in verband staan, een index rond sociale kwaliteit op te bouwen die in alle lidstaten van de EU kan worden toegepast. Het netwerk omvat wetenschappelijke vertegenwoordigers uit nagenoeg alle Europese lidstaten.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Lathouwer Lieve

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het hoofddoel van het netwerk is het stimuleren van co-operatief onderzoek naar de wijze waarop tewerkstelling van laaggeschoolden kan worden bevorderd, daarbij de valkuil van werkende armen vermijdend.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Cantillon Bea

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Project type(s)

• Onderzoeksproject