Onderzoeksgebieden - Ecoplan

Onderzoeksgebieden

1. Demervallei

De waterlopen worden hierbij integraal benaderd waarbij ook andere watergerelateerde zaken zoals erosiebestrijding, duurzaam grondwaterbeheer en dergelijke in de stroomopwaartse gebieden de nodige aandacht krijgen. Het bekkensecretariaat laat via resultaatsgericht overleg partners samenwerken en zoekt naar oplossingen en vernieuwende inzichten en initiatieven, zonder te focussen op tegenstellingen.

De visie op de gewenste ruimtelijke structuur van het buitengebied en recent gefinaliseerde ruimtelijke uitvoeringsplannen in valleigebied vormen hierbij een belangrijk kader.

Behalve het feit dat Herk & Mombeek, Stiemerbeek en Demervallei het verst staan, zit er ook een logica in de keuze van deze 3 gebieden als typische voorbeelden die in zekere zin voor het hele gebied representatief zijn.

• Herk en Mombeek staat model voor de leemgebieden met veel open ruimte landbouw en natuur en de typische kenmerken van de valleien in het zuiden van Vlaanderen.
• Stiemerbeek bevindt zich in het zandige noordstuk van het bekken in een omgeving die veel sterker verstedelijkt is, maar waarin zich toch nog bepaalde natuurparels bevinden.
• Al dit (en ander) water komt samen in de Demer van het gebied Demervallei, waar de focus ligt op het herstellen van de natuurlijke winterbedden van de Demer

2. Herk en Mombeek

Het integraal project ‘Herk en Mombeek’ is een integraal waterbeleidsproject voor het valleigebied  van de Herk, de Mombeek en hun zijlopen van aan hun brongebieden in droog Haspengouw tot de monding in de Gete.

Het oorspronkelijk integraal project uit het bekkenbeheerplan en het Grote Landschappelijke Eenheidsproject van Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren werden geïntegreerd en verruimd tot een strategisch project, waarin bekkensecretariaat Demerbekken en Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren samen het project trekken.

Volgende partners participeren sinds 2011 actief in het strategisch project: VMM, Demerbekken, Regionaal Landschap, L&V, ANB, VLM, Watering De Herk, provincie Limburg, de 9 gemeenten, terreinbeheerders Natuurpunt en Limburgs Landschap, INBO, Water en Land (erosie), landeigenaars … .

Visie en acties van het project worden geconcentreerd rond zes werkvelden:

• Waterkwaliteit
• Inrichtingsprojecten waterlopen/valleien in functie van aanpak wateroverlast  & ecologisch herstel
• Erosie
• Blauwgroene diensten
• Valleigebonden natuur
• Water voor de mens

Acties en maatregelen:

• landschapsherstel en actieve hermeandering van de Herk op het kasteeldomein in Voort
• inrichting van gemeentelijke eigendommen in functie van zachte recreatie en glanshaver/dotterhooilandbeheer
• hermeandering van de oude Mombeek in Alken, hermeandering van de Herk in Helshoven
• hermeandering van de Herk in Broekom/Heks
• Herstel alkalisch moeras in Wellen
• meerdere acties inzake herstel brongebieden en kleine landschapselementen met particulieren
• opening wandelroutes ‘verborgen moois’
• inrichting overstromingsgebied Hoenshoven,
• educatief project ‘beekbrigade’ voor scholen, 
• inrichting Hemelspark Kortessem in het kader van ruilverkaveling Jesseren,
• inrichting overstromingsgebied Stevoort, 
• acties rond spontane hermeandering  (hout in het water,
• gericht aanplanten elzen aan voet waterloop) op verschillende trajecten van  Herk en Mombeek

3. Kleine Nete

In de vallei van de Kleine Nete lopen verschillende projecten, elk vanuit een specifiek beleidsdomein en een specifieke doelstelling.

Om deze projecten zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen en synergieën te vinden die de impact op de verschillende gebruikers van de vallei van de Kleine Nete beperken, is coördinatie nodig.

De provincie zal deze coordinatie op zich nemen

Het omvat de vallei van de Kleine Nete vanaf de N19 in Kasterlee, het samenvloeiingsgebied met de Aa ter hoogte van Grobbendonk en het gedeelte van de Netevallei na de samenvloeiing van Kleine en Grote Nete op het grondgebied van Lier.

4. Laagland park Mersem

Situering

• Groene gordel gelegen tussen het centrum van Merksem en de E19
• Open gebied met eigenschappen van oude polderlandschappen.
• 130ha

Doel

• Omvorming tot een natuurgebied met diverse recreatieve mogelijkheden
• Het park moet de groene gebieden ten zuiden en ten noorden van Merksem verbinden.

Past binnen een aantal lange termijnvisies:

• Masterplan Mobiliteit Antwerpen 2020
• Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen
• Ruimtelijk structuurplan van de provincie Antwerpen

5. Stiemerbeek

Situering

• De Stiemerbeekvallei, is gelegen op grondgebied van Genk, Diepenbeek en Hasselt, ontspringt op het Kempisch plateau en mondt uit in de Demer, net stroomopwaarts Hasselt.
• Langsheen de vallei komen er van bron tot monding een veelheid aan landschappen, knelpunten en potenties voor, zoals bijvoorbeeld
  • de functie van een valleigebied in een sterk verstedelijkte omgeving (Stiemer stroomt in een eng keurslijf door Genk),
  • klimaatproblematiek (het rioleringsstelsel van Genk heeft overstorten op Stiemerbeek),
  • belangrijke natuurgebieden (natura2000 gebied in De Maten),
  • problematiek van mijnverzakkingen (brongebied van de Stiemer te Schansbroek/waterschei),
  • bebouwingsdruk in overstromingsgebied (ontwikkeling Universitaire campus in signaalgebied Demer).

Contactpersonen

• Projectleider De Wijers Wouter Van Muysen (011/29.87.21; wouter.vanmuysen@vlm.be)
• strategisch project de Wijers: Huig Deneef (011/29.87.78), Huig.deneef@vlm.be)
• Landinrichting Stiemerbeek: Stijn Hermans (011/29.87.77, stijn.hermans@vlm.be)
• Natuurinrichting Vijvercomplex Hasselt-Genk: Thomas Lemmens (011/29.87.59; thomas.lemmens@vlm.be)

6. Ruilverkaveling Pollinkhoven

Karakteristieken van het gebied

• Bodem: Gebied bestaat hoofdzakelijk uit zandleemgronden behorend tot het zandleemplateau van Izenberge en omvat nabij de oostelijke en zuidelijke grens de plaatselijk tamelijk abrupte overgang naar respectievelijk de polders en de Ijzervallei (polderintrusie)
• Waterlopen: Lokanaal (oostelijke grens), Ijzer (zuidelijke grens), Sint-Machuitsbeek, Bampoelbeek (bovenloop)
• Natuurwaarden: vooral geconcentreerd in de Ijzervallei en de vallei van de Sint-Machuitsbeek
• Infrastructuur: het gebied wordt in noord-zuidrichting doorsneden door de N8 waarvoor een omleidingsweg rond Hoogstade gepland wordt en een nieuwe (dubbele brug) over de Ijzer te Elzendamme. In de oost-westrichting wordt het gebied doorsneden door de N364

Fase waarin project zich bevindt: De inventarisatie wordt geactualiseerd en vervolledigd. Planvorming najaar 2013 – voorjaar 2014. MER in 2015

Aspecten die aan bod zullen komen: ruilverkaveling met verbrede doelstellingen

• Landbouw
• Waterbeheer
• Mobiliteit, ontsluiting
• Recreatie
• Milieukwaliteit
• Natuur/biodiversiteit
• Landschap
• Archeologie – onroerend erfgoed
• Energie uit biomassa eventueel bij het onderhoud/beheer van de landschappelijke beplantingen (middellange termijn)

Betrokken belanghebbenden

• Eigenaars/gebruikers
• Polder Noordwatering Veurne - Zuidijzerpolder
• ANB
• AWV
• ALBON
• ADLO
• Agentschap Onroerend Erfgoed
• Gemeenten (Lo-Reninge en Alveringem)
• Provincie West-Vlaanderen
• Landbouworganisaties - natuurverenigingen
• Regionaal Landschap IJzer en Polder
• Rioolbeheerders