Vlaamse context

Vlaanderen is een van de dichtstbevolkte gebieden in Europa. Het wordt gedomineerd door grote stedelijke en industriële gebieden met één van de dichtste wegnetwerken van de wereld en erg intensieve landbouw. De biodiversiteit in Vlaanderen is in het verleden sterk achteruitgegaan en er zijn geen indicaties dat deze trend aan het veranderen is. De toenemende urbanisatie en andere maatschappelijke ontwikkelingen hebben geleid tot een algemene achteruitgang van het milieu (verminderde lucht- en waterkwaliteit, meer extreme benedenstroomse overstromingen, etc.).

Het milieubeheer in Vlaanderen is sterk geïnstitutionaliseerd en competenties voor beleidsvorming en operationeel beheer zijn verdeeld over een reeks agentschappen. De Vlaamse regio is een voorbeeld van hoe de achteruitgang van het milieu en de verbonden ecosysteemdiensten worden opgelost doormiddel van hoge vervangingskosten voor technologische maatregelen en de uitbouw van specifieke infrastructuur. Eén van de redenen voor deze lage kostenefficiëntie is het relatief gebrek in kennis bij beleidsmakers wat betreft ecosysteem functioneren. Dit maakt het voor hen moeilijk om de volledige waaier aan voordelen verbonden aan ecosysteemherstel en bijhorende ecosysteemdiensten te onderkennen. De kostenefficiëntie van beleids of beheersmaatregel wordt nu berekend op basis van het behalen van één beleidsdoelstelling, zonder rekening te houden met andere beleidsdomeinen. Dit maakt dat vaak the meest efficiënte maatregelen niet geselecteerd worden aangezien hun impact niet volledig in rekening wordt gebracht.

Vlaanderen staat voor enorme uitdagingen om haar milieubeheer te verbeteren en aan Europese milieurichtlijnen te voldoen. De huidige maatregelen en acties volstaan niet om de Europese normen te behalen. Ondertussen zijn de verbonden investeringen en kosten al erg hoog. Het ecosysteemdienstenconcept heeft het potentieel om deze integratie te structureren. Het ECOPLAN project heeft als doelstelling beleidsrelevante instrumenten te ontwikkelen die kunnen helpen bij deze uitdagingen en voor de evaluatie van ecosysteemdiensten.