Internationale studiedag
28 april 2022
Universiteit Antwerpen - Hof van Liere, Prentenkabinet
Prinsstraat 13 – 2000 Antwerpen

In Frankrijk en België is het onderzoek naar de correlatie tussen jeugdliteratuur en Shoah schaars, dit in contrast met de fenomenale aandacht in Amerika (iedereen kent Maus van Art Spiegelman) en andere Engelstalige landen. Toch zijn de kinderboeken die de Shoah in woord en beeld brengen gestaag op gang gekomen in het naoorlogse Frankrijk en ook bij ons. De literaire kritiek en het onderzoek lijken dan wel nog in hun kinderschoenen te staan, deze studiedag zal aantonen dat de kritische analyse van dit corpus hoogst relevant is voor de toekomst.

Op deze studiedag brengen we twee gerenommeerde auteurs samen, namelijk Elisabeth Brami en Rachel Hausfater. Beiden brachten dit gevoelig onderwerp in woord en beeld, en soms zonder beeld. Hun aanpak en hun werk worden door henzelf toegelicht, alsook door hun illustratoren, uitgevers en onderzoekers. Ze gaan in dialoog over de verschillende aspecten, uitdagingen, genres en technieken (jeugdboeken, romans, strips, enz.). De twee auteurs gaan ook in op de genese van hun andere titels en op de evolutie van hun verbeelding omtrent deze problematiek.

Elisabeth Brami, klinisch psycholoog, schrijft sinds 1990. Van haar romans en albums gaan er meerdere over de Shoah. En dit voor het eerst in Sauve-toi, Elie!, een mooi voorbeeld van tekst-beeld complementariteit met Bernard Jeunet. In de loop der jaren zijn andere werken van haar (zowel jeugdliteratuur als algemene literatuur) het teken van deze verwonding gaan dragen.
Rachel Hausfater heeft bijna veertig boeken voor jongeren geschreven, voornamelijk romans en een paar albums. De evocatie van de Shoah is zeer aanwezig in haar werk, met name in het album Le petit enfant étoile, geïllustreerd door Olivier Latyk.

Een aantal onderzoekers uit binnen- en buitenland lichten de jeugdliteratuur rond de Shoah toe. Naast het oeuvre van Elisabeth Brami en Rachel Hausfater brengen zij een aantal sterke casussen samen om de verschillende aspecten van het weergeven en visualiseren van de Shoah beter te kennen en te begrijpen. 

Organisatie Prof. Kathleen Gyssels. Georganiseerd in samenwerking met de Auschwitz Stichting. 

De interventies staan nu online op het YouTube-kanaal van de Auschwitz Stichting.

Programma

Donderdag 28 april 2022

09.00 - 09.15
Accueil et introduction (Kathleen Gyssels)
09.15 - 10.00
Elisabeth Brami (auteure et psychologue clinicienne)
Chemin d’écriture, chemin de fumée
10.00 - 10.30
Béatrice Finet (Université de Picardie Jules Verne, Amiens)
De la fable à l’histoire: transmettre la Shoah aux plus jeunes
10.30 - 10.45
pause café
10.45 - 11.15
Jean Poderos (Éditions courtes et longues)
Une trace invisible
11.15 - 11.45
Kathleen Gyssels (Université d‘Anvers)
'Il était une fois un juif désespérément joyeux'" : lire l’Etoile du matin comme un conte de fée ?
11.45 - 12.15
Esther Grimalt (Université Avignon)
Dire la Shoah autrement : le petit chaperon Uf de Jean-Claude Grumberg et Des Miettes et des étoiles de Thomas Duranteau
12.15 - 13.30
déjeuner
13.30 - 14.15
Rachel Hausfater (auteure)
« Histoire cachée », ou comment l’histoire de mon père, enfant caché, se cache dans toutes mes histoires
14.15 - 14.45
Eléonore Hamaide-Jager (Université de Lille)
Faire sonner la langue, du vide à la vie : l’écriture métaphorique de Rachel Hausfater
14.45 - 15.30
Georges Lemoine (illustrateur)
Le processus du joint: témoignages sur le vif quant à la mise en images du texte
15.30 - 15.45
pause café
15.45 - 16.15
Laurent Bazin (Université Paris-Saclay)
Démons et merveilles : la Shoah au risque de l’imaginaire dans les romans contemporains pour adolescents
16.15 - 16.45
Frédéric Crahay (Mémoire d'Auschwitz asbl / Fondation Auschwitz)
My Dog Lala
de Roman Kent. L'épreuve du ghetto à travers les yeux d'un enfant
16.45 - 17.00
​Conclusion (Kathleen Gyssels)

Brochure

Klik hier om de brochure van deze studiedag te downloaden.