Onderzoek

Analyse van zakelijke en economische discoursvormen
Inzicht in tekststructuren is een essentiële bouwsteen bij de verwerving van communicatieve vaardigheden nodig in leidinggevende posities in bedrijven en organisaties. Een aanzienlijk deel van het onderzoek in de vakgroep is gewijd aan de analyse van talige communicatievormen.

• Het onderzoek van zakelijke en algemene genres in geschreven en gesproken taal resulteerde in het verleden o.m. in het ontwerpen van normen en toetsen in de zakelijke communicatie, in het toetsen van kwaliteitsbepaling van documenten en brieven, van routine-instructies, in een analyse van telefoongesprekken, ondernemingsnamen en perscommuniqués en van de historische ontwikkeling van de Duitse handelscorrespondentie.
• Onderzoek naar de verhouding tussen tekstgenres resulteerde in o.m. een studie van genrespecifieke vertaling en van de relatie tussen gesproken en geschreven genres: reported speech, omzetting van narratieve in dramatische teksten, de relatie conventionele vs. poëtische taal, de relatie van natuurlijke taal (tekst) tot andere semiotische systemen, i.c. film.
• Nauw daarmee verbonden is de studie van de factoren die een rol spelen bij de vormgeving van documenten en teksten: de invloed van het medium op het communicatieproces, op schrijfprocessen en schrijfhandelingen. Enkele onderzoeken gaan in op dieperliggende  discursieve en andere mechanismen in gelaagde teksten, o.a. de rol van 'memoria' bij het totstandkomen van teksten, de rol van gender; verwant zijn discoursanalytische benaderingen, o.m. van talkshows en redevoeringen.

Ontwikkeling van standaardinstrumenten zakelijke communicatie
De omvang van de onderwijsopdracht van de leden van de vakgroep, zowel in diversiteit als in aantallen studenten, vindt zijn neerslag in de ontwikkeling van standaardinstrumenten in het domein van de zakelijke communicatie in het Engels, Frans, Duits en Spaans (waaronder uiteraard cursussen, syllabi e.d. niet zijn inbegrepen). In de afgelopen tien jaar kwamen op dit gebied o.m. tot stand:

• woordenboeken: een meertalig economisch woordenboek Frans, meertalige woordenboeken voor Internationale Relaties en Recht, een woordenboek zakelijk Engels, Van Dale Duits-Nederlands.
• Hand- of leerboeken voor academisch taalonderwijs: handboeken zakelijk en algemeen Engels, een handboek interculturele communicatie en een elektronische taaladviesbank.

Methoden van meertaligheidsverwerving in specifieke academische, i.c. economische contexten
Taalbeheersing is een middel bij uitstek tot succesvol communiceren in een handelingsgerichte context en dé sleutel tot inzicht in andere culturen, mentaliteiten en intenties.

• Op de maatschappelijk-economische noodzaak van die kennis is gewezen in enkele behoeftenonderzoeken bij afgestudeerden in bedrijven. In hetzelfde perspectief werd onderzoek gedaan naar de rol van het Engels en het Frans als lingua franca.
• Een grote uitdaging daarbij is dat deze taalverwerving dient gerealiseerd te worden voor drie (tot vier) vreemde talen tegelijk, bovendien nog in een niet-specifieke talenopleiding. Het aanleren van vreemdtalige grammaticale en lexicale codesystemen op het beschreven niveau moet gelet op die beperkingen dan ook zo efficiënt mogelijk gebeuren. Het taalonderzoek moet dus gericht zijn op de ontwikkeling van zo performant mogelijke en universele procedures bij het aanleren van vreemde talen door hoogopgeleide (jonge) volwassenen. Dat kan slechts door het inzichtelijk maken van structuren. Het onderzoek is er dan ook op gericht de regels die de competence van moedertaalsprekers onbewust (d.i. cognitief) sturen, te expliciteren. Met betrekking tot grammatica en de lexico-grammatica resulteerde dit in analytisch-descriptieve benaderingen van specifieke grammaticale problemen in het Spaans en het Engels; de cognitieve benadering bij de studie van de uitdrukking van spatiale relaties in natuurlijke talen en de analyse van natuurlijke talen als tekensystemen; ten slotte zijn er de pragmatische benaderingen van tekstgrammatica, m.b.t. anaforen en woordvolgorde.
• Direct aansluitend bij het voorgaande is de aandacht voor de didactiek van het onderwijs in taal en communicatie. Er werd onderzoek verricht naar enerzijds de didactiek van de vreemdetaalverwerving, de didactiek van vreemde talen met de computer, van het Engels, van fraseologismen, anderzijds naar de didactiek van communicatievormen en -processen: telefoongesprekken, bedrijfscommunicatie, schrijfonderwijs in het Engels.

Teksten en talige communicatie zijn geen geïsoleerde fenomenen maar staan vooral voor inhouden, o.m. als de sleutel bij uitstek tot een betere kennis en inschatting van andere landen, instellingen en culturen.

• In dit domein publiceerden leden van de vakgroep land- en-cultuurstudies over Engeland, over taalpolitiek in België, over het Duitse taalgebied, en Latijns-Amerika, over cultuur in de Derde Wereld en over culturele achtergronden in het algemeen; over taalcultuur en standaardtaal in het Nederlands en het Frans, over diglossie in het Duits; in historisch opzicht over de relaties Duits-Nederlands; in dit verband zijn ook literair-historische studies te noemen over het geestesleven in Frankrijk en een semantische benadering van de sociaal-economische geschiedenis.

Afgestudeerden van de Faculteit BE komen meteen terecht in een steeds verder globaliserende wereldeconomie. Interculturele competenties geven hen een “competitive edge” bij internationale contacten en onderhandelingen, bij marketingactiviteiten in verschillende landen, bij korte of langdurige zendingen naar het buitenland, en meer.

Binnen het Departement IBC wordt intercultureel onderzoek verricht met betrekking tot: reclame-advertenties in Europa en Azië; bank-tot-klant communicatie in verschillende culturen; internationale zakelijke onderhandelingen, inz. tussen Europa en China; zakenpraktijken in diverse landen; pedagogie van het onderwijs in interculturele communicatie in de zakenwereld.

Informatie binnenkort beschikbaar.