Instituut voor Professionele en Academische Communicatie

IPAC-projecten

Impulsfinanciering: de IPAC-vrije ruimte

Van de jaarlijks aan IPAC toegewezen middelen voor personeel en voor werking staat een klein deel open voor projectmatig gebruik ten behoeve van ondermeer curriculair taalonderwijs en toegepast taalkundig onderzoek.

Procesanalyse van 'schrijven op basis van externe bronnen' in een vreemde taal: Frans en Spaans (fase 2) - 01/01/2019-30/04/2019

Abstract

Het betreft een verlenging van het project met dezelfde naam dat liep van 1/10/2018 tot 31/12/2018. 
Van de in dit project vooropgestelde doelstellingen werden de volgende reeds gerealiseerd:
Doelstelling 1: Voorbereiden van peer-reviewed tijdschriftartikel:
o Inwerken in literatuur & opstellen database van relevante literatuur
o Uitschrijven deel artikel (inleiding, methode onderzoek (experimenten))
Doelstelling 2: Het actief deelnemen aan een wetenschappelijke bijeenkomst:
o Organiseren van eigen studiedag 'Source-base writing in a foreign language' op 30/11/2018.
o Zie bijlages 1 & 2programma en deelnemers studiedag.
Doelstelling 3: Dataverwerking:
o Bestaande data verder aanvullen + nieuwe data opschonen
o Voorbereiding (codering) van data ter analyse

In de voorziene periode stellen we de volgende doelstellingen voorop:
Doelstelling 1: Het voorbereiden van een aanvraag voor doctoraal onderzoek (FWO-onderzoeksproject en BOF DOCPRO4):
Doelstelling 2: Het verder analyseren van de data
Doelstelling 3: Voorbereiden van peer-reviewed tijdschriftartikel
o Verder uitschrijven artikel aan de hand van de inzichten uit de data-analyse

Onderzoekers

Grammatica-oefenmodule voor zakelijk Frans gericht op Nederlandstaligen (fase 2) - 01/01/2019-30/06/2019

Abstract

Dit tweede deel van het project (Fase2) heeft enerzijds als doel om het reeds aangemaakte grammatica-oefeningenpakket uit de breiden met topics die vooral gericht zijn op de niveaus B1+ en B2 van het ERK (studenten Zakelijk en Economisch Frans 2 en 3) en die niet aan bod kwamen in fase1 van het project (vb. le subjonctif, les connecteurs). Anderzijds zal ingezet worden op het aanmaken van een aantal  theoretische aanvullingen bij het grammaticahandboek dat vanaf academiejaar 2019-2020 voor de studenten toegepaste economische wetenschappen wordt ingevoerd.

Onderzoekers

Procesanalyse van 'schrijven op basis van externe bronnen' in een vreemde taal: Frans en Spaans (fase 1) - 01/10/2018-31/12/2018

Abstract

In het hedendaags schrijfvaardigheidsonderwijs is 'schrijven op basis van externe bronnen' een belangrijke vaardigheid. In recent onderzoek (Vangehuchten, Leijten & Schrijver, 2018; Leijten, Van Waes, Schrijver, Bernolet & Vangehuchten, 2017) hebben de aanvragers van dit voorstel zowel het product (voor Spaans als vreemde taal en Nederlands als moedertaal) als het proces (enkel voor Nederlands als moedertaal) onderzocht.
De fundamentele doelstelling van dit voorstel is om dit onderzoek nu uit te breiden naar de procesanalyse van het schrijven op basis van externe bronnen in het Frans en het Spaans als vreemde taal, om zo een belangrijke bijdrage te leveren tot het wetenschappelijk onderzoek, aangezien dit studiegebied zich momenteel in volle ontwikkeling bevindt (Nas & Van Esch, 2014; Ruiz-Funes, 2015).

Onderzoekers

Grammatica-oefenmodule voor zakelijk Frans gericht op Nederlandstaligen (fase 1) - 01/08/2018-31/12/2018

Abstract

Dit project heeft als doel om een grammatica-(oefeningen)pakket te ontwikkelen als aanvulling op het grammaticahandboek dat vanaf het academiejaar 2019-2020 voor bachelorstudenten in de toegepaste economische wetenschappen wordt geïntroduceerd. Het grammatica-pakket wordt (deels) contrastief opgevat en de oefeningen zullen zich overwegend situeren binnen zakelijke en economische contexten. Het is enerzijds gericht op het wegwerken van lacunes in de basiskennis van het Frans. Anderzijds zullen de oefeningen zich toespitsen op de moeilijkheden die ook meer gevorderde Nederlandstalige studenten blijven ondervinden met specifieke topics uit de grammatica. Naast oefeningen zal het grammatica-pakket ook theoretische aanvullingen bevatten op het nieuwe grammaticahandboek. Daarbij zal de focus hoofdzakelijk liggen op elementen die bij veel Nederlandse taalleerders problemen (blijven) opleveren. In fase1 van het project ligt de nadruk op het uitwerken van oefeningen het niveau B1 (tot B1+) van het ERK.

Onderzoekers

Beleefdheidsstrategieën in toerismebureaus. Een vergelijkend onderzoek in Vlaanderen, Wallonië, Nederland en Frankrijk (fase 2) - 01/01/2018-30/06/2018

Abstract

In dit vervolgproject wordt de bestaande analyse van de beleefdheidsstrategieën uitgediept met een focus op de vergelijking tussen Vlaanderen en Nederland. Dit cross-linguïstisch onderzoek heeft als doel om bepaalde conversationele gewoontes van beide regio’s in kaart te brengen. Hierbij wordt er steeds rekening gehouden met mogelijke intraregionale variatie en invloed van individuele kenmerken. We bekijken (1) de aan- of afwezigheid van bepaalde ‘face enhancing acts’ in de openings- en afsluitfase, (2) de concrete pragmalinguïstische uitingen, (3) de sequentiële opbouw en uitgebreidheid van de openings- en afsluitfase en tot slot (4) enkele andere vormen van ‘relational work’, zoals small talk en humor.

Onderzoekers

  • Promotor: Els Tobback
  • Onderzoeksmedewerker: Margot Van den Heede

Taalmanagement: Naar een dynamisch model van taalcompetenties voor internationale bedrijven in Vlaanderen (fase 2) - 01/03/2018-31/03/2018

Abstract

Dit vervolgproject bouwt verder op eerder door IPAC gefinancierd onderzoek over taalmanagement, dat leidde tot volgend onderzoeksartikel (under review): Language Policy Evaluation in a Business Setting. Language Problems and Language Planning (R. Van Herck, D. Vermandere, L. Vangehuchten). Één van de belangrijkste conclusies van dit state-of-the-art artikel is de nood aan meer onderzoek in dit domein. Recente studies doorprikken immers de mythe van het Engels Lingua Franca als uniforme oplossing voor meertaligheid op de werkvloer. En hoewel verschillende taalbeleidopties beschikbaar zijn (zoals taalcursussen, inhuren van vertalers of tolken, …), is er enerzijds een gebrek aan criteria om de efficiëntie ervan te evalueren en anderzijds aan een model dat toelaat om systematisch alternatieven te vergelijken en het meest opportune te selecteren in functie van de noden van een specifiek bedrijf (of bedrijfstak).

Onderzoekers

Beleefdheidsstrategieën in toerismebureaus. Een vergelijkend onderzoek in Vlaanderen, Wallonië, Nederland en Frankrijk (fase 1) - 15/08/2017-31/12/2017

Abstract

Het doel van het ruimere project waarin dit IPAC-project kadert, is inzicht te verwerven in de beleefdheidsstrategieën die gehanteerd worden in toerismebureaus in Vlaanderen, Wallonië, Nederland en Frankrijk. Concreet focust dit onderzoek op het gebruik van ‘face enhancing acts’ in de openings- en afsluitfase van het gesprek (bv. begroetingen, bedankingen, wensen). De analyse van deze beleefdheidsstrategieën in het corpus, bestaande uit zo’n 400 gesprekken opgenomen in 13 toerismekantoren, laat toe om bepaalde gelijkenissen en verschillen in conversatiestijlen van Vlamingen en Walen ten opzichte van elkaar en ten opzichte van hun buurlanden (Nederland en Frankrijk) te beschrijven.

Onderzoekers

  • Promotor: Els Tobback
  • Onderzoeksmedewerker: Margot Van den Heede

Onderwijsvernieuwing 'Zakelijk en Economisch Duits' voor Bachelor 2 en 3 - 01/09/2017-31/12/2017

Abstract

Met de toegekende middelen werd in eerste instantie de blended learning omgeving voor Zakelijk en Economisch Duits II  aangepast en uitgebreid  tot een gefaseerd zelfstudie-traject dat zowel grammatica als lexicon omvat en door de docent kan opgevolgd worden.
Ten behoeve hiervan werd:

  1. een uitgebreide voorbereidende zelfevaluatietest over de grammaticale stof van Duits I met feedback gemaakt die ingezet kan worden aan het begin van het eerste semester. Hierdoor krijgen zowel de studenten als de docent een goed beeld van de mate waarin de studenten de basisgrammatica, verworven in Duits I, beheersen;
  2. de alfabetische woordenlijst herwerkt (o.a. toevoeging van de stamtijden) en aangevuld met een zelfstudiemodule met feedback (zie punt 3);
  3. met ondersteuning van e-campus werden digitale oefeningen (o.a. fill-in-the-blank-oefeningen) aangemaakt  die zowel de grammatica als de woordenschat per hoofdstuk betreffen en feedback voorzien. De studenten kunnen hiermee op gefaseerde wijze oefenen, aangezien er drempels werden ingebouwd die de voortgang bewaken;
  4. gepast audiovisueel materiaal gezocht en bewerkt dat aansluit bij de diverse hoofdstukken. De studenten vinden telkens een uitgeschreven tekst met woordverklaringen en twee digitale oefeningen (één invuloefeningen en één combinatieoefening).

Onderzoekers

Taalmanagement: Naar een dynamisch model van taalcompetenties voor internationale bedrijven in Vlaanderen (fase 1) - 01/07/2017-31/12/2017

Abstract

Multinationals zijn actief in verschillende landen en hun werknemers behoren dan ook vaak tot verschillende taalgebieden, elk met hun eigen moedertaal. Vanuit een managementsperspectief is het van groot belang dat de communicatie tussen medewerkers en met de klanten zo efficiënt mogelijk verloopt. Daarom wordt vaak gekozen voor een taalbeleid waarbij één enkele voertaal (meestal Engels) wordt gebruikt, in de veronderstelling dat dergelijk beleid alle communicatieproblemen oplost. Maar als niet alle klanten of medewerkers dat Engels vlot beheersen, dan introduceer je op deze manier terug nieuwe problemen in de communicatie, waarvoor dan terug nieuwe oplossingen bedacht moeten worden. Het zou dus erg handig zijn om de mogelijke gevolgen van een dergelijke taalbeleid te kunnen voorspellen.
Met dit onderzoek willen we een dynamisch model ontwikkelen dat bedrijven toelaat om net dit soort gevolgen te modelleren en te voorzien, nog voor ze strategische keuzes moeten maken. We brengen daarvoor specifieke factoren in kaart die het slagen of het falen van een taalbeleid beïnvloeden, en we bestuderen de interne samenhang tussen deze indicatoren. Daarvoor gebruiken we verschillende onderzoeksmethodes (enquêtes, observaties, focus groepen, interviews) in een multinational in Vlaanderen. We zullen ook nagaan in welke mate de specifieke sector waarin het bedrijf actief is, een weerslag heeft op de onderlinge verhoudingen van de indicatoren.
We bestuderen in dit project één enkele sector (scheikundige sector), waaruit we één bedrijven van nabij gaan volgen (BASF). Dit onderzoeksproject is de eerste fase in het ontwikkelen van een flexibel en dynamisch model waarmee we de correlaties en verhoudingen in kaart brengen tussen de verschillende indicatoren die een impact hebben op het taalbeleid. Dit model kan dan worden ingezet als een instrument waarmee de gevolgen van een taalbeleid kunnen worden aangegeven.

Onderzoekers

Zelfpresentatie in 150 woorden of minder, van tekstanalyse tot Calliopemodule - 01/02/2016-31/08/2016

Abstract

Dit project bestudeert een onvermijdelijk genre van professionele en academische communicatie: zelfpresentatie (Goffman 1959). Het project kent twee doelstellingen: een wetenschappelijke en een onderwijskundige. De wetenschappelijke component omvat een tekstanalyse van professionele biografieën geschreven door taal- en communicatieprofessionals en studenten MPC. De onderwijskundige component betreft de ontwikkeling van een tweetalige zelfstudiemodule op het Calliope platform ontwikkeld aan de UAntwerpen.

Onderzoekers

Needs Analysis voor taalmanagement in internationale bedrijven in België: een metaliteratuurstudie - 01/02/2016-31/12/2016

Abstract

De aanwezigheid van multinationals en het toenemend belang van internationale handel hebben bij bedrijven in België een interne meertaligheid bewerkstelligd. Dit betekent dat niet alle werknemers dezelfde moedertaal delen. Bedrijven willen hierop inspelen door enerzijds meertalige werknemers te rekruteren, en anderzijds een (meertalig) talenbeleid in te voeren om de verschillende taalgroepen binnen het bedrijf te laten samenwerken.
Concrete vragen die bedrijven hebben en waarvoor ze een talenbeleid willen uitstippelen, zijn o.a.:

  • wat zijn de noden van mijn bedrijf?
  • wat is het wettelijke kader?
  • wat is het taalniveau van mijn werknemers (hoe testen? hoe differentiëren?)
  • welke opties voor taalmanagement zijn er? En wat zijn de implicaties ervan?

Onderzoekers

Language policy: Towards a dynamic model of language competences for international companies in Flanders (phase 2) - 01/03/2018-31/03/2018

Abstract

available soon

Researchers

Politeness strategies in tourism agencies. A comparative study in Flanders, Wallonia, the Netherlands and France (phase 1) - 15/08/2017-31/12/2017

Abstract

available soon

Researchers

  • Supervisor: Els Tobback
  • Research team member: Margot Van den Heede