Onderzoeksgroep MIOS

COVID-19

In deze bizarre en moeilijke tijden willen we met onze onderzoeksgroep graag bijdragen aan de kennis over het virus dat de wereldwijde coronapandemie veroorzaakte. Meer bepaald dragen we inzichten bij vanuit communicatiewetenschappelijk oogpunt. Alle MIOS-initiatieven omtrent de coronacrisis staan hieronder vermeld. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de betreffende onderzoeker(s).

Communicatiecampagne over de COVID-19 vaccins (VAXCOM)

Momenteel leiden enkele leden van onze MIOS-groep een project over de COVID-19 vaccins (VAXCOM), en meer bepaald over de overtuigingen, drijfveren en belemmeringen omtrent deze vaccins. Deze inzichten laten toe om de communicatie-uitdagingen aan te pakken die gepaard gaan met de uitrol van de vaccinatiecampagne. In samenwerking met het Centrum voor Evaluatie van Vaccins, onderzochten onze onderzoekers de huidige attitude en overtuigingen van Vlamingen ten opzichte van de COVID-19 vaccins en bespreken ze de voorlopige resultaten in een tussentijds rapport. U kunt het rapport hieronder downloaden. 

Neem contact op met prof. dr. Karolien Poels, prof. dr. Heidi Vandebosch of dr. Simone Krouwer voor meer informatie over het project. 

Coronalert: adoptie en gebruik van de COVID-19 contactopsporingsapp

Om de verspreiding van het COVID-19-virus tegen te gaan, zijn er applicaties ontwikkeld die contacten met COVID-19-geïnfecteerde personen opsporen en diegenen waarschuwen die het risico lopen het virus op te lopen. De effectiviteit van de app is sterk afhankelijk van de adoptie en het voortdurende gebruik door de bevolking. In dit kader participeert MIOS momenteel in onderzoek naar de adoptie en het gebruik van Coronalert, de Belgische COVID-19 contactopsporingsapp. Dit onderzoek is een samenwerking van MIOS, Universiteit Antwerpen, en imec-MICT, Universiteit Gent.

Het onderzoeksproject richt zich meer bepaald op determinanten van de intentie van app-gebruik, voortgezet gebruik en stopzetting van het gebruik. Er wordt onderzocht wat de kenmerken zijn van personen die (wel of niet) geneigd zijn de app te gebruiken en hoe dit zich verhoudt tot hun COVID-19 preventieve gedrag. Verder wordt er ook beoordeeld hoe het integreren van verschillende functionaliteiten de app-adoptie beïnvloedt en hoe het publiek kan worden geïnformeerd over de app-functies, privacybeschermingsmaatregelen en feedback over de (epidemiologische) impact ervan.

Het eerste onderzoek is uitgevoerd in april 2020. Publicaties (open access) zijn online raadpleegbaar. U kunt op de projectwebsite ook het rapport in het Nederlands of een samenvattend rapport in het Engels van de tweede studie (uitgevoerd in november 2020) raadplegen. 

Momenteel wordt een nieuwe studie uitgevoerd. Voor meer informatie over dit onderzoek en de eerdere onderzoeken kunt u contact opnemen met prof. dr. Michel Walrave, prof. dr. Koen Ponnet, Cato Waeterloos en Eline Baert.

Selectie van entertainment media tijdens de COVID-19 pandemie

Aan de hand van een online vignette studie vergaarden onderzoekers van de MIOS-groep inzicht in het instrumentele gebruik van entertainment media tijdens de COVID-19-pandemie. Hoe selecteren we entertainment media tijdens zo'n pandemie en lockdown? Wat zijn de invloeden van onze hedonische en eudaimonische entertainmentvoorkeuren en coping strategieën op onze selectie van entertainment? Wat is de rol van humoristische en religieuze coping bij het kiezen van entertainment in zulke moeilijke tijden? Dat en nog veel meer komt in deze studie aan de orde. Het onderzoek draagt bij aan ons begrip van de rol die entertainmentmedia spelen bij het beheersen van emoties en stemmingen, en ons algemeen welzijn.

De studie zal worden gepresenteerd tijdens het International Communication Association (ICA) congres in 2021. Bezoek de Research Gate-pagina voor meer informatie. Ten slotte werden de resultaten van het onderzoek op een toegankelijke en eenvoudige manier gepresenteerd aan laatstejaarsstudenten uit de middelbare school. Enerzijds om hen kennis te laten maken met de actuele COVID-19-onderzoeksbijdragen van onze faculteit. Anderzijds om hen te inspireren om zich volgend jaar zelf in te schrijven aan onze universiteit. Je kunt de video op YouTube vinden.

Neem contact op met drs. Anouk De Ridder (voor de resultaten met betrekking tot televisie), drs. Rowan Daneels (voor de resultaten met betrekking tot games), prof. dr. Heidi Vandebosch of dr. Sara Pabian voor meer informatie over deze studie.

Fysieke activiteit tijdens de lockdown: meer of minder bewegen?

Wanneer ons land in maart 2020 in nationale lockdown ging, veranderde ons dagelijkse leven drastisch. We moesten zoveel mogelijk binnen blijven, onze sociale contacten limiteren, en van thuis uit werken. Ook onze fysieke activiteit was onderhevig aan deze maatregel. Enkele MIOS onderzoekers zochten daarom, samen met enkele collega's van het departement Marketing, een antwoord op de specifieke vraag of mensen hun beweeggedrag aanpassen tijdens een lockdown.

Wordt er meer gewandeld, ge-start-to-runt, aan yoga gedaan of bemoeilijkt een lockdown dit net? Weten Vlamingen hun activiteitsniveau te behouden wanneer hun favoriete sportcentrum de deuren moet sluiten? Is een lockdown het ideale moment om stil te staan bij je gezondheid en bewegen mensen misschien net zelfs meer? Dit zijn allemaal vragen waar deze studie een antwoord op tracht te vinden. Vanuit een communicatiewetenschappelijk perspectief werd er ook gekeken naar of mensen tijdens de lockdown een beroep deden op communicatiemiddelen zoals smartwatches, trackers, fitnessapps, of zelfs videochat services (bv. zoomsessies) om in hun eigen living actief te zijn, blijven of worden? Op basis van de verzamelde informatie krijgen we inzichten in factoren die ertoe leiden dat mensen tijdens de lockdown tot een meer of minder actieve groep behoren. Deze inzichten laten toe om te ontdekken hoe dit gedrag in de toekomst bewerkstelligt kan worden in een wereld zonder lockdown. 

De paper is momenteel 'under review' voor publicatie in het International Journal of Environmental Research and Public Health. De resultaten van het onderzoek werden op een toegankelijke en eenvoudige manier gepresenteerd aan laatstejaarsstudenten uit de middelbare school. Enerzijds om hen kennis te laten maken met de actuele COVID-19-onderzoeksbijdragen van onze faculteit. Anderzijds om hen te inspireren om zich volgend jaar zelf in te schrijven aan onze universiteit. Je kunt de video op YouTube vinden. 

Neem contact op met drs. Michelle Symons, prof. dr. Heidi Vandebosch of prof. dr. Karolien Poels voor meer informatie over deze studie.

Hoe ervaren jongeren de coronacrisis en helpt het om daarover te schrijven?

De coronacrisis is een moeilijke oefening in geduld en dit eist z’n tol van het mentale welzijn van onze jongeren. Erover praten met anderen in een offline of online context kan enorm opluchten. In een studie van enkele MIOS onderzoekers werden jongeren en jongvolwassenen gevraagd om een persoonlijke verhaal te schrijven over hun ervaring met de coronacrisis: wat denken en voelen ze erbij en hoe gaan ze ermee om? Daarna werd er gekeken naar hoe het schrijven van zo’n verhaal hun emoties en zelfvertrouwen in het omgaan met de situatie beïnvloedt.

Met dit onderzoek verkrijgen we meer inzicht in de effecten van (online) communicatie op onze mentale gezondheid. Die inzichten zijn interessant om online support media en andere e-health applicaties te verbeteren. De resultaten van het onderzoek werden op een toegankelijke en eenvoudige manier gepresenteerd aan laatstejaarsstudenten uit de middelbare school. Enerzijds om hen kennis te laten maken met de actuele COVID-19-onderzoeksbijdragen van onze faculteit. Anderzijds om hen te inspireren om zich volgend jaar zelf in te schrijven aan onze universiteit. Je kan de video op YouTube vinden. De paper zal overigens ook worden gepresenteerd tijdens het International Communication Association (ICA) congres in 2021 en is momenteel 'under review' voor een publicatie in het International Journal of Communication.

Neem contact op met drs. Sofie Mariën, prof. dr. Heidi Vandebosch of prof. dr. Karolien Poels voor meer informatie over deze studie​

Shoppen, koken of eten we anders tijdens de coronapandemie? – #CoronaCookingSurvey

Tijdens de eerste golf van de coronacrisis was het plots moeilijker om bloem, pasta of gist te vinden en ook op sociale media kon je niet om de foto’s van zelfgebakken broden of koekjes heen. Het leek wel of er op een hele andere manier met maaltijden werd omgegaan dan voor de opkomst van het coronavirus. Om ons kook- en eetgedrag tijdens de coronapandemie te onderzoeken, werd de #CoronaCookingSurvey gelanceerd door het team van MIOS-onderzoekers dat de nadruk legt op media & voeding (nl. FOOMS - Food, Media & Society). Dit in samenwerking met UGent en KU Leuven. 

De #CoronaCookingSurvey is een grootschalige bevraging naar de impact van COVID-19 op hoe mensen met voeding en voedingsgerelateerde media omgaan. Op deze manier kunnen verschuivingen in kaart gebracht worden op vlak van koop-, kook- en eetgewoontes sinds de coronamaatregelen.

Het eerste luik van het onderzoek bestond uit een online survey van 17 april tot en met 15 juni met meer dan 37.000 deelnemers uit 38 andere landen, waarvan er meer dan 6000 uit België afkomstig waren. Specifiek voor België volgden er nog 3 mini-surveys die dieper ingingen op specifieke thema’s zoals boodschappen doen, koken en bakken, en voedingsinformatie opzoeken tijdens de corona pandemie. Een tweede luik bestond uit een nieuwe online survey van 11 november tot 8 januari, waar er 3800 participanten uit 15 landen aan deelnamen. Een overzicht van enkele Belgische resultaten kan je terugvinden via www.coronacookingsurvey.be. Voor informatie over het internationale luik kan je terecht op www.coronacookingsurvey.com. 

Momenteel is het onderzoeksteam nog volop bezig om verdere studies uit te werken op basis van de data. De verschillende enquêtes maken deel uit van lopende onderzoeksprojecten gefinancierd door VLAIO & Flanders’ Food (InFlOOD)* en FWO (From Food Media to Food Literacy)**.

Neem contact op met prof. dr. Charlotte De Backer, drs. Paulien Decorte, drs. Isabelle Cuykx, drs. Lauranna Teunissen, of met het hele team via info@coronacookingsurvey.com voor meer informatie over deze studie. 

* Flanders’ FOOD is de speerpuntcluster voor de agrovoedingsindustrie en wordt ondersteund door Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO). Door deze clusterwerking willen we samenwerking tussen ondernemingen, kennisinstellingen en overheden faciliteren. Ontdek de andere clusters op www.vlaio.be/clusters. Samen #sterkgroeien door innoveren en internationaliseren.

** Het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen (FWO) stimuleert en ondersteunt door financiële steun het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek, het strategisch basisonderzoek, het klinisch-wetenschappelijk onderzoek, de aanschaf van zware en middelzware onderzoeksinfrastructuur en het beheer van grote rekencapaciteit in Vlaanderen.

Coronablog UAntwerp

Gedurende het hele verloop van de pandemie hebben MIOS-onderzoekers bijdrages geleverd aan de coronablog van UAntwerpen en UZA (Universitair Ziekenhuis Antwerpen). Gezien het om een universiteitsbreed initiatief gaat, benaderen onderzoekers uit verschillende onderzoeksdomeinen de coronacrisis vanuit hun eigen vakgebied in wetenschappelijk onderbouwde, maar toegankelijke blogposts. Vanuit communicatiewetenschappelijk perspectief hebben verschillende MIOS-leden bijgedragen aan deze blog over de volgende onderwerpen: