Erfgoeddag

Nocturne - Balsem voor de ziel - Livestream

Erfgoeddag wordt 20 in 2020... en dat vieren we in 2021! Speciaal voor deze verjaardag pakken we uit met een niet te missen nocturne. Uitgelezen vertellers lezen voor over de vele facetten van de nacht. Zij worden geïntroduceerd en geïnterviewd door em. prof. Frank Willaert. 

• Schrijver en alumnus Hans Bogaert leest voor uit zijn debuutroman Echo. Hij neemt je mee naar het nachtelijke Berlijn, Rome en Amsterdam.
• Prof. dr. Veerle Fraeters laat je kennismaken met twee middeleeuwse vrouwen voor wie de nacht een spirituele betekenis had. 
• Schrijver, oud-stadsdichter en alumnus Maarten Inghels leest voor uit eigen werk. Laat je vooral meevoeren door de veelzijdigheid van zijn teksten en zijn sociale engagement.  
• Dichter en alumna Moya De Feyter sluit de avond af met een gloednieuwe tekst die ze hier voor het eerst zal brengen. Hoe duister is de nacht tegenwoordig nog?   
• Muzikante Aline Hopchet voorziet de avond van passende muziek. 

Heel graag laten we je meegenieten van dit betoverende programma, van de geweldige voorlezers en de nachtelijke muziek. 

Alle sprekers hebben een nauwe band met onze universiteit. Hans, Maarten en Moya zijn alumni van de Faculteit Taal- & Letterkunde. Veerle Fraeters werkt er als hoogleraar, verbonden aan het Ruusbroecgenootschap. Frank Willaert werkte van 1984-2017 als docent, hoogleraar en later gewoon hoogleraar Oude Nederlandse Letterkunde aan de UAntwerpen.  

Praktisch

Dit evenement is gratis te volgen via livestream. Vooraf aanmelden hoeft niet.

Wat? - Balsem voor de ziel. Een literair slaapmutsje. Online nocturne. 

Wanneer? - Zaterdag 24 april 2021 om 20 uur. Einde voorzien om 21.30 uur. - Meer informatie via de website van Bijzondere Collecties. 

Toegang tot de livestream: Nocturne​

Wat voorafging

​De literaire nocturne was oorspronkelijk bedoeld als pendant bij een fysieke tentoonstelling over de nacht. Julie Hardy, toen masterstudente Geschiedenis, liep stage bij de afdeling Bijzondere Collecties en stelde een expo samen over het uitgestrekte niemandsland tussen dromen en waken. Zij selecteerde unieke verhalen, boeken en prenten om de veelzijdigheid van de nacht in de verf te zetten. Voor sommigen leidt de nacht tot spanning en avontuur, tot ondeugd en geheimdoenerij, voor anderen brengt de nacht veiligheid, geborgenheid en liefde. 

Corona doorkruiste de plannen, maar de fysieke expo kreeg een digitale vertaalslag. Die expo staat sinds Erfgoeddag 2020 online en is nog steeds te bekijken. 

Een fysieke tentoonstelling voor een ruim publiek is momenteel nog steeds niet mogelijk, maar studenten en personeel van de UAntwerpen kunnen wel een kijkje komen nemen in de inkomhal van de bibliotheek (CST). Daar wordt een beperkte selectie gepresenteerd. 

Hou je het graag helemaal coronaproof? Bekijk dan de online tentoonstelling. Klik hier 

Colofon

Dit project is een initiatief van de afdeling Bijzondere Collecties (Universiteitsbibliotheek), in samenwerking met de Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap. 

Concept en uitwerking: Kara Verboven, i.s.m. Maartje De Wilde en Erna Van Looveren

Livestream: Production Office

Sponsors

We konden dit project niet realiseren zonder de warme steun van onze sponsors. 

Met dank aan: 

• Commissie Cultuurbeleid, UAntwerpen
• Faculteit Letteren & Wijsbegeerte, UAntwerpen
• Literatuur Vlaanderen
• Ruusbroecgenootschap, UAntwerpen
• Stichting Jezuïetenerfgoed, UAntwerpen 
• Universiteitsbibliotheek Antwerpen

Wikify Antwerpen!

Dit jaar organiseren het Ruusbroecgenootschap en Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek op zaterdag 27 april een Wikipedia edit-a-thon. Hiervoor gebruiken we prenten uit het Prentenkabinet van de universiteit en de Collectie Thijs.

Keuzes uit de Collectie Thijs: gewone mensen en hun geloof

De Collectie Thijs bevat ongeveer 1100 uitzonderlijke devotieprenten van de 17de tot de 20ste eeuw en vaak van Antwerpse origine. Ze werpen een uniek beeld op de alledaagse geloofspraktijk van gewone mensen. Voor Erfgoeddag stellen de Universiteitsbibliotheek en de Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap een ruime keuze uit deze unieke collectie tentoon. 

Datum
Zondag 22 april 2018

Locatie
Inkomhal Bibliotheek Stadscampus
Prinsstraat 13
2000 Antwerpen

Inkom
Gratis

Organisatie
Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap
Bijzondere Collecties Universiteitsbibliotheek Antwerpen

Historicus Alfons K.L. Thijs (1944-2014) van de Universiteit Antwerpen verzamelde zijn hele leven lang volksboekjes, handschriften, bedevaartvaantjes en devotieprenten. Kort voor zijn overlijden in 2014 selecteerde hij, samen met zijn vrouw, ongeveer 1100 devotieprenten die een uitzonderlijk onderdeel vormden van zijn uitgebreide verzameling. Deze objecten – zowel prenten als korte teksten van de 17de tot 20ste eeuw – zijn vaak van Antwerpse origine en hebben vooral betrekking op plaatsgebonden devoties, zoals de verering van de Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel. 

Gevraagd naar het waarom van zijn verzameling, antwoordde Fons Thijs graag met de kwinkslag “parce que ça m’amuse”. Maar het plezier dat hij erin vond, gaat verder dan puur hobbyisme. Het gaat, zoals hij zelf schreef, om ‘het onnoemelijk grote plezier van het zoeken en soms ook effectief vinden van ontbrekende stukjes uit de grote puzzel van het verleden’. Als folklorist was Fons bovendien vooral geïnteresseerd in het doen en laten van doodgewone mensen uit het verleden. En daarvoor zijn deze devotieprenten, die een licht werpen op de alledaagse geloofspraktijk van gewone mensen, een uitstekende bron.

Als Erkende Erfgoedbibliotheek ontbreekt het niet aan gelegenheden om interessant materiaal aan te kopen. Maar uiteraard zijn de middelen beperkt en kan je niet lukraak verzamelen: een goed bewaakt collectieprofiel is de basis van verantwoord erfgoedbeheer. De Universiteitsbibliotheek Antwerpen koos er dan ook heel bewust voor om Fons' eigen selectie aan te kopen en ze met zijn medeweten in langdurige bewaargeving onder te brengen in de Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap. Fons was immers jarenlang betrokken bij de ontsluiting van de prentenverzameling van het Ruusbroecgenooschap, kende die collectie zeer goed en liet geen kans onbenut om prenten die in deze collectie ontbraken aan te schaffen voor zijn privécollectie. De aankoop van de collectie Thijs was dan ook een gedroomde kans om de bestaande collectie devotieprenten met deze unieke stukken aan te vullen.

Voor Erfgoeddag stellen de Universiteitsbibliotheek en de Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap een ruime keuze van deze aanwinsten tentoon. Daarbij kom je bijvoorbeeld meer te weten over de relatie die de gewone man had met de verschillende heiligen uit de collectie, zoals de Heilige Lucia tot wie men zich richtte bij oogziektes of de Heilige Donatus, beschermer tegen onweer. Of, je krijgt er een beeld van het internationale karakter van de handel in dit materiaal, waarbij Antwerpse drukkers bijvoorbeeld de Spaanse, Poolse of zelfs Amerikaanse markt bedienden. Tot slot maak je in de tentoonstelling ook kennis met de prachtige esthetiek van deze ‘gewone’ objecten, die soms met bladgoud of borduursel versierd zijn of in heldere tinten ingekleurd werden.

Erfgoedzorg en zorgerfgoed aan de Universiteit Antwerpen

Als Erkende Erfgoedbibliotheek zet de Universiteit Antwerpen zich in voor kwaliteitsvolle erfgoedzorg. Tegelijk werpen haar collecties ook een fascinerend licht op het erfgoed van de zorgsector. Denken we maar aan de armenzorg of de geschiedenis van de geneeskunde. Tijdens een rondleiding achter de schermen krijgt u een unieke inkijk in dit dubbele perspectief van erfgoedzorg en zorgerfgoed.

Datum

• zondag 23 april 2017
• Rondleidingen om 10u30 (Ruusbroecgenootschap), 11u30 (Bijzondere Collecties), 13u30 (RG), 14u30 (BC), 15u30 (RG), 16u30 (BC)
• Begeleiding: Erna Van Looveren (RG), Tom Deneire (BC)

Locatie

• Startpunt: Sint-Ignatiuskapel, Prinsstraat 13b, 2000 Antwerpen

Inkom

• Gratis

Organisatie

• Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap
• Bijzondere Collecties Universiteitsbibliotheek Antwerpen