Urban Agency III

Voortbouwend op diepgaand interdisciplinair onderzoek naar de relatie tussen stadstheorie en stadsgeschiedenis (zie het USI FWO-WOG 'Urban Agency II: The Historical Fabrication of the City as an Object of Study') zal dit project de relatie onderzoeken tussen de institutionele inbedding van urban studies en de oriëntatie, aard en performativiteit van het betrokken onderzoek. Het programma zal:

1. de verschillen tussen instituten in urban studies in kaart brengen en hun ontstaan analyseren
2. de gevolgen van de institutionele factoren onderzoeken
3. good practices, wetenschappelijke voorstellen en aanbevelingen voor beleidsmakers ontwikkelen.
   

De institutionele inbedding van urban studies

In het afgelopen decennium is de strategische belangstelling voor het gebied van urban studies aan universiteiten in Europa en daarbuiten sterk gegroeid. Deze interesse werd gevoed door het discours over het "stedelijke tijdperk", waarin onophoudelijk wordt beweerd dat vandaag meer dan de helft van de wereldbevolking in steden woont en dat burgemeesters de wereld zullen redden van klimaatverandering, milieuverontreiniging, interculturele conflicten en welig tierende sociale ongelijkheden. Universiteitsbesturen beschouwen "instituten voor urban studies" als een onmisbare strategische troef om zich te positioneren in lokale en mondiale netwerken van kennisproductie. In het afgelopen decennium zijn verscheidene interdisciplinaire platforms voor onderzoek naar stedelijke studies opgericht aan universiteiten, meestal met sterke steun van het universiteitsbestuur.

Deze instituten en centra zijn meestal opgevat als platforms die een grote verscheidenheid verzamelen aan disciplines, variërend van stedelijke sociologie, politieke wetenschappen, geschiedenis, geografie, demografie en vervoerseconomie tot architectuur, stedenbouw en ingenieurswetenschappen tot milieu- en gezondheidswetenschappen. Op het eerste gezicht is de beweegreden daarvoor duidelijk:

1. Geïntegreerd en interdisciplinair onderzoek is ook op andere gebieden van tel tegenwoordig, bv. in milieustudies.
2. Deze instituten en onderzoekscentra zijn ontworpen om milieu-, sociale en culturele problemen aan te pakken die de grenzen van de natiestaat overstijgen en die een geïntegreerde en interdisciplinaire aanpak vereisen.
3. Dergelijke interdisciplinaire platforms krijgen gestalte in een context waarin steden en stedelijke actoren zich opnieuw positioneren tegenover de natiestaat en internationale politieke en institutionele netwerken. Bovendien positioneren universiteiten zich opnieuw als partners in opkomende kennisallianties met vooruitstrevende steden en stedelijke netwerken.
4. Dit alles lijkt te gebeuren met het oog op het verkrijgen van een concurrentievoordeel op andere kennisproducerende instellingen.

Hoewel de bredere context duidelijk is, blijven er echter vragen bestaan met betrekking tot de lokale verschillen en specifieke kenmerken van de betrokken instellingen en onderzoekscentra. Afhankelijk van de lokale institutionele context en andere historische omstandigheden variëren de betrokken disciplines en expertise sterk, evenals de specifieke onderzoeksbenaderingen en prioriteiten die in samenwerkingsprojecten tot uiting komen. Op dit moment ontbreekt een overzicht van deze verschillen volledig omdat we nauwelijks zicht hebben op het 'institutionele landschap' van urban studies - zelfs niet in Europa. Bijgevolg, en wat nog belangrijker is, tasten we volledig in het duister wat de gevolgen betreft van de specifieke institutionele kenmerken voor de thematische keuzes, de onderzoeksvragen en de conceptuele en methodologische benaderingen van de betrokken onderzoekers. Wat is precies de relatie tussen de institutionele omgeving enerzijds en de aard van het onderzoek anderzijds? Wat werkt en wat niet?

Hoofdonderzoekers USI

• Bert De Munck
• Stijn Oosterlynck
• Greet De Block
• Ilja Van Damme
• Tom Coppens
• Roeland Samson

Deelnemende instituten en leden