Antwerp School of Education

Hiaten in de kennisbasis voor de brede basiszorg en verhoogde zorg

Onderzoeksvragen

In opdracht van Leerpunt focuste dit onderzoek op het identificeren van kennisnoden en -hiaten over effectieve klaspraktijken voor de brede basiszorg (BBZ) en verhoogde zorg (VZ) in het gewoon basis en secundair onderwijs. Het onderzoeksteam bracht in kaart welke kennis er in de literatuur en praktijk ontbreekt over wat goed werkt in de klas, vooral binnen de brede basiszorg voor alle leerlingen en verhoogde zorg voor leerlingen die meer ondersteuning nodig hebben. Onze leidende onderzoeksvragen hierbij waren

  1. welke kennisnoden ervaren experten rond de BBZ en VZ en
  2. op welke kennisnoden biedt bestaande literatuur geen antwoord?

Doel

  • We verzamelden inzichten van onderwijsprofessionals over welke kennis zij nodig hebben voor hun werk in de klas.
  • We koppelden de ontbrekende kennis uit de literatuur aan de behoeften van het werkveld om kennishiaten te identificeren voor verdere ontwikkeling

Methodiek

  1. Literatuurstudie: We hebben zowel praktijkpublicaties als wetenschappelijke literatuur grondig onderzocht.
  2. Vragenlijst: We vroegen 40 experts uit het Vlaamse onderwijsveld naar hun kennis en behoeften op het gebied van BBZ en VZ. De groep experts bestond uit leraren, zorgcoördinatoren, leerlingenbegeleiders, directeurs en andere onderwijsprofessionals.
  3. Delphi-studie: Met dezelfde experts voerden we twee feedbackrondes uit om gezamenlijk een duidelijk overzicht van gedeelde kennisnoden te maken.

Resultaten

De resultaten van het onderzoek geven inzicht in de 9 belangrijkste bouwstenen voor effectieve klaspraktijken in BBZ en VZ. In deze bouwstenen werden 57 specifieke kennisnoden en 21 gedeelde spanningsvelden geïdentificeerd. Deze spanningsvelden geven aan waar onderwijsprofessionals tegenaan lopen bij de implementatie van BBZ en VZ in Vlaanderen.

De kennisnoden blijken uiteenlopend te zijn: sommige hebben betrekking op verder onderzoek, terwijl andere wijzen op de behoefte aan praktische oplossingen en voorbeelden. De experts geven aan dat er een duidelijk en gebruiksvriendelijk overzicht van bestaande kennis nodig is, met concrete praktijkvoorbeelden.

Het onderzoek laat zien dat de kennisnoden in de praktijk vaak veel specifieker zijn dan wat momenteel in de literatuur beschikbaar is. Dit benadrukt de waarde van onderzoek dat vanuit de praktijk vertrekt, en de noodzaak om onderzoeksresultaten te vertalen naar de dagelijkse praktijk van het onderwijs.

Het eindrapport benadrukt bovendien ook de noodzaak om bijkomende gerichte zoekacties te ondernemen naar antwoorden op specifieke kennisnoden.

Projectteam

  • Aster Van Mieghem – co-promotor UAntwerpen
  • Elke Struyf – co-promotor UAntwerpen
  • Saskia Vets – onderzoeker UAntwerpen en KdG 

  • Debbie De Neve – promotor KdG 
  • Kathleen Bodvin – promotor en onderzoeker KdG