Monica Paulis

• Doctoraatsverdediging: 27 maart 2025 om 9 uur
• Online
• Promotor: Kris Peeters
• Inschrijven via monica.paulis@student.uantwerpen.be​

Abstract

Het doel van dit proefschrift is om een systematische contextuele, tekstuele en intertekstuele analyse uit te voeren van de weergave van taalvariatie en meerstemmigheid in de zeven Italiaanse (her)vertalingen van James Joyce’s Ulysses tot aan zijn honderdste verjaardag, door te focussen op:

• de effecten die de Italiaanse taal (waarin Joyce zich verdiepte toen hij tussen 1904 en 1920 in Triëst woonde) had op het ontstaan van Ulysses;
• de ‘plurale’ aanwezigheid van Ulysses als linguïstisch product binnen het Italiaanse culturele systeem, mogelijk gemaakt door de aanwezigheid van meerdere (her)vertalingen, en de interacties die tussen deze plaatsvinden;
• de weergave in (her)vertaling van heteroglossie (anderstalige elementen - Bakhtin 1981) en heterologie (variatie binnen één taal - Todorov 1984), en de reconstructie van de polyfonie of meerstemmigheid (Bakhtin 1981) die in de brontekst ontstaat door de aanwezigheid van dergelijke elementen.

De conceptuele benadering die aan de basis ligt van dit project is geworteld in dialogisme (Bakhtin) en in het bijzonder in het inzicht dat passages met heteroglossische en heterologische elementen als meerstemmig worden ervaren. Wat de methodologische benadering betreft, is de contextualisering van Joyce’s gebruik van de Italiaanse taal gebaseerd op de analyse van primair bronmateriaal (zijn Italiaanse correspondentie en essays). De contextuele, tekstuele en intertekstuele analyses van de zeven vertalingen zijn op hun beurt verankerd in Sociology of Translation (Bourdieu) en Descriptive Translation Studies (Toury), uitgaande van het idee dat vertalingen ‘feiten van hun doelcultuur’ zijn (“facts of the culture which hosts them” Toury 1995, p. 24).

Door dialogisme als conceptuele achtergrond te gebruiken, is het mogelijk om contextuele, tekstuele en intertekstuele factoren met betrekking tot zowel het origineel als de zeven Italiaanse doelteksten met elkaar te verbinden, en om Ulysses en zijn Italiaanse vertalingen te zien als onderdeel van een zich voortdurend ontwikkelende ‘macrotext’ (O’Neill 2005), die alle werken van Joyce en al hun vertalingen in alle talen omvat. Vanuit dit perspectief kan hervertaling worden gezien als een proces dat ervoor zorgt dat de dialoog tussen de brontekst en de ontvangende culturele systemen voortdurend openblijft.

Miftahul Huda

• Programma 1 april 2025:
  • 14 u. Doctoraatsverdediging
  • 16.45 u. Indonesisch getinte receptie met Balinese dans (door Dwi Mekar) en een schilderijenexpo (door Eko Noah)
  • 17.45 - 19.00 u. Lezing door Miftahul Huda (Future Directions for Interdisciplinary Research on Indonesian Education) en de Indonesische ambassadeur voor België, Luxemburg en de EU (Challenges and Opportunities to Promote Tolerance in Indonesia)
• Lokaal M.002
• Promotoren: Tom Smits, Mieke Vandenbroucke en Helge Daniels
• Inschrijven via miftahul.huda@uantwerpen.be
• Lees Miftahuls blogpost op Bladspiegel: "How literature can nurture tolerance"​

Abstract

Dit onderzoek onderzocht hoe religieuze tolerantie wordt geïntegreerd in EFL-klaspraktijken door middel van literatuur. Het analyseerde de relatie tussen de overtuigingen van docenten en hun didactische en interactieactiviteiten, en hoe deze praktijken aansluiten bij of afwijken van het bestaande beleid. Door de docent te positioneren als de sleutelfiguur die beleid omzet in praktijk, onderzoekt het onderzoek de wisselwerking op verschillende niveaus: het macro-niveau (staatsniveau), het meso-niveau (institutioneel niveau) en het micro-niveau (individueel docentniveau). Met behulp van het geïntegreerde paradigma van Kritische Pedagogiek en Linguïstische Etnografie werd deze ingebedde single-case study uitgevoerd in 2022 tijdens de cursus Inferential Reading aan een Indonesische islamitische hogeronderwijsinstelling.

De resultaten onthullen enkele belangrijke bevindingen. Ten eerste spelen docenten in zekere mate een actieve rol bij het introduceren van religieuze tolerantie, hoewel deze rol tot uiting komt in geïndividualiseerde praktijken en uiteenlopende graden van ‘activiteit,’ beïnvloed door hun begrip van het beleid en hun persoonlijke overtuigingen. De vertaling van deze overtuigingen naar de praktijk verloopt echter niet altijd consistent. Er komen vaak tegenstrijdigheden naar voren tussen wat docenten geloven en wat ze daadwerkelijk doen. Op institutioneel niveau biedt het ontbreken van beleid onvoldoende ondersteuning voor de operationalisering van op waarden gebaseerde EFL-lessen. Op individueel niveau wordt de handelingsvrijheid van docenten voortdurend gevormd door factoren zoals overtuigingen, biografieën, ervaringen en pedagogische voorkeuren.

Ten tweede hanteren docenten verschillende didactische benaderingen om religieuze tolerantie te introduceren. De effectiviteit van een specifieke aanpak hangt af van de mate waarin studenten de leerstof kunnen verbinden met (religieuze) tolerantie en een klasomgeving ontstaat die deze waarde daadwerkelijk weerspiegelt. De gebruikte materialen zijn echter vaak niet bewust geselecteerd op hun potentieel om deze waarde te bevorderen, maar worden voornamelijk bepaald door praktische overwegingen zoals de taalvaardigheid van de studenten.

Ten derde is het gebruik van literatuur om religieuze tolerantie bij te brengen contextafhankelijk. Hoewel de syllabus de aanleiding vormt voor het integreren van literatuur, wordt het succes in het bevorderen van tolerantie beïnvloed door de beschikbaarheid van relevante literaire teksten, de taalvaardigheid van studenten en de literaire competentie van de docenten. Ook hun didactische en interactieve strategieën om religieuze tolerantie bespreekbaar te maken, bepalen hoe klassendynamiek kan bijdragen aan het bespreken van dit onderwerp.

Tot slot wordt de integratie van religieuze tolerantie in EFL-literatuurklassen beïnvloed door een complexe wisselwerking van verschillende factoren, waaronder institutioneel beleid, individuele kenmerken van de docent en contextuele elementen zoals de taalvaardigheid en de interesse van studenten in literatuur.

Michał Górnik

• Doctoraatsverdediging: 7 april 2025 om 9 uur
• Online
• Promotoren: Ma​łgorzata Tryuk (UW), Anna Jankowska (UAntwerpen) en Wojciech Figiel (UW)
• Inschrijven via rnd.jezyk@uw.edu.pl​

Abstract

Ondertitels worden veelvuldig gebruikt om taalbarrières in audiovisuele content te verkleinen. Respeaken is een techniek om live ondertitels en transcripties te creëren met behulp van spraakherkenningssoftware. Bij interlinguaal respeaken komt nog een extra aspect kijken: het tolken uit een andere taal. In het buitenland benadrukken onderzoekers en mensen in het veld dat de vraag naar interlinguaal respeaken begint toe te nemen, maar huidig wetenschappelijk onderzoek naar dit onderwerp volstaat niet om het werkelijke potentieel van interlinguaal respeaken op de Poolse (en andere) vertaalmarkten te begrijpen.

Het onderzoek in dit proefschrift heeft als doel het potentieel van interlinguaal respeaken als alternatief voor tolken te bepalen. De centrale onderzoekshypothese impliceert dat interlinguaal respeaken in bepaalde contexten een optimale vertaaloplossing biedt, in tegenstelling tot simultaan of consecutief tolken. Dit kan worden verklaard doordat interlinguaal respeaken een grotere toegankelijkheid biedt voor mensen met specifieke behoeften en het respeakers in staat stelt om vanop afstand te werken, en doordat het eindproduct een geschreven tekst is die als basis kan dienen voor bijvoorbeeld latere machinevertaling.

Dit proefschrift bestaat uit een inleiding, acht hoofdstukken, een conclusie, een tabel met verklaringen van de belangrijkste termen, een bibliografie en bijlagen. De eerste vijf hoofdstukken vormen het theoretische kader van dit onderzoek. Hoofdstuk Zes presenteert de onderzoeksmethodologie, evenals gedetailleerde hypothesen en onderzoeksvragen. Hoofdstuk Zeven presenteert en bespreekt de resultaten van dit doctoraatsonderzoek. Hoofdstuk Acht biedt een uitgebreide samenvatting van de conclusies die werden getrokken uit zowel de data-analyse als de literatuurstudie.