Doctoreren in de rechten
Informatie voor potentiële doctorandi
De doctorstitel is de hoogste academische graad die je kan behalen. Onder begeleiding van een promotor voer je zelfstandig intensief wetenschappelijk onderzoek uit. Je dringt door tot de kern van een fundamentele onderzoeksvraag, met de bedoeling een originele bijdrage aan de rechtswetenschap te leveren.
Het eindresultaat van dit onderzoek schrijf je neer in je proefschrift of thesis. Wie de thesis succesvol voor een jury verdedigt, mag de titel dragen van "Doctor in de rechten".
Waarom doctoreren?
De graad van doctor is een voorwaarde voor wie een academische carrière ambieert of wil doceren.
Doctoreren doe je echter in de eerste plaats voor jezelf. Je krijgt de kans om onder begeleiding een creatief en leerrijk wetenschappelijk onderzoek op te zetten en uit te voeren. Je wordt opgenomen in een onderzoeksgroep en komt in contact met een boeiende internationale onderzoeksgemeenschap. Je bouwt een netwerk uit en verkrijgt naambekendheid door regelmatig te publiceren over de resultaten van jouw onderzoek.
Je leert zelfstandig plannen, coördineren, evalueren en in teamverband functioneren. De overkoepelende doctoraatsopleiding verruimt je horizon, en scherpt je vaardigheden op verschillende vlakken aan (communicatie, ICT, talen,...) en bereidt je voor op een carrière binnen én buiten de academische wereld.
Een doctoraat afwerken duurt gemiddeld vier tot vijf jaar. De duurtijd is eveneens afhankelijk van de aard van jouw financiering.
Hoe begin je eraan?
Je hebt interesse, maar weet niet goed waar beginnen?
Stap 1: Zoek een onderwerp en een promotor
Je hebt in de eerste plaats een promotor nodig die jouw aanvraag en onderzoek wil ondersteunen.
Beslis eerst welke rechtstak je voorkeur heeft. Zodra je weet in welk domein je wil doctoreren, kan je op zoek naar een promotor. De onderzoeksinteresses van mogelijke promotoren kan je terugvinden onder Onderzoeksdomeinen.
Studeer je nog? Je kan in je eerste masterjaar het statuut aanvragen van aspirant-onderzoeker. Op die manier kan je tijdens je studies al kennismaken met de wereld van het wetenschappelijk onderzoek. Idealiter bereid je tijdens het aspirant-onderzoekerschap samen met jouw promotor een financieringsaanvraag voor. Een voorbeeld hiervan is het verkrijgen van een beurs als aspirant van het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen (FWO). Er is voor dergelijke aanvraag ook ondersteuning voorzien vanuit het centrale Departement Onderzoek van de Universiteit Antwerpen via het Dive-Into-PhD programma. Vanaf het einde van je eerste masterjaar word je stap voor stap begeleid naar het schrijven van een mooi goed onderzoeksvoorstel en het indienen van de beursaanvraag in maart van jouw tweede masterjaar. Meer informatie vind je op het studentenportaal.
Stap 2: Zoek financiering
Er zijn verschillende manieren om een doctoraatsonderzoek te financieren. Die worden verder op deze pagina toegelicht.
Stap 3: Contacteer de studentenadministratie
Je dient, na akkoord van de promotor(en), een aanvraagformulier toelating doctoraat in bij de Centrale Studentenadministratie. Die bezorgt het document aan onze faculteit. De Faculteitsraad beslist over de toelating en stelt je individuele doctoraatscommissie samen. Daarna kan je jouw inschrijving als doctoraatsstudent aan de Universiteit Antwerpen vervolledigen.
Meer informatie over doctoreren in het algemeen vind je op de site van de Antwerp Doctoral School (ADS). Contacteer ook de stafmedewerkers onderzoek van de Faculteit Rechten voor meer informatie over wat er wordt verwacht.
Kom je uit het buitenland en wil je naar Antwerpen komen om je doctoraatsonderzoek uit te voeren? Raadpleeg dan ook de brochure Practical guide for international PhD students.
Financieringsbronnen
1. Assistentenmandaat (AAP)
Een aanstelling als AAP (assisterend academisch personeel) kan voor maximum 6 jaar. Je besteedt minstens 50% van je tijd aan wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast verleen je onderwijsondersteuning. Ideaal dus om onderzoek te combineren met de dynamiek van het lesgeven!
Er zijn slechts een beperkt aantal assistentenmandaten en je kan slechts kandideren als de faculteit een vacature heeft.
2. Persoonsgebonden mandaat (FWO / VLAIO / VLIR UOS)
Je kan een persoonlijke beurs aanvragen bij een financieringsinstelling. Jouw onderzoeksvoorstel komt dan in competitie met dat van de andere aanvragers. Als je een mandaat verwerft, kan je vier jaar lang voltijds aan je onderzoek werken. Opgelet: elke financiering heeft eigen deadlines, voorwaarden en aanvraagprocedures.
Je hebt steeds een promotor nodig: aarzel dus niet om tijdig een professor aan te spreken over jouw interesse om een aanvraag voor te bereiden.
De bekendste beurzen zijn het mandaat aspirant fundamenteel onderzoek van het FWO (Fonds Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen), de Baekeland mandaten van het VLAIO(Agentschap Innoveren en ondernemen) en (sandwich)beurzen van VLIR-UOS (Vlaamse Interuniversitaire Raad – Universitaire Ontwikkelingssamenwerking).
Indien je een mandaat van FWO wil aanvragen, kan je als student in de masteropleiding aan de faculteit rechten of als startende doctoraatsonderzoeker instappen in het Dive Into PhD-programma van het Departement Onderzoek en Innovatie. Daarbij word je stap voor stap begeleid in het schrijven van een onderzoeksvoorstel en het indienen van de beursaanvraag.
3. Onderzoeksproject
Professoren verkrijgen regelmatig financiering voor een welbepaald onderzoeksproject. Zij gaan dan op zoek naar een geschikte onderzoeker. Je kan solliciteren naar een vacante betrekking als onderzoeker en krijgt dan het personeelsstatuut van doctoraatsbursaal. Met een belastingvrije beurs kan je gedurende vier jaar voltijds aan je onderzoek werken. Je draagt bij tot het wetenschappelijk onderzoeksproject en schrijft je in als doctoraatsstudent.
Opgelet: deze vacatures worden niet altijd publiek bekendgemaakt! Aarzel niet om bij een onderzoeksgroep te informeren of er dergelijke vacatures beschikbaar openstaan.
4. Doctoreren op eigen middelen
Je kan ook doctoreren op eigen middelen, bijvoorbeeld terwijl je elders een job hebt. Je vraagt dan geen financiering aan, maar je schrijft wel in als doctoraatsstudent. Om de band met de onderzoeksgroep aan te scherpen, zal de faculteit je als vrijwillig medewerker (onbezoldigd) registreren.