Geneeskunde en Gezondheids­wetenschappen

Twee doden per uur

“Roken kost ons land jaarlijks 11 miljard euro en 15 000 doden”

In nieuw boek behandelt kankerexpert Filip Lardon (UAntwerpen) alle actuele aspecten van roken en vapen

Alleen al in België sterven élk uur circa twee rokers vroegtijdig. Dat maakt op jaarbasis 15 000 doden, zowat het volledige inwonersaantal van Brakel, Lubbeek of Aartselaar. “We moeten dringend naar een rookvrije wereld”, zegt prof. Filip Lardon (UAntwerpen). “Het is nog de vraag of vapen daarbij gaat helpen of net niet.” In zijn nieuwste boek belicht hij alle aspecten van roken en vapen, en doet hij voorstellen om het ultieme doel te bereiken: nul tabaksdoden per uur.

In ons land beginnen nog elke dag 50 kinderen en jongeren te roken. Nochtans werd reeds in 1965 onomstotelijk bewezen dat roken dodelijk is. “De cijfers zijn keihard”, vertelt Lardon. “Wereldwijd roken nog steeds 1,25 miljard mensen. In ons land gaat het om een op de vijf mensen. Roken veroorzaakt grote gezondheidsproblemen, en daar hoort een hallucinant prijskaartje bij. In België gaat het per jaar om elf miljard euro. We betalen allemaal mee aan die factuur.”

De gezondheidskosten en de tabaksgerelateerde overlijdens zijn de opvallendste problemen, maar zeker niet de enige. Lardon: “Wist je dat één peuk liefst 1000 liter grondwater kan vervuilen? Rokers die een peuk achteloos weggooien, denken dat die ene peuk geen kwaad kan. Maar elk jaar komen er op die manier 500 miljoen ton peuken in de natuur terecht, met alle gevolgen van dien.”

Vapende achtjarigen

Voor de Antwerpse kankeronderzoeker en wetenschapscommunicator is het zonneklaar: we moeten naar nul tabaksdoden per uur, en dus naar een rookvrije wereld. Met de razendsnelle opkomst van de vape, zeker bij jongeren, moeten we misschien beter een ‘nicotinevrije’ wereld als doel vooropstellen. In het boek Twee doden per uur legt Lardon uit wat roken en vapen met je lichaam doet, waarom nicotine zo verslavend is, hoe je best kan stoppen en of vapen een alternatief voor de sigaret kan zijn.

“Wanneer ik een volwassene die vroeger rookte, zie vapen, denk ik ‘oké, die zit tenminste niet langer aan de sigaret’. Maar vandaag zijn er zowaar kinderen van acht jaar die aan het vapen zijn… Het is dan misschien wel minder schadelijk dan roken, het blijft erg ongezond, zeker voor jongeren. Op de markt vind je vapes die evenveel nicotine bevatten als 400 sigaretten. Er bestaan meer dan 7000 smaakjes, waaronder ‘kindvriendelijke’ smaken als pannenkoek en suikerspin.”

Versnelling hoger

België, Nederland, de EU, de WHO: verschillende overheden hebben de ambitie om het tabaksgebruik tegen 2040 drastisch te verminderen. “We moeten niet morgen, maar vandaag een versnelling hoger schakelen”, aldus Lardon. “Sommige onderzoeken geven aan dat het aantal rokers opnieuw lichtjes toeneemt. De Britten willen iedereen die geboren is na 1 januari 2009 verbieden om tabaksproducten te kopen, ook wanneer ze meerderjarig zullen zijn. Ik zou die maatregel ook in België invoeren.”

https://www.borgerhoff-lamberigts.be/shop/boeken/twee-doden-per-uur