Scholars at risk

De Universiteit Antwerpen wordt lid van het netwerk Scholars at Risk. Samen met de andere Vlaamse universiteiten toont UAntwerpen zo haar engagement om onderdak te bieden aan buitenlandse wetenschappers die in hun thuisland worden bedreigd en aldus gedwongen worden om hun hun academische loopbaan elders voort te zetten.

SAR is een internationaal netwerk met meer dan 540 leden in 42 landen, en werd opgericht in 1999 met als doel om bedreigde wetenschappers van overal ter wereld een veilig onderkomen te bezorgen en om het recht op de vrijheid van denken te beschermen. Hun jaarlijkse publicatie Free to Think geeft een ontnuchterend overzicht van de intensiteit en de frequentie waarmee de academische vrijheid in tal van landen wordt geschonden. “Onze universiteiten hebben een voortrekkersrol te spelen in het waarborgen van de academische vrijheid en de vrijheid van meningsuiting. Helaas moeten we vaststellen dat deze universele waarden steeds meer onder druk komen te staan”, zegt Rik Van de Walle, voorzitter van VLIR.

In nauwe samenwerking met mensenrechtenorganisaties identificeert SAR de wetenschappers die nood hebben aan bescherming. Na een grondige screening van de kandidaten gaat de organisatie actief op zoek naar een mogelijke onthaalinstelling. SAR werkt hiervoor nauw samen met zijn netwerkleden, onder wie twaalf nationale afdelingen in Europa.

Mensenrechten

Enkele Vlaamse universiteiten boden in het recente verleden al onderdak aan bedreigde wetenschappers. Ook UAntwerpen gaat dat voortaan doen. Voor dit academiejaar kent minister-president Jan Jambon een subsidie van 205 000 euro toe aan VLIR, die de universiteiten in staat stelt de opvangcapaciteit te verhogen. “De ondersteuning van bedreigde wetenschappers geeft mee vorm aan het waardegedreven buitenlands beleid van de Vlaamse Regering. Ik maak van de bescherming van de mensenrechten dan ook een absolute prioriteit. Waar mogelijk zal de Vlaamse Regering steeds initiatieven nemen en/of ondersteunen die bijdragen tot respect voor de mensenrechten”, aldus Jan Jambon.

De Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) zal voortaan de Vlaamse afdeling van Scholars at Risk (SAR) huisvesten. De oprichting van SAR Flanders is te beschouwen als een internationale erkenning voor de aandacht die de universiteiten in hun werking besteden aan mensenrechten. “Zo ontwikkelden we twee jaar geleden de mensenrechtentoets, een zelfregulerend kompas dat onze universiteiten toelaat om op een gebruiksvriendelijke manier de risico’s op een schending van de mensenrechten in hun samenwerkingen te detecteren”, aldus Koen Verlaeckt, secretaris-generaal van VLIR.