Abstract
De relatie van de mens tot de natuur in de Middeleeuwen wordt vaak gezien als in wezen uitbuitend, met ecologische vernietiging tot gevolg. Recent onderzoek nuanceerde dit beeld echter en wijst op het bestaan van middeleeuwse praktijken gericht op bewust beheer van natuurlijke grondstoffen, vooral in bosbeheer en subsistentielandbouw. Dit project onderzoekt duurzaam grond- en natuurbeheer in de Middeleeuwen op een innovatieve manier: door het moderne concept van 'environmental stewardship' te verbinden met de opkomst van de korte-termijnpacht. In de literatuur wordt korte-termijnpacht vooral verbonden met winstmaximalisatie en risiconeming. De introductie van korte-termijnpacht hield echter ook een nieuwe vorm van beheer op afstand in; een vorm van 'goed rentmeesterschap', waarbij nieuwe beheersvoorwaarden onderhandeld werden. Pachtcontracten bevatten dikwijls clausules over het onderhoud van de pachtgronden en verboden bijvoorbeeld acties die als schadelijk ervaren werden. Waren dit slechts formaliteiten? Waar en wanneer werd duurzaam grond- en natuurbeheer als belangrijk beschouwd? Was dit verbonden aan specifieke ecologische, sociale of institutionele factoren? En wat was de rol hierin van factoren als bevolkingsdruk of rampen? Een uitgebreide studie van pachtcontracten in de laatmiddeleeuwse Lage Landen laat ons toe om zowel de rol van korte-termijnpacht als antecedenten van 'environmental stewardship' in de Late Middeleeuwen kritisch te heroverwegen.
Onderzoeker(s)
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)