Onderzoeksgroep

Expertise

Dr. Giulia Poma voltooide haar doctoraat in milieuwetenschappen aan het Water Research Institute van de Italiaanse Nationale Onderzoeksraad (IRSA-CNR) en de Universiteit van Milaan-Bicocca in maart 2014. Haar onderzoek richtte zich op de evaluatie van bioaccumulatieprocessen van gebromeerde vlamvertragers in biotische matrices. Sinds 2015 is ze postdoctoraal onderzoeker, gespecialiseerd in de beoordeling van menselijke blootstelling (voedselinname en stofopname/dermale absorptie) aan oude chemicaliën en verontreinigende stoffen van opkomende zorg. Sinds 2020 is ze ook onderzoeksmanager van het Exposome Centre of Excellence.

Versterking van insectgebaseerde landbouw: oplossen van kennishiaten over insectwelzijn, -veiligheid en hun voordelen voor de darmgezondheid. 01/10/2024 - 30/09/2028

Abstract

Tijdens de afgelopen tien jaar is in Europa de productie van insecten die organische reststromen omzetten naar kwalitatief hoogstaande biomassa realiteit geworden. Verschillende spelers die deze industriële revolutie leiden hebben hun hoofdkwartier in de buurt van Vlaanderen: Innovafeed (Nesle, Frankrijk), Agronutris (Rethel, Frankrijk), Ynsect (Amiens, Frankrijk), Protix (Bergen op Zoom, Nederland). Tot nu toe hebben deze vier bedrijven naar schatting 1,1 miljard euro aan investeringskapitaal aangetrokken en hun productiecapaciteit groeit snel. Vlaanderen is daardoor strategisch gepositioneerd om deze opkomende bron van regionaal geproduceerde biomassa aan te boren, wat volledig in lijn is met de doelstellingen van haar "Eiwitstrategie 2030". Om dit op een verantwoorde manier te doen, moeten een aantal belangrijke vragen over het welzijn van insecten tijdens de industriële productie en de veiligheid en toegevoegde waarde van de eindproducten beantwoord worden. Dit onderzoek heeft daarom drie doelstellingen: i) onderzoeken of en hoe stress bij insecten kan worden gemeten door het metaboloom en gedrag van insecten te monitoren om zo bij te dragen aan de ontwikkeling van wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen om het welzijn van insecten te scoren, ii) kennishiaten opvullen over de veiligheid van organische afvalstromen die microplastics en/of sporevormende voedselpathogenen bevatten om zo veilig gebruik te kunnen maken van substraten voor insectenkweek die niet concurreren met voedsel- of voederproductie, en iii) bioactieve insectenfracties identificeren die gunstige effecten hebben op de darmgezondheid van landbouwdieren en bepalen hoe deze effecten behouden kunnen worden tijdens verwerking. Dit onderzoek zal worden uitgevoerd door een consortium van vooraanstaande Vlaamse onderzoeksgroepen op het gebied van eetbare insecten om zo deze uitdagingen voor de productie en het gebruik van insecten op te lossen die van direct belang zijn voor meerdere gebruikers.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Monitoren van recreatief gebruik van opkomende (il)legale drugs in gemeenschappen via de analyse van stedelijk afvalwater met een focus op nieuwe trends en stoffen. 01/12/2023 - 30/11/2025

Abstract

Dit project zal informatie extraheren uit stedelijk afvalwater over (il)legaal drugsgebruik in gemeenschappen, met een focus op nieuwe en opkomende trends. In het Europese drugsrapport van 2021 van het EMCDDA wordt erkend dat er nieuwe en alternatieve controle-instrumenten nodig zijn om de kennis over het gebruik van opkomende stoffen zoals ketamine, (niet-farmaceutische) benzodiazepinen en opioïden te vergroten. Dit project zal helpen om wastewater-based epidemiology (WBE) te implementeren om deze kennisleemte op te vullen. In eerste instantie zal een lijst van relevante stoffen en hun biomarkers (moederverbindingen en/of metabolieten) worden geselecteerd op basis van literatuuronderzoek en contacten met relevante partners (bijv. EMCDDA, Sciensano). Op basis van deze lijst zullen robuuste multi-residu analytische procedures gebaseerd op monstervoorbereiding (micro-solid-phase extractie) en vloeistofchromatografie gekoppeld aan (hoge-resolutie) massaspectrometrie (LC-(HR)MS) worden ontwikkeld en gevalideerd volgens de EMA-richtlijnen voor de analyse van deze biomarkers in stedelijk afvalwater. Langdurige dagelijkse bemonstering en analyse van influent afvalwater in geselecteerde gemeenschappen in België zal resulteren in informatie over de ruimtelijke en temporele variaties in het verbruik van de geselecteerde stoffen en in het opzetten van de meest optimale bemonsteringsstrategieën voor grootschalige WBE toepassingen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Identificatie van chemische en biologische determinanten, hun bronnen, en strategieën ter bevordering van gezondere woningen in Europa (INQUIRE). 01/09/2022 - 31/08/2027

Abstract

INQUIRE heeft tot doel de gezondheid van de burgers te beschermen door kennis, instrumenten en maatregelen aan te reiken om de luchtkwaliteit binnenshuis (IAQ) aanzienlijk te verbeteren. Wij zullen onderzoek verrichten en innovatieve acties evalueren om gevaarlijke chemische en biologische determinanten in woningen te verminderen, wat een positief effect zal hebben op de gezondheid van de bewoners. INQUIRE zal zich in het bijzonder richten op zuigelingen en jonge kinderen (< 5 jaar) als zeer gevoelige groepen die een aanzienlijke tijd in de huiselijke omgeving doorbrengen. INQUIRE zal ons begrip van de determinanten van de IAQ in woningen aanzienlijk verbeteren door de toepassing van innovatieve, goedkope, niet-invasieve bemonsteringsstrategieën (sensoren, passieve bemonstering binnen/buiten, biomonitoring van urine) om determinanten van de IAQ in huishoudens en hun belang voor de menselijke blootstelling te karakteriseren. Om de ademhaling van IAQ determinanten in heel Europa vast te leggen, zal de studie gedurende een maand meer dan 200 huizen controleren, verdeeld over 8 landen, waarbij een gradiënt van omstandigheden in elk land wordt bestreken. Trapsgewijze chemische en biologische screeningtechnieken met hoge resolutie en een brede holistische karakterisering van de gevaren zullen een uitgebreide beoordeling van de determinanten van de IAQ opleveren. Door middel van veelzijdige gegevensanalysetechnieken (waaronder machine-leren, blootstellingsmodellering, geospatiale analyse) zullen chemische, biologische en toxiciteitsprofielen worden gekoppeld aan de factoren die de IAQ bepalen, teneinde bronnen te identificeren en verontreinigende stoffen te prioriteren. De identificatie van de bronnen zal rechtstreeks worden gebruikt voor het testen van zowel nieuwe technologieën als gemakkelijk toepasbare strategieën om de IAQ te verbeteren, wat zal resulteren in wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen en een ontwerp van beleidsstrategie voor de ontwikkeling van IAQ-normen. INQUIRE's open wetenschappelijke benadering en de gegenereerde FAIR-gegevens over gevaarlijke determinanten, hun effecten, risicofactoren en bronnen zullen een voortdurende exploitatie van de resultaten mogelijk maken. Open verspreiding van de gegenereerde kennis zal het bewustzijn van de burger verhogen, terwijl benutting door de industrie en beleidsmakers een overgang naar huizen met nulvervuiling zal bekrachtigen. Het INQUIRE-project maakt deel uit van de Europese cluster inzake binnenluchtkwaliteit en gezondheid (naam en acroniem nog te bepalen).

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Partnerschap voor de risicobeoordeling van chemische stoffen (PARC). 01/05/2022 - 30/04/2029

Abstract

Risicobeoordeling en risicobeheer van chemische stoffen kent vandaag belangrijke kennishiaten, en belangrijke instrumenten en methoden ontbreken om risicobeoordelingsprocessen te versnellen om de chemische risico's van bestaande en nieuwe stoffen te beoordelen binnen verschillende regulatorische domeinen. Dit partnerschap is gericht op de verdere ontwikkeling van dergelijke methoden en procedures, gebaseerd op een samenwerking tussen Europese partners uit de academische wereld, de industrie, wetenschappelijke verenigingen, en anderen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Blootstelling van zwangere vrouwen aan gehalogeneerde organische polluenten (HOPs) en gezondheidseffecten in de buurts van chemische industrie (HOPE). 01/01/2022 - 31/12/2024

Abstract

Gehalogeneerde organische polluenten (HOP's) die in het milieu vrijkomen, kunnen schadelijke effecten hebben op de humane gezondheid. Om het risico aan HOP's te beoordelen, moeten de milieuconcentraties en de blootstellingsroutes ervan onderzocht worden in gebieden met een hoog risico. Non-target screening methoden (NTS) maken de vroegtijdige opsporing van potentieel schadelijke nieuwe HOP's mogelijk. Bovendien kunnen sommige nieuwe HOP's veranderingen in celmetabolieten veroorzaken, ook al vertonen zij geen significante dosis-effectrelaties. Metabolomics kunnen kritische effecten opsporen die met conventionele toxicologische methoden niet worden gemeten. De toepassing van NTS en metabolomics op gevoelige bevolkingsgroepen (bv. zwangere vrouwen) in de nabijheid van chemische industrieparken zou dus een screening van hoog-risico-HOP's mogelijk maken. Door de samenwerking van de Belgische en Chinese teams, beogen we 1) de identificatie van nieuwe HOP's in milieucompartimenten relevant voor blootstelling in de nabijheid van chemische industrieparken, 2) de dominante blootstellingsroutes van nieuwe HOP's te verduidelijken door de vergelijking van blootstellingsniveaus en kenmerken van menselijke interne en externe blootstelling, 3) de effecten van blootstelling aan HOP's op het metaboloom van zwangere vrouwen te onderzoeken en 4) de identificatie van biomerkers voor hoog-risico HOP's. Onze resultaten zullen de basis leggen voor milieu- en chemische beheer van nieuwe HOP's.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Siliconen polsbandjes als persoonlijke blootstellingsmonitor om de interne blootstelling aan opkomende contaminanten te voorspellen (SWEEP). 01/11/2020 - 31/10/2025

Abstract

Nieuwe verontreinigende stoffen (emerging contaminants-ECs) behoren tot een groep van synthetische chemicaliën die verspreid zijn in de omgeving. Het onderzoeken van hun concentraties en distributiepatronen in het milieu laat toe om een inschatting te maken van de mogelijke gezondheidsrisico's. Mensen worden continu blootgesteld aan een complex mengsel van chemicaliën en het accuraat vergaren van informatie over de persoonlijke blootstelling is een essentiële link tussen enerzijds de aanwezigheid van ECs en anderzijds de blootstelling en mogelijke effecten in de mens. Silicone polsbandjes adsorberen chemiscaliën en weerspiegelen hierdoor de complexe persoonlijke blootstelling over een langere periode. Samen met toxicokinetische gegevens kan deze informatie vertaald worden in de feitelijke blootstelling. In dit project zullen silicone polsbandjes gebruikt worden om de totale externe blootstelling aan ECs te bepalen op individueel niveau. De bepaling van externe en interne blootstelling biedt de mogelijkheid om een computationeel model te ontwikkelen dat de interne blootstelling kan berekenen op basis van de gemeten concentraties in polsbandjes. Het uiteindelijk resultaat is een verbeterd inzicht in de distributie van ECs in het milieu en het ontwerp van een nieuwe, vereenvoudigde benadering om de persoonlijke blootstelling op een individueel niveau te kunnen voorspellen. Dit biedt ook de mogelijkheid om eenvoudiger de chemische risico's van grote cohortes in te schatten.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Inschatting van de humane blootstelling aan gechloreerde paraffine in het binnenshuis omgeving. 01/10/2019 - 30/09/2022

Abstract

Gechloreerde paraffines (CPs) zijn een complex mengsel van duizenden componenten gebruikt als weekmakers, vlamvertragers en additieven in lubrifieermiddelen en adhesieven. Bepaalde CPs zijn potentiële kankerverwekkende stoffen en vertonen toxische en bio-accumulatieve eigenschappen. Daardoor werden ze geregistreerd in 2017 als persistente organische polluënten bij de Stockholm Conventie en hun gebruik is sterk gereglementeerd. CPs komen vrij uit producten/materialen door volatilisatie of lekkage, waarna ze binden aan partikels, zoals binnenshuis stof. Ongewilde inname van vervuild stof is hoogstwaarschijnlijk de belangrijkste blootstellingsweg van CPs. Deze studie beoogt a) het onderzoek naar de binnenhuis humane blootstellingsrisico's aan CPs in België en b) de verkenning van de distributie en degradatie van CPs. Betrouwbare en robuuste methodes met een lage detectielimiet voor de kwanitificatie van CPs zullen worden ontwikkeld en gevalideerd volgens de state-of-the-art massaspectrometrische methoden. Daarna zal de aanwezigheid van CPs in binnenhuis stofstalen van verschillende omgevingen worden gemeten om een inschatting te maken van het voorkomen van CPs. Op basis van deze gegevens zal een inschatting van humane blootstelling aan CPs via stofinname worden berekend voor de Belgische bevolking. Uiteindelijk zal de verdeling van CPs in binnenshuis producten en hun migratie naar stof bepaald worden ter ondersteuning van de risico-inschatting voor de bevolking op lange termijn.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Karakterizatie van aanzweigheid, metabolisatie en humane blootstelling van nieuwe chemicaliën aanwezig in het binnenhuismilieu. 01/10/2018 - 30/09/2021

Abstract

Chemische verbindingen, bv. vlamvertragers en weekmakers, worden toegepast in verschillende producten om hun eigenschappen te verbeteren. Toch is voorzichtigheid geboden, omdat deze chemicaliën uit de producten lekken en in het milieu (binnenshuis en buitenshuis) terechtkomen; en omdat ze verscheiden gezondheidsrisico's inhouden (bv hormoonverstoorders). Dit project tracht fundamentele kennis te vergaren over nieuwe chemische entiteiten door ze te identificeren en binnenskamers te kwantificeren. Verder zal de humane biotransformatie van deze producten bestudeerd worden aan de hand van in vitro experimenten met subcellulaire fracties van humaan leverweefsel. Daarna zal de totale humane blootstelling aan deze chemicaliën worden bepaald door een screening van deze verbindingen en hun biotransformatie-producten uit te voeren in humane biologische stalen (urine en handdoekjes). Op basis van deze resultaten zullen nieuwe blootstellingsmerkers worden voorgesteld voor nieuwe biomonitoring studies. De detectie van deze nieuwe merkers zal de mate van blootstelling in de algemene populatie vaststellen en kan helpen in het bepalen van de prioriteiten in verder onderzoek aangaande de toxische eigenschappen van deze producten en hun impact op de humane gezondheid.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject