Abstract
ACHTERGROND: Audiovisuele media spelen een dominante rol in onze samenleving. Niet alle doelgroepen
hebben echter toegang tot deze producten in hun oorspronkelijke vorm, door taalbarrières of zintuiglijke
beperkingen (Greco, 2016). Audiovisuele vertaling (AVT) en mediatoegankelijkheid (MA) kaarten dit probleem aan,
door toegankelijkheidsdiensten aan te bieden zoals ondertiteling, nasynchronisatie, ondertiteling voor doven en
slechthorenden en audiobeschrijving (AD). AVT&MA is het meest dynamisch onderzoeksgebied binnen de
Vertaalwetenschap (TS) (Remael, Reviers, & Vandekerckhove, 2016). Hoewel het in minder dan 30 jaar een grote
hoeveelheid onderzoek heeft opgeleverd, is het merendeel van de huidige studies beschrijvend en prescriptief.
Oproepen voor meer gevarieerde en empirische onderzoeksmethoden om de ontwikkeling van het AD-veld tot een
mature discipline te ondersteunen (Perez-Gonzalez, 2014), hebben geleid tot een groeiende belangstelling voor
experimenteel onderzoek. Er zijn in dit opzicht echter twee cruciale lacunes:
(1) Experimenteel onderzoek binnen AVT&MA is een pril domein dat heel wat groeipijnen ervaart (Di Giovanni &
Gambier, 2018). Het overheersende experimentele paradigma binnen AVT&MA, maakt nog overwegend gebruik
van offline onderzoeksmethoden (bijv. vragenlijsten, interviews, focusgroepen etc.) (voor een gedetailleerd
overzicht zie Cintas & Szarkowska, 2020; Orero et al., 2018).
(2) Procesonderzoek is vrijwel onbestaande binnen AVT&MA. Het domein blijft grotendeels gericht op
productonderzoek. Slechts een handvol studies hebben het theoretisch kader van procesonderzoek uit de
Vertaalwetenschap toegepast op AVT&MA (Gary Massey & Jud, 2020; Orrego-Carmona, 2018). Bovendien is
procesonderzoek van AD, het minst onderzochte gebied in het domein.
DOEL: Dit project pakt de hierboven beschreven lacunes aan via empirisch onderzoek naar het
audiobeschrijvingsproces en concreet naar het effect van beroepservaring op dat proces.
URGENTIE: Dit project is relevant om bestaande benaderingen aan te vullen, en het is ook urgent. De ontwikkeling van procesgerichte studies is cruciaal, om een eenzijdige kijk op AVT&MA-praktijken als product te vermijden en vragen te bestuderen die productgerichte benaderingen niet kunnen beantwoorden (zoals de motivatie achter vertaalkeuzes of de impact van contextuele kenmerken op vertaalkeuzes). Het vakgebied bevindt zich op een scharnierpunt in zijn ontwikkeling en heeft behoefte aan solide, empirisch bewijs om zijn theoretische beweringen te onderbouwen. Het initiëren van empirisch procesonderzoek is een cruciale stap in deze ontwikkeling. Dit project is daarom niet alleen een fundamentele en logische volgende stap in het ontwikkelen van nieuwe kennis in het vakgebied, maar zal ook bijdragen tot het vestigen van de Universiteit Antwerpen als
referentie in het domein.
AANPAK: Ons project kadert binnen een empirisch paradigma en Cognitieve Vertaalwetenschap. Vertrekkend
vanuit methodologische standaarden en maten van Vertaalprocesonderzoek is dit project het allereerste
onderzoeksproject dat een breed scala aan kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethoden gebruikt om het
audiobeschrijvingsproces te bestuderen.
INNOVATIE EN IMPACT: (1) Onderzoek naar een nog onontgonnen onderzoeksbenadering binnen AVT&MA. (2)
Een multi-method experimenteel ontwerp, waarbij methodologieën die zelden gebruikt worden binnen AVT&MA
gecombineerd worden. (3) Interdisciplinaire aanpak die een nieuwe samenwerking tot stand brengt binnen de
Universiteit Antwerpen (TriCS, Antwerp Social Lab en Antwerp Human Lab). (4) Aanpakken van de replication and
reproducibility crisis via een open science benadering.
Onderzoeker(s)
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)