Onderzoek Imane Kostet

Abstract

Een van de dingen die de Covid19-pandemie heeft getoond is het belang maar ook de kwetsbaarheid van de uitvaartsector. De sector is klein maar belangrijk aangezien ieder lid van de samenleving er ooit mee in aanraking komt. Des te opvallender was het relatieve gebrek aan media-aandacht of sociale steun voor de sector tijdens de pandemie. Deze observatie vormde de kiem voor een nader onderzoek naar problemen waarmee de sector worstelt, die verder reiken en langer teruggaan dan de Covid19-pandemie. Culturele veranderingen en verschuivingen in onze samenleving impliceren wijzigende, steeds diversere en individuelere uitvaartwensen. Verdere professionalisering van de uitvaartsector in Vlaanderen vraagt om een samenwerking van cultuursociologisch, juridisch, ethisch en ecologisch onderzoek. Dit interdisciplinair project dat tot stand kwam op vraag van en in samenwerking met de Vlaamse en Belgische uitvaartsector zal resulteren in wetenschappelijke vooruitgang op 4 gebieden: een meer volledig en meer coherent juridisch kader voor de omgang met dode lichamen (een herziening van de wet op de lijkbezorging), een analyse en voorstel tot tegemoetkoming van de begrafenisnoden in een superdiverse samenleving (met een bijzondere focus op de moslimgemeenschap als grootste minderheidsgroep in België), een ethische totaalreflectie vanuit de zorgethiek op de milieu-impact van onze begrafeniskeuzes, een analyse van de impact van het pandemie-beleid op de uitvaartsector en een protocol voor uitvaart tijdens/na catastrofes. De maatschappelijke finaliteit van het project bestaat in het onderzoeken en initiëren van professionaliseringsmogelijkheden (zoals een ethische commissie voor de uitvaartsector, academische modules voor de opleiding tot begrafenisondernemer) alsook initiatieven om het sociale debat rond begrafeniskeuzes te faciliteren (met o.a. een artikel op VRT NWS en Radio 1 over wijzigende tendenzen en noden in de uitvaartsector, en een podcast over de ethiek van de uitvaart).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Schaubroeck Katrien
• Co-promotor: Bellinkx Vincent
• Co-promotor: Hens Kristien
• Co-promotor: Kostet Imane
• Co-promotor: Van Assche Kristof
• Co-promotor: Van de Velde Sarah
• Co-promotor: Vansweevelt Thierry
• Co-promotor: Verschraegen Gert

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Ethiek

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project is een van de eerste cultuursociologische studies naar hoe etniciteit (on)zichtbaar wordt in de manier waarop autisme wordt geconstrueerd en gerepresenteerd als een medische categorie en als een identiteit. Hoewel we uit genderstudies weten dat autisme en autistische kenmerken sterk worden gerepresenteerd als 'mannelijk', wat resulteert in genderongelijkheden in de prevalentie van autisme, zijn deze constructies en representaties nog niet grondig onderzocht in verhouding tot etniciteit. Door gebruik te maken van kwalitatieve methoden en het concept 'symbolisch grenswerk' wil dit onderzoek begrijpen hoe autisme 'ge-etniciseerd' of 'geracialiseerd' wordt in 1) de communicatie van autismeorganisaties en autobiografische boeken, blogs en vlogs over autisme, 2) de perspectieven, ervaringen en praktijken van professionals die autismediagnoses stellen, en 3) de perspectieven en ervaringen van etnische minderheidsgroepen met autisme. Meer bepaald worden deze thema's onderzocht in een West-Europese context, waar etnische minderheden significant minder vaak gediagnosticeerd worden met autisme vergeleken met de etnische meerderheid. Deze studie vormt een antwoord op recente oproepen om academische en publieke kennis over autisme te bestuderen in relatie tot bredere maatschappelijk gesitueerde processen van betekenisgeving.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verschraegen Gert
• Co-promotor: Hens Kristien
• Mandaathouder: Kostet Imane

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek naar Ecologische en Sociale verandering (CRESC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoek wijst uit dat etnische minderheden significant minder vaak gediagnosticeerd worden met autisme en dat ze doorgaans op latere leeftijd een diagnose krijgen, vaak na verschillende misdiagnoses. In vergelijking met de etnische meerderheidsgroep, hebben kinderen uit etnische minderheden die wel worden gediagnosticeerd meer uitgesproken kenmerken, ervaren ze minder positieve hulpverlenings- en onderwijstrajecten en maken ze minder gebruik van de beschikbare dienstverlening. Ondanks deze pertinente ongelijkheden weten we echter nog maar weinig over de oorzaken. Dit onderzoek bestudeert specifiek de cultuursociologische factoren die ons deze ongelijkheden helpen verklaren. We bestuderen hoe de sociale categorieën 'mensen met autisme' en 'etnische minderheden' publiek worden verbeeld in relatie tot elkaar, welke narratieven mensen op het spectrum reproduceren over autisme en de intersectie met etniciteit, gender en sociale klasse. We bestuderen met andere woorden hoe autisme functioneert als een culturele categorie in het alledaagse leven; hoe een autistische identiteit en autistische cultuur worden geconstrueerd en welke intersectionele ervaringen deze constructies bevatten (of niet).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Kostet Imane

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek naar Ecologische en Sociale verandering (CRESC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De diversifiëring van West-Europa op etnisch, cultureel en religieus vlak brengt verschillende uitdagingen met zich mee, zoals het bestaan van sociale en symbolische grenzen tussen verschillende sociale groepen. Over sociale grenzen, bijvoorbeeld de sociale ongelijkheid in het onderwijs, bestaat heel wat onderzoek. Hoe symbolische grenzen zich manifesteren en ontwikkelen is daarentegen minder onderzocht. Weinig is geweten over hoe superdiversiteit inspeelt op de identiteitsvorming en de zelfbeschrijving van kinderen in een Europese, grootstedelijke context. Dit onderzoek komt aan deze leemte tegemoet door de symbolische dimensie van diversiteit als uitgangspunt te nemen en te bestuderen hoe kinderen met zeer diverse achtergronden persoonlijke en collectieve identiteiten ontwikkelen in Antwerpen. Hoe construeren en beschrijven kinderen hun verschillende deelidentiteiten? Hoe hangt hun sociale positie samen met hun identiteitsvorming en zelfbeschrijving? Hoe ontwikkelen ze (al dan niet) gevoelens van verbondenheid in een samenleving die niet alleen superdivers is, maar sociale ongelijkheden ook voor een groot deel lijkt te reproduceren? En hoe hangen deze gevoelens van verbondenheid samen met hun welbevinden en toekomstaspiraties? Om deze vragen te beantwoorden, maken we gebruik van een kwalitatief, longitudinaal onderzoeksdesign waarbij we elfjarige kinderen twee jaar lang opvolgen. Vanuit een cultuursociologische benadering, onder andere geïnspireerd door Bourdieus werk, volgen we de heterogene groep kinderen in de transitie van het lager naar het secundair onderwijs. In deze periode houden we drie ronden diepte-interviews met de kinderen en schoolobservaties. Daarnaast nemen we interviews af met de ouders en organiseren we focusgroepen met de leerkrachten en vrienden om inzicht te krijgen in de rol van deze socialiserende actoren in de identiteitsvorming van kinderen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verschraegen Gert
• Co-promotor: Clycq Noel
• Mandaathouder: Kostet Imane

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek naar Ecologische en Sociale verandering (CRESC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De diversifiëring van West-Europa op etnisch, cultureel en religieus vlak brengt verschillende uitdagingen met zich mee, zoals het bestaan van sociale en symbolische grenzen tussen verschillende sociale groepen. Over sociale grenzen, bijvoorbeeld de sociale ongelijkheid in het onderwijs, bestaat heel wat onderzoek. Hoe symbolische grenzen zich manifesteren en ontwikkelen is daarentegen minder onderzocht. Weinig is geweten over hoe superdiversiteit inspeelt op de identiteitsvorming en de zelfbeschrijving van kinderen in een Europese, grootstedelijke context. Dit onderzoek komt aan deze leemte tegemoet door de symbolische dimensie van diversiteit als uitgangspunt te nemen en te bestuderen hoe kinderen met zeer diverse achtergronden persoonlijke en collectieve identiteiten ontwikkelen in Antwerpen. Hoe construeren en beschrijven kinderen hun verschillende deelidentiteiten? Hoe hangt hun sociale positie samen met hun identiteitsvorming en zelfbeschrijving? Hoe ontwikkelen ze (al dan niet) gevoelens van verbondenheid in een samenleving die niet alleen superdivers is, maar sociale ongelijkheden ook voor een groot deel lijkt te reproduceren? En hoe hangen deze gevoelens van verbondenheid samen met hun welbevinden en toekomstaspiraties? Om deze vragen te beantwoorden, maken we gebruik van een kwalitatief, longitudinaal onderzoeksdesign waarbij we elfjarige kinderen twee jaar lang opvolgen. Vanuit een cultuursociologische benadering, onder andere geïnspireerd door Bourdieus werk, volgen we de heterogene groep kinderen in de transitie van het lager naar het secundair onderwijs. In deze periode houden we drie ronden diepte-interviews met de kinderen en schoolobservaties. Daarnaast nemen we interviews af met de ouders en organiseren we focusgroepen met de leerkrachten en vrienden om inzicht te krijgen in de rol van deze socialiserende actoren in de identiteitsvorming van kinderen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verschraegen Gert
• Co-promotor: Clycq Noel
• Mandaathouder: Kostet Imane

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek naar Ecologische en Sociale verandering (CRESC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject