Onderzoeksgroep

Expertise

Kerwoorden: consumentengedrag- duurzaamheid- innovatie- co-creatie- combinatie van methoden Voor 80% werk ik aan aan de Faculteit BedrijfsEconomische wetenschappen (FBE) en voor 20% ben ik aangesteld aan de Faculteit OntwerpWetenschappen (FOW). Het onderzoek waarin ik me specialiseerde focust zich op de adoptie van duurzame innovaties. Enerzijds gaat dit onderzoek over motivationele drijfkrachten bij verschillende marktsegmenten. Onderzoek werd uitgevoerd voor diverse producttypes, producten met een hoge betrokkenheid (elektrisch vervoer) lage betrokkenheid (voeding) en services (reizen). Anderzijds wordt onderzocht hoe co-creatie met verschillende belanghebbenden kan bijdragen tot meer duurzame oplossingen. Deze onderzoeken kaderen in VLAO en INTERREG projecten (de adoptie van cocreatie en GLITCH). Verder verfijn en specifieer ik mijn onderzoek samen met een vijftal doctoraatsstudenten. Vanuit een gebruikspersectief wordt gekeken hoe innovaties meer kunnen bijdragen aan de circulaire economie. De gebruikservaring en perceptie van materialen integreren met een technologische kijk op materialen om tot meer duurzame ontwerpen te komen vanaf het begin van het designproces is hier een voorbeeld van. Het komen tot meer connectie in de samenleving door stadslandbouw en een meer eerlijke toegang verzekeren tot duurzame voeding via stadslandbouw is een onderzoek dat startte in samenwerking met de provincie en nu wordt verdergezet in een doctoraatsproject. Voorbeelden van andere onderzoeken zijn: samenwerkingsvormen die leiden tot duurzame vernieuwing bij KMO's, inzicht in het co-creatieve designproces voor hybride producten, meer aangepaste vormen van communicatie naar kinderen toe, die hoe langer hoe meer geïntegreerd en interactief worden aangesproken met reclame, ontwikkeling van onderzoeksmethoden die passen bij onze hedendaagse snel veranderende wereld waarin we steeds meer mobiel communiceren. Tijdschriften waarin ik reeds publiceerde zijn onder meer: Journal of Cleaner production, IBR, Sustainability, Journal of Marketing Management, International Marketing Review, Ecological Economics , Journal of Marketing Communications, Young Consumers, Food Quality and Preference, Journal of Environmental Psychology, Journal of Marketing Trends Journal of Brand Management.

Systeemverandering en innovatie in de context van herbruikbare verpakkking voor circulaire economie in de rekken van de retail (SIXPACK). 01/01/2024 - 31/12/2025

Abstract

In lijn met het EU Circular Action Plan staat de drankensector op een keerpunt op het gebied van verpakkingen. Recent onderzoek van Zero Waste Europe toont aan dat de top 4 van de verpakkingen met de grootste milieu impact in Europa drankenverpakkingen zijn. Volgens artikel 26 in de PPWR zouden verpakkingen voor alcoholische dranken voor 75% herbruikbaar moeten zijn tegen 2040. Met dit consortium willen we voor deze uitdaging een oplossing bieden door een herbruikbare six-pack in de rekken van de retail te zetten, tussen het aanbod van uitsluitend wegwerpverpakkingen. Op basis van een onafhankelijke LCA door de Copernicus Universiteit in Utrecht weten we dat deze retour six-pack of 'Fillbee', in combinatie met herbruikbaar glas 46% minder CO2 uitstoot dan blik met een plasticfolie, en 64% minder CO2 dan eenmalig glas in combinatie met een kartonnen secundaire verpakking. Hoewel deze oplossing een zeer grote kans heeft op slagen, omdat er al een gestandaardiseerde supply chain bestaat voor drankenkratten, zijn er een aantal uitdagingen waarbij de volledige waardeketen betrokken is. Met dit experiment willen we tevens een eerste stap zetten naar gestandaardiseerde verpakkingen in de voedingsindustrie, door op basis van inzichten en learnings te kunnen opschalen om in een volgende fase een gestandaardiseerde verpakking voor voeding in de rekken van de retail te zetten.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

REuse in Style Living Lab 01/10/2022 - 30/09/2025

Abstract

De modesector staat voor een aantal uitdagingen op gebied van duurzaamheid. Fast-fashion domineert waardoor kleding vaak een te korte levenscyclus heeft, snel vervangen wordt en veel afval creëert. De focus van REuse in Style ligt op verlenging van de gebruiksfase van kleding en accessoires. Onderzoek toont aan dat de hiervoor noodzakelijke gedragsverandering veel barrières kent, maar dat juist de gebruiker de industrie mee in een circulaire transitie kan trekken. Het doel van het project is het ontwikkelen van kennis rond het ontwerpen voor een langere levensduur en hergebruik. Het startpunt hiervoor is kwaliteit en kwaliteitsperceptie als belangrijke variabele om gedragsverandering te realiseren. Om hergebruik door eenzelfde gebruiker en/of verschillende gebruikers te realiseren moet aangeboden kleding vooreerst voldoen aan objectieve en subjectieve kwaliteitseisen die aldus herkenbaar zijn. De gebruiksfase moet zo ontworpen worden dat een lange levensduur gefaciliteerd wordt door een blijvende positieve productbeleving en door kwaliteitsborging via onderhoud en reparatie. Het genereren van kennis gebeurt in nauwe samenwerking met modebedrijven die een voorbeeldrol spelen in een transitie naar een circulaire economie. Vanuit een systeemanalyse en innovatieworkshops worden verschillende design interventies via cocreatie gedetailleerd en door middel van experimenten getest. De nieuwe design inzichten en demonstraties beogen een directe inzetbaarheid door de brede modesector en (nieuwe) circulaire waardeketen partners.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

REuse Lab. 01/09/2022 - 15/02/2025

Abstract

Het REuse Lab is een serviceplatform dat bedrijven in circulaire transitie ondersteunt in de implementatie en ontwikkeling van herbruikbare alternatieven voor single-use producten. Het REuse Lab richt zich specifiek op het genereren van kennis voor technische objectieve kwaliteitsgarantie, kwaliteitsperceptie door vertrouwen en gebruiksgemak en ervaring, en voor de optimalisatie van een kwaliteitsborging door de waardeketen en nieuwe services. Het multidisciplinaire REuse Lab biedt expertise om in co-creatie met bedrijven en sectoren de hindernissen die de introductie van producten voor hergebruik belemmeren of vertragen aan te pakken, d.m.v. data verzameling in een wetenschappelijke experimentele setting. Verder bouwend op lopend onderzoek geeft deze IOF financiering het REuse Lab de mogelijkheid om de noodzakelijke basis business structuur uit te werken om een hefboom te creëren naar nieuwe financiering vanuit zowel de derde als vierde geldstroom.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Levensduur verlenging door onderhoudsoptimalisatie: Exploratie van de ontwerpmogelijkheden vanuit een gebruikersperspectief; 01/10/2021 - 30/09/2025

Abstract

Binnen de huidige lineaire economie raken de bestaande hulpbronnen uitgeput. Producten met een korte levensduur worden vaak om verschillende redenen weggegooid, zonder dat ze optimaal benut worden. Het doel van dit onderzoek is om te onderzoeken hoe de levensduur van producten verlengd kan worden door middel van onderhoud en reparatie, vanuit het perspectief van gebruikers. Vlaanderen heeft een vooruitstrevende rol in innovatie (ontwerp en productie) in de fietsindustrie. De hierin aanwezige producten met een relatief korte levensduur (fietsonderdelen, kleding en helmen, drinkflessen, ...) en het ontwerp hiervan zal in dit project gebruikt worden als context om het onderzoek te verifiëren Vertrekkend van een literatuuronderzoek zal een theoretisch framework opgesteld worden dat zowel productattributen als 'psychologische eigendom'-variabelen omvat, die de bereidheid van een gebruiker beïnvloeden tot verlengen van de levensduur van zijn producten. De invloeden van deze variabelen worden onderzocht door middel van kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Vervolgens worden de relaties tussen deze variabelen en hun effect op het handelen van gebruikers onderzocht. Met behulp van de resultaten van deze onderzoeksstappen worden vier producten uit de fietsindustrie herontworpen om optimale onderhouds- en reparatie-intenties voor gebruikers mogelijk te maken. Het effect van deze optimalisaties zal worden geanalyseerd door middel van kwalitatief onderzoek, zoals concepttesten en diepte-interviews. Samen met innovatieve managers/ontwerpers in de fietsindustrie en andere aanverwante industrieën zullen de implicaties van dergelijke nieuwe producten worden geanalyseerd en haalbare strategieën onderzocht. De beoogde resultaten van dit onderzoeksproject zijn de volgende: (i) een fundamenteel begrip van de motivaties van gebruikers om de levensduur van hun product te verlengen door middel van onderhoud en reparatie, (ii) strategieën voor ontwerpers om producten te optimaliseren en onderhouds- en reparatie-acties aantrekkelijk te maken en (iii) lessen, strategieën en modellen voor bedrijven/fabrikanten om veranderingen in hun industrie aan te pakken als gevolg van de implementatie van deze richtlijnen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

"Natuur verrijkt": Een systeemontwerp om vrije tijd in de natuur toegankelijker te maken voor kansengroepen. 01/06/2021 - 31/05/2023

Abstract

De provincie Antwerpen zet met haar vrijetijdsaanbod sterk in op groen- en natuurbeleving, maar stelt vast dat kansengroepen hier geen optimaal gebruik van maken. Onderzoek toonde aan dat contact met natuur een positief effect heeft op het welzijn van mensen. Gebruik makend van methoden van human-centred en systemic design, brengt het project de belemmeringen voor participatie in kaart. Op basis van systeemmappen worden, in co-creatie met de doelgroep en andere stakeholders, mogelijke interventiemodellen gedefinieerd.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Vrije tijd in een kringetje: hoe kunnen we het vrijetijdsaanbod van de provincie nog beter doen passen in een circulair economisch model. 01/10/2019 - 30/09/2021

Abstract

De provincie Antwerpen speelt met haar ruimtelijk aanbod voor vrijetijdsbesteding in op een basisbehoefte (ontspanning, welzijn, gezondheid,…). Dit aanbod 'slim' aanpakken zodat het waarde creëert voor meerdere stakeholders en past binnen het circulair economisch paradigma is de uitdaging van dit onderzoek. Verder bouwend op inzichten uit consumentengedrag, product-service design en sociale wetenschappen, kiezen we voor een onderzoek waarin meerdere stakeholders een duurzaam (planet, profit, people) vrijetijdsbestedingsmodel co-creëren, met een provinciaal domein als case studie.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Food justice en participatief bestuur binnen stadslandbouw. Een beoordeling van het co-creatief ontwerpen van multi-stakeholder bestuursprocessen. 01/10/2018 - 30/09/2022

Abstract

Food justice en participatief bestuur binnen stadslandbouw. Een beoordeling van het co-creatief ontwerpen van multi-stakeholder bestuursprocessen. Voedsel is lange tijd afwezig geweest in stedelijk onderzoek. Dit onderzoek benadert voedsel als een stedelijk vraagstuk en focust op participatief bestuur binnen stadslandbouwprojecten en de mogelijke rol ervan in het eerlijker omgaan met voeding. Stadslandbouw wint aan terrein en vormt een uitdaging voor top-down en bottom-up ruimtelijke planningsystemen. Dit onderzoek wil ons inzicht verbeteren in de wijze waarop multi-stakeholder bestuursmodellen kunnen worden vormgegeven met als doel de bijdrage van stadslandbouw aan een eerlijk voedingsbeleid te verbeteren. Het voorgestelde onderzoek bestaat uit drie delen. Het onderzoek start met een beoordeling van state of the art literatuur uit sociale wetenschappen (sociologie en politieke wetenschappen), economische wetenschappen (marketing, menselijk gedrag) en ontwerpwetenschappen (service design, design voor complexe systemen). Alle beïnvloedende parameters worden in kaart gebracht wat resulteert in een digitaal mapping systeem. Het tweede onderzoekgedeelte begint met het in kaart brengen van alle stadslandbouwinitiatieven in Vlaanderen op basis van verschillende variabelen uit de eerste studie.Vervolgens wordt een semi-kwalitatief onderzoek (n=50) opgezet om bestaande Vlaamse stedelijke landbouwinitiatieven op hun succesfactoren en belemmering te evalueren (bv. betrokkenheid van actoren, bijdrage aan eerlijke voedselverdeling, opnemen van beschikbare ruimten,..). Het doel is om inzicht te krijgen in de manier waarop stedelingen en andere stakeholders stadslandbouwprojecten beheren en met welke mechanismen van in- en uitsluitingen ze worden geconfronteerd. Het derde onderzoeksluik is een co-creatief ontwerpproces bestaande uit zeven stappen (alternaties van workshops, veldonderzoek, conceptontwikkeling en concepttesting) dat inzet op het vormgeven aan het beleid en de uitwerking van drie stedelijke landbouwinitiatieven. Het doel is middels een participatieve onderzoeksmethodiek inzicht te krijgen in de complexe dynamiek van bestuursprocessen door co-creatief (gebaseerd op gezamelijke probleemstelling, doelstelling en waardecreatie) interventies op te zetten en te leren van de effecten. De drie studies resulteren in een algemeen raport met aanbevelingen die de bestaande wetenschappelijke literatuur verrijken. In dit kader worden een 4-tal wetenschappelijke publicaties beoogt. Gezien de aard van het onderzoek zullen de resultaat ook gevalideerd en verspreid worden bij een ruimer niet-wetenschappelijk publiek.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Glitch. 01/06/2018 - 31/05/2021

Abstract

Glitch onderzoekt de mogelijkheid en toepassing van een co-creatieve techniek in de glastuinbouwsector. Het doel van het project is product services te creëren die duurzaamheid en milieuvoordeel genereren en dit zowel op gebied van energiereducerende maatregelen als op gebied van luchtverbetering (CO2 reductie). Door co-creatie zullen de product-services beter afgestemd zijn op de noden van de diverse stakeholders en in het bijzonder van de eindgebruiker.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Ontwikkeling en validering van een nieuw raamwerk voor de integratie van technische en consumentervaring-gebaseerde materialenselectie doorheen het ontwerpproces. 01/10/2017 - 30/09/2021

Abstract

Met de ontwikkeling van nieuwe materialen wordt het beschikbare aantal materialen steeds groter, elk met hun eigen kenmerken en toepassingen. Vandaar dat materiaalselectie in productontwikkeling beschouwd wordt als een complex en duur proces. Aangezien mensen met materialen omgaan via producten, moeten de materialen van het product niet enkel voldoen aan de technische kwalificaties, maar ook de zintuigen aanspreken, specifieke betekenissen oproepen, bepaalde emoties uitlokken en context-specifiek zijn. Daarom moeten productontwikkelaars ondersteund worden in het integreren van deze verschillende eisen (technisch versus ervaringsgericht) van materialen, met een bijzondere aandacht voor de betekenisgeving door de eindgebruiker. Dit onderzoek richt zich op het sluiten van de kenniskloof in continue materiaalselectie. Het biedt ondersteuning aangepast aan de veranderende, multidisciplinaire noden van productontwikkeling gedurende het gehele ontwerpproces, met de nadruk op de consumentgerichte aspecten van ontwerpen. Het succes van nieuwe producten is afhankelijk van de adoptie door de eindgebruiker. Daarom moet er bijzondere aandacht besteed worden aan het ontwerpen van producten op zo'n manier dat ze de consumenten in hun consumptiecontext aanspreken [1]. Het algemene onderzoeksdoel is het ontwikkelen en testen van een generisch raamwerk om vroege (nieuwe) materiaalbeslissingen te ondersteunen en dit door een link te leggen tussen technische en-ervaringsgerichte aspecten. De conceptuele basis van de studie combineert twee methodologieën: 'Onderzoek in Design Context' en 'Design Inclusief Onderzoek'. Een stapsgewijs onderzoek combineert bestaande gegevens (literatuuroverzicht) consumentenervaringen (workshops), inzichten in motivaties voor materiaalgebruik en keuzecriteria (kwalitatief onderzoek met kwantitatieve modelbouw bij professionals) en concrete gevalstudies (validering van de methodologie bij bedrijven). Deze opeenvolgende studies resulteren in een generieke methode waarin 'ontwerp' beschouwd wordt als een evoluerend onderzoeksproces om tot een nieuw product te komen. Het onderzoeksproject resulteert in een gecombineerd raamwerk voor materiaalselectie doorheen het ontwerpproces waarin de technische invalshoek met de meer ervaringsgerichte consumentenperspectief in balans worden gebracht. Omdat de eindgebruiker van bij het begin in het ontwerpproces betrokken wordt, bevordert dit de adoptie van nieuwe materialen en producten. De theoretische en methodologische bijdrage bestaat er in dat het project gericht is op het ontwikkelen en testen van een nieuw raamwerk voor materiaalselectie in het ontwerpproces dat beide perspectieven integreert, en dat leidt tot een verhoogde adoptie van nieuw ontworpen producten op de markt. Er wordt een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve benaderingen en van inductief en deductief redeneren gebruikt in een aanpak van gemengde methoden.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Stadslandbouw als alternatief voor klassieke groenstructuren in een verstedelijkte omgeving: economische en ruimtelijke analyse. 01/01/2017 - 31/12/2018

Abstract

Onderzoeksdoelstelling: welke economische modellen zijn geschikt om via stadslandbouw de open groene ruimte in een verstedelijkte omgeving op een rendabele manier te onderhouden? Hoe kunnen economisch rendabele groenstructuren ingebouwd worden in een verstedelijkte omgeving?

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Ideevorming van hybride product-dienstcombinaties. 01/10/2015 - 30/09/2019

Abstract

Het doel van dit project is het definiëren van een aanpak en methodologie voor het ontwerpen van hybride product-dienst combinaties (product-service systems PSS), met een specifieke focus op het domein van industrieel ontwerpen/productontwikkeling. Een procesbenadering wordt hierbij gedefinieerd en de relevante stakeholders worden in kaart gebracht. Het onderzoek vertrekt vanuit een grondige literatuurstudie die de discrepantie in FEI tussen een service, product en digitale ontwikkeling in kaart brengt en de nood kadert aan een integtrale aanpak. Hierna volgt een kwalitatief onderzoek met experten. Via case studies worden diverse ontwerpprocessen in kaart gebracht en worden de patronen geïdentificeerd in de huidige ontwerpaanpak.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Adoptie van cocreatieprocessen. 01/09/2015 - 31/12/2016

Abstract

Het doel van het project is het in kaart brengen van drivers en barrières bij het toepassen van co-creatieprocessen en het aanbieden van concrete oplossingen en tools om innovatieve co-creatie sneller doorgang te doen vinden. Hierbij richten we ons op het gehele proces van multiple stakeholder co-creatie, met bijzondere aandacht voor BtoB projecten en KMO's. Hiertoe worden in eerste instantie de organisatorische en persoonlijke drivers en weerstanden voor het adopteren van co-creatie in kaart gebracht, en dit voor co-creaties in verschillende fasen van een innovatieproces (van ideegeneratie tot het vermarkten). Uit de bevindingen gerapporteerd in literatuur, uit eerder onderzoek, en op basis van best practices komen we tot een eerste concept van een tool (roadmap) om oplossingen voor deze factoren te vinden. Dit wordt verder geverifieerd aan de hand van kwalitatief onderzoek en case studies meet een zestal bedrijven. Het co-creatieproces wordt transparanter gemaakt en voor de knelpunten worden concrete oplossingen aangereikt. Bovendien beoogt het project de output van co-creatie in termen van meerwaarde voor de bedrijven ook in parameters te vatten, zodat investeren in cocreatie meetbaar wordt.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Een onderzoek naar de cross-culturele verschillen in het adoptieproces van elektrische auto's 01/02/2015 - 31/12/2015

Abstract

In mijn doctoraat testte ik een model voor de adoptie van elektrische auto's in Vlaanderen. Dit voorstel breidt dit uit in een internationale context: 1. Empirisch testen van dit adoptiemodel in verschillende Europese landen 2. Empirisch testen van een alternatief model, gebaseerd op ethische determinanten, in verschillende Europese landen 3. Verklaren van de verschillen tussen deze landen, gebaseerd op culturele raamwerken.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject